Friday, April 10, 2009

ဇာဂနာ (သို႔မဟုတ္) လူထုႏွလံုးသည္းပြတ္ႏွင့္ ရင္ခုန္သူ …..

(မင္းေဆြသစ္)



(က)
ကိုသူရ မိခင္၏ဇာတိက မြန္ျပည္နယ္ ဘီးလင္းၿမိဳ့နယ္ ေတာင္စြန္းကျဖစ္သည္။ အထက္တန္းေက်ာင္းသား ေမာင္သူရ ဒီဇင္ဘာေက်ာင္းပိတ္ရက္အတြင္း မိခင္ဇာတိ ေတာင္စြန္းသို႔ အလည္ေရာက္၍ေနသည္။ ေဆြမ်ဳိးမ်ားႏွင့္တရုန္းရုန္း ….။ ေကလာသေတာင္သို႔တတ္သည္။ က်ဳိက္ထီးေဆာင္းဘုရားသို႔သြား၏။ ေဆြမ်ဳိးညီအစ္ကိုေမာင္ႏွမမ်ားႏွင့္ …..။ ရန္ကုန္သား ေမာင္သူရ ေက်းလတ္တြင္ ေပ်ာ္ေန၏။ ထုိစဥ္ …. ေတာင္စြန္းသို႔ အၿငိမ့္ပြဲ၀င္၏။ အၿငိမ့္က ေမာ္လၿမိဳင္အၿငိမ့္ ….။ ဗလာပြဲပင္ …..။ စင္ထုိးသည္ႏွင့္ ေမာင္သူရ အၿငိမ္မေနႏုိင္ေတာ့ …… စင္ေပၚတတ္ခ်င္ေန၏။ ေဆြမ်ဳိးမ်ားက ေျမွာက္ေပးၾက၏။ အၿငိမ့္မွ လူရႊင္ေတာ္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ရင္းႏွီးေအာင္ ႀကိဳးစားေပးၾက၏။ ၿမဳိ့ခံမ်ားက ဧည့္ခံရင္း ….လူရႊင္ေတာ္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ရင္းႏွီးသြားၾကသည္။ လူရႊင္ေတာ္ႀကီးႏွစ္ေယာက္က ေမာင္သူရအား ပ်က္လံုးေတြ တုိက္ေပး၏။ သင္ေပး၏။ ေမာင္သူရက ေျခတႀကြၾကြ…..။ ေဆြမ်ဳိးမ်ားကလည္း အားပါးတရ….။ ညေရာက္ၿပီ…..။ အၿငိမ့္ထြက္ၿပီ ……။ ၁၅-ႏွစ္သား ေမာင္သူရလည္း လူရႊင္ေတာ္အ၀တ္အစားမ်ားႏွင့္စင္ေပၚမွာ …..။ ညေနက လူရႊင္ေတာ္ႀကီးမ်ား တုိက္ေပးထားသည့္ ပ်က္လံုးမ်ားကို ပ်က္ရန္အသင့္ ….။ စင္ေပၚေရာက္ေတာ့ …. ညေနက ပ်က္လံုးမ်ားသင္ေပးခဲ့သည့္ လူရႊင္ေတာ္ႀကီးႏွစ္ေယာက္က လူရႊင္ေတာ္ေလး ေမာင္သူရအား လွည့္၍ပင္ မၾကည့္ …. ။ သူတုိ႔ႏွစ္ဦးပင္ ပ်က္လံုးမ်ားအား ေရပက္မ၀င္ ပ်က္၍ေနၾက၏။ ပရိတ္သတ္က တ၀ါး၀ါး ….တဟားဟား…..။ လူရႊင္ေတာ္ေလးေမာင္သူရေငါင္၍ေနသည္။ ဘယ္အခ်ိန္ သူ၀င္ပ်က္ရပါ့မလဲ ….။ ေတြး၍ၾကည့္၏။ ေငး၍ၾကည့္၏။ ဤသို႔ႏွင့္ ဇက္စင္ေပၚ၌ ေတာၾကည့္ေတာင္ၾကည့္ ျဖစ္၍လာသည္။ ပရိတ္သတ္အား ၾကည့္ရင္း အားငယ္လာသည္။ လူရႊင္ေတာ္ႀကီးႏွစ္ေယာက္ကေတာ့ မင္ေမာင္းအျပည့္ႏွင့္ ပ်က္၍ေကာင္းဆဲ …..။ တျဖည္းျဖည္းႏွင့္ လူရႊင္ေတာ္ေလးေမာင္သူရ ဇာတ္စင္ေပၚ၌ ေနရင္း ….. ရင္ထဲ၌ မ်က္ရည္ေတြျပည့္လာ၏။ အၿငိမ့္စင္တုိင္အကြယ္သို႔ မသိမသာခုိ၀င္းရင္း …. တုိး၀င္ရင္း ႏွင့္ ……။ ပရိတ္သတ္အား မ်က္ႏွာမျပ၀ံ့ေတာ့ ….။ ႏွင္းမႈန္မ်ားေအာက္၌ ေမာင္သူရ ေခၽြမ်ားစုိ၍ေနခဲ့ရ၏။
ထုိစဥ္က …. ဇာဂနာဟူ၍ မျဖစ္ေသး …..။
“ က်ေနာ့္ ဘ၀မွာ ဘယ္လုိမွ မေမ့ႏုိင္ခဲ့သလို သင္ခန္းစာအႀကီးႀကီးရခဲ့တဲ့ အခ်ိန္တစ္ခုပါပဲ။ ကိုယ့္မွာ က်ည္ဆန္မရွိလို႔ဆုိၿပီး သူမ်ားပစ္တာ ခံခဲ့ရတာပါ။ သည့္အတြက္ေၾကာင့္လည္း က်ေနာ္ ၀မ္းစာျပည့္ေအာင္ ႀကိဳးုစားခဲ့ရသလို ေနရာရေအာင္ ႀကိဳးစားခဲ့ရပါတယ္”
( ရတီ -၂၀၀၆ခုႏွစ္ မတ္လထုတ္ ဇာဂနာ၏ေဆာင္းပါး -စာမ်က္ႏွာ ၁၇၄ မွ )

(ခ)
ကိုသူရသြားဘက္ဆုိင္ရာ ေဆးတကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားဘ၀တြင္ ….. ေက်ာင္းကပြဲမ်ား၌ အၿငိမ့္ကျဖစ္လာ၏။ ဆဌမအႀကိမ္ သြားဖက္ဆုိင္ရာ ေဆးတကၠသုိလ္၏ ဘဲြႏွင္းသဘင္အခမ္းအနား၌ အၿငိမ့္ပြဲပါ၏။ ကိုသူရတုိ႔၏ အၿငိမ့္ ….။ “ ပုလဲသြယ္အၿငိမ့္” ဟူ၍အမည္ေပးသည္။ အျခားေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္အတူ ကိုသူရလဲ လူရႊင္ေတာ္လုပ္သည္။ ပုလဲသြယ္အၿငိမ့္တြင္ …. လူရႊင္ေတာ္ ေလးေယာက္ရွိ၏။ မိုလာ၊ စေကလာ၊ တင္ခ်ာႏွင့္ ဇာဂနာဟူ၍အမည္ေပးၾက၏။ အားလံုးသြားဘက္ဆုိင္ရာ ေဆးတကၠသုိလ္ေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ ရင္းႏွီးသည့္အသံုးအေဆာင္အမည္မ်ား …..။ ဤတြင္ကိုသူရမွ ဇာဂနာျဖစ္လာခဲ့၏။ (ကို) ဇာဂနာ၏ အႏုပညာေျဖေဖ်ာ္မႈက ……သစ္ပုတ္ပင္ႏွင့္ အင္းယားကမ္းစပ္၌ပင္ ရပ္၍မေန ….။ ျပည္သူလူထုအတြင္းသို႔ တုိး၍ စီး၀င္ရန္ႀကိဳးစား၏။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္(လိႈင္)မွ အႏုပညာရွင္မ်ားႏွင့္ ေပါင္းၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ့ေတာ္ခမ္းမတြင္ ေဖ်ာ္ေျဖခဲ့ၾက၏။ ဂီတဖက္မွ ကိုင္ဇာ၊ ဗထူးခ်စ္၊ ေမာင္ေမာင္ခ်န္တို႔ႏွင့္ တြဲမိလာခဲ့၏။

(ဂ)
ရန္ကုန္ၿမဳ့ိေတာ္ခမ္းမေရွ႔ စင္တင္ေဖ်ာ္ေျဖပြဲၿပီးသည့္ေနာက္ …. (ကို) ဇာဂနာစဥ္းစားသည္။ ကံ့ေကာ္ေတာအား ေက်ာ္ခဲ့ၿပီ….။ လူထုႀကီးအတြင္း မ်ားမ်ားနဲ႔ ျမန္ျမန္ ပ်ံ႔ႏွံႏုိင္ေအာင္ အႏုပညာကို ဘယ္လိုျဖန္႔မလဲ……။ အၿငိမ့္စင္ေပၚ တတ္ကပါက …. တစ္ပြဲၾကည့္မွ ပရိတ္သတ္က ငါးေထာင္….တစ္ေသာင္း……။ နည္းသည္။ အားမရ…..။ (ကို) ဇာဂနာစဥ္းစား၏။ ၾကားခံမီဒီယာ အသံုးျပဳရမည္။ အမ်ားဆံုးႏွင့္အျမန္ဆံုး ပ်ံ႔ႏွံႏုိ္င္သည္က ရုပ္ျမင္သံၾကား…..။ TV ပရိတ္သတ္က သန္းဂဏန္းအထိရွိသည္။ တစ္ႏုိင္ငံလံုး ….တနံ…တလ်ား….။ ခ်က္ခ်င္းပ်ံႏွံမည္။ ဤတြင္ ျမန္မာ့ရုပ္ျမင္သံၾကားအစီအစဥ္တြင္ ေဖ်ာ္ေျဖအၿငိမ့္ကျပႏိုင္ေရး အတြက္ (ကို) ဇာဂနာလံုးပမ္း၏။
၁၉၈၄….ခုႏွစ္ ။
လြတ္လပ္ေရးေန႔ ဂုဏ္ျပဳအၿငိမ့္အား ျမန္မာ့ရုပ္ျမင္သံၾကားတြင္ ေဖ်ာ္ေျဖႏုိင္ေရးအတြက္ (ကို) ဇာဂနာၾကိဳးစား၏။ ထုိစဥ္က “ မိုးနတ္သူဇာအၿငိမ့္” အား ထူေထာင္ၿပီးျဖစ္သည္။ မင္းသမီးက (မ) သီတာ၀င္း……။ လူရႊင္ေတာ္မ်ားက …..တတ္တူ၊ စုတ္ခၽြန္း၊ ပိန္ပိန္ႏွင့္ ဇာဂနာတုိ႔ျဖစ္သည္။ ရုပ္ျမင္သံၾကားဂုဏ္ျပဳအစီအစဥ္တြင္ (ကို) ဇာဂနာက သမိုင္းေရးရာ ေနာက္ခံထားေသာ အၿငိမ့္ခန္းအား လုပ္ခ်င္၏။ (ကို) ဇာဂနာအခိိ်န္ေပး၍ လုပ္ခဲ့ရသည္။ ေရွ႔မီွ….အႏုပညာသည္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ေတြ႔၏။ ေမး၏။ မွင္သက္ခဲ့ရ၏။ အေမ (ေဒၚ)ေအာင္ၾကည္၊ ဆရာႀကီး ဦးခင္ေမာင္လတ္၊ ဆရာမႀကီး ေဒၚခင္မ်ဳးိခ်စ္၊ ဂီတလုလင္ေမာင္ကိုကို၊ (ေဒၚ)ထား၊ ျမန္မာ့အသံ ဦးသစၥာ…..တုိ႔က (ကို) ဇာဂနာအား ကူညီေပးၾက၏။ လမ္းညႊန္းေပးခဲ့ၾက၏။ ဤသို႔ႏွင့္ …… သမိုင္းအခ်က္အလက္မ်ားအား (ကို) ဇာဂနာမွတ္သားရွာေဖြခဲ့ရ၏။ ၁၉၄၇ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလ(၁)ရက္ေန႔တြင္ ျမန္မာႏုိ္င္ငံရုပ္ရွင္ႏွင့္ျပဇာတ္ဌာနအား ဆရာၾကီး ဦးဥာဏေခါင္းေဆာင္၍ ဖြဲ႔စည္းခဲ့၏။ ျပဇာတ္ဌာန၏ဌာနမွဴးက ဒဂံုဆရာတင္ …။ ဆရာရန္ႏို္င္စိန္က ထုိဌာန၏ ၀န္ထမ္းတစ္ဦး….။
၁၉၄၈ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလ (၄)ရက္ေန႔ …..လြတ္လပ္ေရးရလွ်င္ ….. ျမန္မာ့အသံမွ ထုတ္လႊင့္ရန္ လြတ္လပ္ေရးသီခ်င္းတစ္ပုဒ္လိုသည္။ ရွိၿပီးသိီခ်င္းက ဆရာေရႊတုိင္ညႊန္႔ေရးသည့္ ဂ်ပန္ေခတ္ေရႊရည္စိမ္ လြတ္လပ္ေရးေပးတုန္းက သံုးခဲ့သည့္သီခ်င္းျဖစ္သည္။ မသံုးခ်င္….။ သုိ႔ႏွင့္ ….. သီခ်င္းသစ္အား ေရြးၾက၏။ ဆရာႀကီးဦးဥာဏက စာသားေရးၿပီး ….ဆရာရန္ႏို္င္စိန္က အသံထည့္၏။ ဤသို႔ႏွင့္ လြတ္လပ္ေရးသီခ်င္းသစ္ တစ္ပုဒ္ရလာ၏။ ဤသီခ်င္းအား ၁၉၄၈ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလ (၄)ရက္ေန႔ မနက္ (၄)နာရီ (၂၀) မီနစ္တြင္ ျမန္မာ့အသံမွ လြတ္လပ္ေရးေၾကညာၿပီးသည္ႏွင့္ ထုတ္လႊင့္ခဲ့၏။
ဤသီခ်င္းအား (ကို) ဇာဂနာက ၁၉၈၄ခုႏွစ္ လြတ္လပ္ေရးေန႔ ျမန္မာ့ရုပ္ျမင္သံၾကား ဂုဏ္ျပဳအစီအစဥ္ ေျဖေဖ်ာ္ခန္းတြင္ “ မိုးနတ္သူဇာ အၿင္ိမ့္” ၏အဖြင့္ သီခ်င္းအျဖစ္ ျပန္၍ေဖာ္ထုတ္ခဲ့၏။
“……. ဗမာေဟ့ ဗမာ ကမၻာေရွ႔မွာ ဗမာေဟ့လုိ႔ ၾကြား၀င့္စရာ တုိ႔အဆင့္အတန္းနဲ႔ လွ်မ္းတင့္ေ၀ဆာၿပီ ဒါတုိ႔ျပည္ ဒါတုိ႔ေျမ ဒါတုိ႔ျပည္ အဖုိးမျဖတ္တဲ့ လြတ္လပ္ေရးနဲ႔ ေအးခ်မ္းသာယာစည္ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးတုိင္းသည္ အခြင့္အေရးညီညီ တကယ္လြတ္လပ္ပါၿပီ”
(ရတီ-၂၀၀၅ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလထုတ္ ဇာဂနာ၏ေဆာင္းပါး၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၇၃ မွ )

(ဃ)
ဇာဂနာႏွင့္ မိုးနတ္သူဇာက ခြဲ၍မရေတာ့ ….။ တြဲ၍သာျမင္ေနၾကသည္။ ဇာဂနာ၏ပ်က္လံုးမ်ားက လူထုၾကားမွလာသည့္ပ်က္လံုးမ်ားျဖစ္၍ လူထုႏွင့္ထိမိ၏။ ေခတ္ႀကီးက သေရာ္စရာမ်ားႏွင့္ ျပည့္ေန၍ ဇာဂနာ၏ပ်က္လံုးမ်ားက ေခတ္ႏွင့္ညီ၍ေနသည္။ ျမန္မာ့ရုပ္ျမင္သံၾကားတြင္ ေဖ်ာ္ေျဖရသလို ….၊ႏို္င္ငံအႏွံၿမိဳ့ႀကီးမ်ားတြင္လည္း စင္တင္၍ ေဖ်ာ္ေျဖၾကရသည္။ ဇာဂနာက မိုးနတ္သူဇာအား ဤမွ်ႏွင့္အားမရ …..။ ရပ္မေနခ်င္….။ အၿငိမ့္သဘင္အား ေျပာင္းလဲခ်င္၏။ ဤတြင္ မိုးနတ္သူဇာမွ စလုိသည္။
ထုိင္မသိမ္းေတြ၀တ္၊ ဆံထံုးႀကီးေတြထံုးၿပီး အၿငိမ့္မင္းသမီးေတြ ကေနတာၾကာၿပီ…..ရိုးေလာက္ၿပီ။ ကိုးရီယားမွာလို ၊ ဗီယက္နမ္မွာလို ယပ္ေတာင္ယိမ္းေတြ …..၊ လယ္သမားယိမ္းေတြလုိိမ်ဳိးႏွင့္ အၿငိမ့္ကို တင္ဆက္ခ်င္သည္။
ေကာက္စိုက္သမ သီခ်င္း……။
အၿငိမ့္မင္းသမီးႏွင့္အဖြ႔ဲက ေကာက္စိုက္သမ၀တ္စံုနဲ႔ လယ္ကြင္းထဲတြင္ ေကာက္စုိက္ရင္း သီခ်င္းဆုိမည္။ ၿပီးလွ်င္ ….. အကအပိုဒ္ေျပာင္း ….။ ဒီေတာ့ ….. မင္းသမီး၀တ္စံုႏွင့္ျပန္ကမည္။ တင္ဆက္ပံုေျပာင္းမည္။ အေၾကာင္းအရာက လူထုဘ၀သို႔ ၀င္မည္။
ညဘက္ အပ်ဳိမေလးေတြအနား ကာလသားလူပ်ဳိေတြ လူပ်ဳိလွည့္မည္။ လသာသာတြင္ ….။ ေကာင္မေလးေတြက ဗိုင္းငင္ခ်င္ငင္ေနၾကမည္။ လူပ်ဳိကာလသားေတြက အနားတြင္ စကားထာဖြက္မည္….။ ေက်းလတ္ကို ေဖာ္မည္။ သီခ်င္းက ေက်းလတ္သီခ်င္း ….။ ၿပီးလွ်င္ေတာ့ အၿငိမ့္မင္းသမီးက ….အကစြမ္းရည္ျပဖို႔အတြက္ကေတာ့ စင္ေပၚတတ္ၿပီးကေစမည္။ ဤတြင္လည္း မင္းသမီး၏အကကို တစ္ေယာက္တည္း ကေနသည္ထက္ ပို၍ “ၾကြ”ေစရန္ အားျဖည့္မႈအျဖစ္ ဟာမိုနီယိမ္းအဖြဲ႔ကို ထည့္မည္။ မင္းသမီးႏွင့္ ယိမ္းအဖြဲ႔၏ အကသည္ ဆန္႔က်င္ဖက္ဆန္မည္ဆုိေသာ္ …..ၾကည့္သူအျမင္တြင္မူ လုိက္ဖက္မႈရွိေနရမည္။ ဤသိုပ….မိုးနတ္သူဇာတြင္စ၍ အၿငိမ့္ရႈတင္အားေျပာင္းခ်င္၏။ ေျပာင္းလဲလိုေသာ္ ဇာဂနာႏွင့္ ေရွးရိုးစြဲတုိ႔အၾကား ျပႆနာျဖစ္၏။ ပရိပကၡသည္ႀကီး၍လာသည္။ ေနာက္ဆံုး …..မိုးနတ္သူဇာ ကြဲခဲ့၏။ မင္းသမီး (မ) သီတာ၀င္းဦးေဆာင္သည့္ မိုးနတ္သူဇာႏွင့္ (ကို) ဇာဂနာအသစ္ထူေထာင္သည့္ ျမပု႑ာမာအၿငိမ့္ဟူ၍ ….။
ျမပု႑ာမာတြင္ (ကို) ဇာဂနာႏွင့္တြဲဖက္ အညီဆံုးက “အရိုင္း” ျဖစ္သည္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲလိုေသာ တင္ဆက္မႈအသစ္မ်ားႏွင့္ ျမပု႑ာမာအား စခဲ့ၾက၏။ ျမန္မာ့ရုပ္ျမင္သံၾကားမွ “ အမွတ္တရ ရတနာပံု” အစီအစဥ္တြင္ ျမပု႑ာမာ၏ “ ေရွးအၿငိမ့္၊ အမ်ဳိးသားအၿငိမ့္” အစီအစဥ္တုိ႔အား တင္ဆက္ေဖ်ာ္ေျဖခဲ့၏။ (ကို) ဇာဂနာ၏ “ေနေကာင္းသြားမွာပါ ….” ၊ “ အားလည္း နာတယ္၊ ခင္လည္း ခင္တယ္ …..” ၊ သနားတယ္ ….” ၊ သိေနတယ္ေလ ….” ။ ပ်က္လံုးမ်ားက လူထုစကားျဖစ္၍လာသည္။
လူရႊင္ေတာ္မ်ားႏွင့္ ပ်က္လံုးမ်ားမွာမူ ေျပာစရာမရွိ…..။ “အား”ေကာင္းသည္ဟု ဆိုရမည္။ ျမပု႑ာမာ၏ အၿငိမ့္ခန္းအဖြင့္အား ပရိတ္သတ္စိတ္၀င္စားရန္ (ကို) ဇာဂနာတုိ႔ ျပင္ၾကရျပန္သည္။ မင္းသမီး၏အကအား ပရိတ္သတ္က တခုတ္တရထုိင္ၿပီး ၾကည့္ရႈခ်င္ေစရန္ ျမပု႑ာမာ၏အၿငိမ့္အဖြင့္ေတးထပ္အား အမ်ဳိးသားေန႔ ဂုဏ္ျပဳေတးထပ္ႏွင့္စသည္။ ရုပ္ရွင္မင္းသားႀကီး (ဦး)၀င္းဦးက ေရးေပး၏။
“….. မ်ဳိးျမန္မာ စံပမာျပဳသိရန္ဆို ကနက္၏သ႑ာန္ သီဟာၾကငွာန္း ေရႊနန္းေရႊထီး ျပည္ႀကီး ဟန္ထည္ စည္တီးသံၾကြယ္ တစ္ေခတ္တစ္ခ်ိန္က လွ်မ္း …….“
(ရတီ-၂၀၀၆ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလထုတ္ ဇာဂနာ၏ေဆာင္းပါး စာမ်က္ႏွာ -၁၈၁ မွ)

(င)
၁၉၈၈ ခုႏွစ္ “၈” ေလးလံုး အေရးေတာ္ပံုႀကီးအတြင္း၌ (ကို) ဇာဂနာသည္ အႏုပညာရွင္တစ္ဦးအေနႏွင့္ ဒီမိုကေရစီအေရးတုိက္ပြဲတြင္ တတ္တတ္ၾကြၾကြ ပါ၀င္ခဲ့၏။ ရန္ကုန္ၿမိဳ့ရွိ လူထုတရားပြဲမ်ားတြင္ (ကို) ဇာဂနာ အုပ္စုိးသူ အာဏာရွင္မ်ားအား သေရာ္သည့္ ပ်က္လံုးမ်ားက ထိမိလွ၏။
မၾကာ …. ။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလ (၂)ရက္ေန႔တြင္ အာဏာသိမ္းစစ္အုပ္စုက (ကို) ဇာဂနာအား ရန္ကုန္ၿမိဳ့ဘားလမ္းရွိ စပယ္ဦးစာေပတုိက္အတြင္းမွာပင္ ၀င္ေရာက္၍ ဖမ္းဆီးခဲ့၏။
အၿငိမ့္စင္မီးေရာင္ေအာက္မွ နံရံေလးဘက္အၾကား အေမွာင္တုိက္အတြင္းသုိ႔ (ကို) ဇာဂနာေရာက္သြားခဲ့ေတာ့၏။ သို႔ေသာ္ …. (ကို) ဇာဂနာ၏ပ်က္လံုးမ်ားကမူ လူထုအၾကား၌ ပ်ံံ႔ႏွံ၍ေန၏။ စစ္အုပ္စုမွ ေသနတ္ျပ၍ (ကို) ဇာဂနာ၏ ပ်က္လံုးမ်ားအား ဖမ္းဆီး၍မရ ….။

(စ)
“အင္းစိန္” မွ ျပန္လာခဲ့ၿပီးေနာက္ (ကို) ဇာဂနာအၿငိမ့္စင္ေပၚသို႔ တတ္ခြင့္မရေတာ့ …..။ အာဏာရွင္တုိ႔သည္ (ကို) ဇာဂနာ၏ ပ်က္လံုးမ်ားအား ဒီ၀ီဇံတပ္မႀကီးတစ္ခု၏ က်ည္ပစ္အားထက္ ေၾကာက္လန္႔ဟန္တူ၏။ (ကို) ဇာဂနာအား အၿငိမ့္ကခြင့္ လံုး၀ခြင့္မျပဳေတာ့ …..။
ႏွစ္ ႏွစ္ဆယ္လံုးလံုး (ကို) ဇာဂနာအၿငိမ့္ကခြင့္မရ၊ ပ်က္လံုးထုတ္ခြင့္မရ …..။
ကန္႔လန္႔ကာ …..။ မီးေရာင္ေအာက္၌ ေဖ်ာ္ေျဖကျပခြင့္မရသည့္ (ကို) ဇာဂနာ…..။ ဘာလုပ္မည္နည္း ….။ သူ၏ အႏုပညာက “ရပ္” ၍ မေန…..။ “အ”၍ မသြား…..။ လူထုထံသို႔ စီး၀င္ရန္ ႀကိဳးစားဆဲ….။ (ကို) ဇာဂနာသည္ …..ကန္႔လန္႔ကာ မီးေရာင္ေအာက္မွေန၍ ….ပိတ္ကားဖလင္ၾကားႏွင့္ ဖန္သားျပင္သို႔ ကူးေျပာင္းရန္ သူ႔၏အႏုပညာအား လူထုထံသို႔ စိမ့္၀င္စီးဆင္းေစျပန္၏။
ဤတြင္ ….ဟာသသရုပ္ေဆာင္ (ကို)ဇာဂနာ …. ဒါရုိက္တာ ေမာင္သူရ …. ဟူ၍ ျဖစ္လာခဲ့ျပန္၏။ အၿငိမ့္စင္တြင္ကိုယ္တုိင္မီးေရာင္ေအာက္သို႔ မ၀င္ႏို္င္ေသာ္လည္း …. ကန္႔လန္႔ကာေနာက္ကြယ္မွေန၍ ၀ါယမ စုိက္ျပန္သည္။ ကင္ေကာင္း၊ ေဂၚဇီလာ၊ ေညာင္ေညာင္ ….။ ထင္ေပၚ ၊ ဒိန္းေဒါင္၊ အာႏို ….။ ထိန္ထိန္၊ စုတ္ဖြား၊ ခ်က္စူး….တုိ႔အား (ကို)ဇာဂနာက မီးေရာင္ေအာက္သို႔ ေရာက္ေအာင္ပို႔ေပး၏။
အၿငိမ့္စင္ေပၚသို႔ တတ္ခြင့္မရသည့္ (ကို)ဇာဂနာသည္ ဖန္သားျပင္မွတဆင့္ “ မိုးအၿငိမ့္” ဟူ၍ VCD ႏွင့္ လူထုအား ေဖ်ာ္ေျဖျပန္၏။ ေအာင္ျမင္၏။ လူထုမွ အားေပး၏။ ထိုေနာက္…. ရာဇာေန၀င္းႏွင့္ “ ရာဇာႀကီး ႏွစ္ပါးခြင္” အား ဒါရိုက္တာ ေမာင္သူရမွ ရိုက္၏။ အၿငိမ့္စင္ျမင့္မွ လုပ္ခ်င္သည္မ်ားအား လုပ္ခြင့္မရခင္ (ကို)ဇာဂနာမွ လုပ္ေနျခင္းျဖစ္၏။ ၾသဂတ္စၾတာႏွင့္ႏွစ္ပါးက၏။ ေျမ၀ုိင္းအကလည္းပါ၏။
အၿငိမ့္စင္ျမင့္မွ စ၍ ပရိတ္သတ္သိခဲ့ရေသာ (ကို)ဇာဂနာ သည္ ႏွစ္-ႏွစ္ဆယ္လံုးလံုး အၿငိမ့္ကခြင့္ မရခဲ့…။ သို႔ေသာ္ …. လူထုပရိတ္သတ္ကမူ လူရႊင္ေတာ္ ဇာဂနာအျဖစ္ သူတုိ႔၏ႏွလံုးသည္းပြတ္၌ စြဲၿမဲစြာ ထင္ေနဆဲ ….။ အၿငိမ့္ကျပခြင့္ မရသည့္ေနာက္ …. ရုပ္ရွင္ႏွင့္ ဗြီဒီယိုတုိ႔တြင္ သရုပ္ေဆာင္သည္။ ဟာသ သရုပ္ေဆာင္ (ကို)ဇာဂနာ အျဖစ္ လူထုပရိတ္သတ္က လက္ခံအားေပးၾက၏။ တဖန္…. ရုပ္ရွင္ ၊ ဗြီဒီယိုဇာတ္ကားမ်ားရိုက္၏။ ဒါရိုက္တာ ေမာင္သူရအျဖစ္ႏွင့္ ….။ ဒါရုိက္တာ ေမာင္သူရ ရိုက္ကူးသည့္ ဇာတ္ကားမ်ားက …. မဲျပာပုဆုိးကားမ်ားမဟုတ္ ….။ ေတြးစရာပါ၏။ စဥ္းစားရန္ ပါ၏။ နိမိတ္ပံုမ်ားသံုး၏။ သေကၤတမ်ားပါ၏။ ထူးသည္ဟု ဆိုရမည့္ကားမ်ား ….။

(ဆ)
လြန္ခဲ့သည့္ ၂-ႏွစ္ေလာက္က ၾကည့္ခဲ့ရသည့္ VCD ဇာတ္ကားအား ျပန္၍သတိရမိသည္။ ဒါရိုက္တာက ေမာင္သူရ ….။ မင္းသမီးတစ္ေယာက္မွ မပါ။ မင္းသားဟု ေျပာ၍ရမည္က …..လူမင္း ….။ အဓိကဇာတ္ေကာင္မ်ားက ….(ကို)ဇာဂနာႏွင့္ (ကို)ေက်ာ္သူတုိ႔ ႏွစ္ေယာက္ ….။ ဇာတ္ရံမ်ားပါသည္။ အားလံုးလူရႊင္ေတာ္မ်ားပင္ ….။ ေညာင္ေညာင္… တစ္ေယာက္ကိုေတာ့ မွတ္မိေန၏။ (ကို)ေက်ာ္သူႏွင့္ (ကို)ဇာဂနာတုိ႔ႏွစ္ေယာက္ ေငြေၾကးျပည့္စံုသည့္ လုပ္ငန္းရွင္ႀကီးမ်ား …..။ သူတုိ႔ႏွစ္ေယာက္ အေလာင္းအစားျပဳလုပ္ၾက၏။ အေျခခံမရွိေသာ သူတစ္ေယာက္အား ေငြေၾကးမ်ားပံုေပးလုိက္လွ်င္ ဘာျဖစ္သြားမလဲ……။ အလံုးစံုပ်က္စီးျခင္းသို႔ ဆိုက္သြားမည္လား….။ ဒါမွမဟုတ္ …. ။ ေလာင္းေၾကးက ေကာ္ဖီခါးခါးတစ္ခြက္ေၾကး….။ ဤတြင္ ဒါရိုက္တာ ေမာင္သူရ ရိုက္ျပ၏။ လူမင္းက ရန္ကုန္ဆင္ေျခဖံုး က်ဴးေက်ာ္ရပ္ကြက္တြင္ ေနသည္။ ပေထြးႏွင့္ … … ပေထြးက အရက္သမား၊ အေမက ပေထြးကို ေၾကာက္ရသည္။ ပေထြးက မင္းသားႀကီး (ဦး)ေအာင္လြင္ …..။ လူမင္းက ၿမိဳ့တြင္းရွိ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းတစ္ခုတြင္ လုပ္သည့္ အလုပ္ၾကမ္းသမား …..။ အလုပ္သမားပေထြးႏွင့္ႀကီးခဲ့ရသည့္ လူငယ္တစ္ဦး …..။ ပညာမသင္ခဲ့ရ…..။ ေလာကနီတိမသိ။ လုပ္ခထဲမွ ပေထြးအား အရက္ဖုိးေပးရသည္။ ဤဇာတ္ေကာင္ လူမင္းအား (ကို)ေက်ာ္သူႏွင့္ (ကို)ဇာဂနာက ေငြက်ပ္ ဆယ္သိန္းေခၚေပးၿပီး …. သူဘာျဖစ္မည္ကို အေလာင္းအစားလုပ္ၾက၏။ မၾကာ …. ေငြဆယ္သိန္းအား မစီမံတတ္၍ လူမင္း အလံုးစံုပ်က္သုဥ္းျခင္းသို႔ ဆုိက္သြား၏။ မိခင္ေသ၏။ ဘ၀ပ်က္၏။
ဤတြင္ (ကို)ေက်ာ္သူႏွင့္(ကို)ဇာဂနာတုိ႔၏ ဒိုင္ယာေလာ့မ်ားႏွင့္ ဇာတ္လမ္းအားပို႔၏။ အာဏာ ၊ လုပ္ပိုင္ခြင့္၊ ေငြေၾကးဓနတုိကား ေကာင္းမြန္စြာ စီမံခန္႔ခြဲမႈ မျပဳလုပ္ႏို္င္ပဲ ပိုင္ဆုိင္ေနပါက … မိမိႏွင့္ မိမိပါတ္၀န္က်င္းကိုပါ အလံုးစံု ပ်က္သုဥ္းျခင္းသို႔ ဆုိက္ေရာက္ေစေၾကာင္း …..။ ၿပီးၿပီ …..။
သို႔ေသာ္ …. က်ေနာ္က ဒါရိုက္တာ ေမာင္သူရရိုက္ျပသည့္ “နိမိတ္ပံု” မ်ားအား ရွာေနမိသည္။ လူမင္းအား လူမင္းအျဖစ္ မျမင္ေတာ့…..။
(ကို)ဇာဂနာက အႏုပညာတြင္ အဘက္ဘက္မွ ေအာင္ျမင္သည္ဟု ဆုိရမည္။ ဘာေၾကာင့္နည္း …။ (ကို) ဇာဂနာ က သူ၏အႏုပညာအား သူ၏ႏွလံုးသားႏွင့္ဖန္တီး၏။ သူ႔ႏွလံုးေသြးက လူထု၏ႏွလံုးေသြးႏွင့္ ဆက္၍စီးေမွ်ာေနသည္။ လူထုရင္ခုန္လွ်င္ (ကို)ဇာဂနာ ရင္ခုန္၏။ လူထု ရယ္ရႊင္လွ်င္ (ကို)ဇာဂနာ ရယ္ရႊင္၏။ လူထုတုိက္ပြဲ၀င္လွ်င္ ထုိတုိက္ပြဲ၌ (ကို) ဇာဂနာရွိ၏။ ထုိေၾကာင့္ …. (ကို)ဇာဂနာ၏ အႏုပညာက လူထု၏အႏုပညာ….။ လူထုႏွလံုးသည္းပြတ္မွ လာသည့္ အႏုပညာ ……။

(ျပည္သူ႔အႏုပညာရွင္မ်ားအား ဂုဏ္ျပဳပါသည္)


၂၀၀၈ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ(၁၆)ရက္ေန႕၌ Mizzima Website တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

“မယ္လဲထ ….”

(ေရႊအိမ္စည္)

(က)
“တုန္း….က်ီ”
”“တုန္း….က်ီ”
“တုန္း…..က်ီ”
နရီမွန္စြာ ထြက္ေပၚေနသည့္ အသံေၾကာင့္ အိပ္ေနရာမွ က်ေနာ္ႏုိးလာသည္။ အေမွာင္ထုက လႊမ္းၿခံဳထားဆဲ….။ အသံသည္ က်ေနာ္တုိ႔ အိပ္ေနသည့္ တဲငယ္၏ေျခရင္းဖက္ေအာက္မွျဖစ္သည္။ ပထမမည္သည့္အသံဟူ၍မသိ….။ ေရနံဆီမီးခြက္၏အလင္းေရာင္အား အသံၾကားရသည့္ ေနရာဆီမွ ေတြ႔ရသည္။ တလက္လက္….။ ေမာင္းေထာင္သံ…။
အိပ္ေနရာမွထၿပီး ေၾကာပိုးအိတ္အား လြယ္၍ တဲအိမ္ငယ္ေပၚမွ ဆင္းသည္။ ၀ါးေလွကားကလက္ကိုင္မရွိသည့္အတြက္ အေမွာင္ထဲ၌ သတိထား၍ဆင္းရ၏။
တဲအိမ္၏ေအာက္သို႔ေရာက္သည္ႏွင့္ ဗိုလ္ေအာင္ႏုိင္အား ေတြ႔ရ၏။ သူကား…က်ေနာ္တို႔အားလံုး၏စစ္ေၾကာင္းမွဴး….။ ေမာင္းေထာင္းေနသည့္အမိုးအို (အေမအုိ)၏ အနီးတြင္ ထုိင္၍ စကားေျပာေနသည္။ ေမာင္းစဥ္၏ေျခႏွင္းခံုတြင္မူ က်ေနာ္တို႔ အဖြဲ႔မွ ရဲေဘာ္တစ္ဦး ….။
ရဲေဘာ္သည္ ေျခအားဖိ၍ နင္းလုိက္သည္ႏွင့္ “က်ီ” ဟူ၍အသံျမည္၏။ အမိုးအို(အေမအို) သည္ ဆံုထဲရွိ စပါးအား အေပၚေအာက္လွန္၏။ ၿပီးလွ်င္ …. ရဲေဘာ္ငယ္သည္ ဖိထားသည့္ေျခအား လႊတ္ခ်သည္ ….။ “တုန္း”…။
“တုန္း….က်ီ” ဟူ၍ နရီမွန္စြာျဖင့္ ရဲေဘာ္ႏွင့္ အေမအို တုိ႔ ေမာင္းဆံုေထာင္း၍ေနၾက၏။ ေရာင္နီက မျပဴေသး….။

(ခ)
ခ်ဥ္ေမာင္ဖာလာေတာမ်ားအတြင္း လူသြားလမ္းငယ္မွ ေလွ်ာက္ၾကရ၏။ ၀ဲ…ေဘးယာသို႔လည္း မတိမ္းေစာင္းရဲ….။ ေျမျမဳပ္မႈိင္းမ်ားက ႏွစ္ဘက္လံုးမွ ေထာင္ၾကသည္။ စြန္႔ပစ္မႈိင္း….။
က်ေနာ္တို႔သြားေနသည္က ေတာင္ေၾကာအတြင္းမွ ေကြ႔၍ ….။ ပတ္၍ ေၾကာင္လိမ္ေလွကားသ႑ာန္မဲေညာခီးေတာင္တန္းမ်ားအား ရစ္၍ သြားေနသည္။ တရံတခါ …..“ေခြးအိပ္ေတာင္”အား ေတြ႔ရ၏။ တခါတရံသံလြင္ျမစ္အတြင္းမွ စက္ေလွသံမ်ားအား ၾကားရ၏။ မသဲကြဲ…..။
သံလြင္ကစုန္၍ဆင္းလာ၏။ က်ေနာ္တုိ႔က ဆန္၍တတ္၏။ ေခြးအိပ္ေတာင္က က်ေနာ္တို႔၏ အေနာက္ေျမာက္အရပ္၌ ….။ ျမဴမ်ားတိမ္ခုိမ်ားအၾကားမွ ေခြးအိပ္ေတာင္သည္ ေခါင္းျပဴ၍ ထြက္ေန၏။ ခ်ဥ္ေပါင္ဖာလာရြက္ဖ်ား၌ ႏွင္းဥတုိ႔သည္ တြဲလြဲခို၍ ေနၾကရာမွ တစ္စက္….တစ္စက္….သြန္ခ်၍ေနသည္။ ခ်ဥ္ေပါင္ဖာလာေတာအတြင္း လူသြားလမ္းမွ ေျမာက္ဖက္သို႔ ေထာင္၍တတ္သည္။ အတတ္ျဖစ္ေသာ္လည္း မတ္မတ္ေစာင့္ေစာင့္မဟုတ္….။ ေမာ့၍ ….ေမာ့၍ တျဖည္းျဖည္းျမွင့္တတ္သြားျခင္းမ်ဳိးသာ ….။ ခ်ဥ္ေပါင္ ဖာလာေတာဆံုးသည္ႏွင့္ ေျမသားလမ္းအားေတြ႔ရ၏။ ေျမသားအေရာင္က နီညိဳညိဳ….။ လူသြားလမ္းထက္လည္းက်ယ္၏။ သစ္ထုတ္လုပ္ေရးလမ္းလည္းမဟုတ္….။ ကြ်ဲ….ႏြား သြားသည့္လမ္းျဖစ္မည္။ ေရႊက်င္၊ေ၀ါၿမိဳ့မ်ားမွ ကြ်ဲ၊ႏြားကုန္သည္တုိ႔ ဤလမ္းမွျဖတ္ၿပီး မယ္လဲထ ေစ်းတန္းတြင္ ကြ်ဲ၊ ႏြား အေရာင္းအ၀ယ္ျပဳလုပ္ၾကသည္။ ယခုမူ စစ္ပူသျဖင့္မည္သည့္ကုန္သည္မွ် အသြားအလာမရွိေတာ့ ….။
ေျမနီလမ္းအတိုင္း က်ေနာ္တို႔ ေျမာက္ဖက္သို႔ တတ္ခဲ့၏။ သံလြင္က က်ေနာ္တုိ႔၏ လယ္ယာဖက္…။ လက္၀ဲဖက္တြင္မူ “ေခြးအိပ္ေတာင္”…..။
နာရီ၀က္ခန္႔ေလွ်ာက္ခဲ့ၿပီးေနာက္ …မဲပရြာအား ေရာက္သည္။ အိမ္ေျခႏွစ္ဆယ္မွ်ပင္ ရွိမည့္ ေတာင္ေပၚကရင္ရြာ…..။ ယခုေတာ့ လူမရွိသည့္ ရြာပ်က္….။ ထက္ပိုင္းပ်က္ေနသည့္ အုန္းပင္မ်ားအား ေတြ႔ရ၏။ အိမ္တခ်ဳိ႔မီးေလာင္၍ ၿပိဳပ်က္၍ေနသည္။ အိမ္တုိင္မ်ားက ထင္းမီးေသြးခဲတံုးမ်ားအျဖစ္ ပံုက်၍ေနသည္။ မၿပိဳပ်က္သည့္ အိမ္နံရံအခ်ဳိ႔၌ က်ည္သင့္သည့္အရာမ်ားအား ေတြ႔ရသည္။ စပါးက်ည္တစ္ခုသည္ လက္နက္ႀကီးက်ည္သင့္၍ ပြင့္၍ေနသည္။ စပါးေစ႔အခ်ဳိ႔က …..စပါးက်ည္ပုတ္ေအာက္၌ ဖိတ္က်၍ေနသည္။ စပါးက်ည္ပုတ္ေအာက္၌ အစာစားေနသည့္ ေတာင္ေပၚ၀က္ငယ္ ႏွစ္ေကာင္သည္ က်ေနာ္တို႔အား ျမင္ၿပီး လန္႔၍ေျပးထြက္သြားၾက၏။
လမ္းႏွင့္စပါးက်ည္အၾကား “ကနစို” ပင္ရင္း၌ က်ည္ဆံခြံမ်ားအား ပံုလ်က္ေတြ႔ရ၏။ “နာတုိး” အမ်ဳိးအစားစက္လက္က်ည္ဆံခြံမ်ားျဖစ္မည္။ “နာတိုး” က်ည္ဆံခြန္က “BA-64” အမ်ဳိးအစား က်ည္ဆံခြန္ႏွင့္ ဆင္တူ၏။ က်ည္ဆံခြံ မ်ားအနီး ေတာစီး စစ္ဖိနပ္တစ္ရံအား ေတြ႔ရ၏။ ဖိနပ္က ….ေျခဖေႏွာက္ေနရာ၌ ပြင့္ထြက္၍ေနသည္။ ဖိနပ္အနီးရွိ ျမက္ပင္တုိ႔သည္ ကြက္၍ေျခာက္ေနသည္။
က်ေနာ္တုိ႔မွ လြဲ၍ ရြာအတြင္း၌ မည္သူမွ်ရွိဟန္မတူ ….။ တိတ္ဆိတ္၍ေနသည္။ ၿငိမ္သက္မႈက ေျခာက္ျခားဖြယ္ရာ ….။ အုန္းလက္မ်ားအၾကား ျဖတ္တုိက္သြားသည့္ေလတုိးသံသည္ပင္ ေျခာက္ျခားဖြယ္ရာ ….။
မဲပရြာမွ က်ေနာ္တို႔ ထြက္ခဲ့ၾက၏။ ရြာသည္ က်ေနာ္တို႔အား ၿငိမ္သက္မႈႏွင့္ႏႈတ္ဆက္၏။ တိတ္ဆိတ္ၿငိမ္သက္မႈအတြင္း၌ အသံေပါင္းမ်ားစြာ၏အနက္အား ၾကားရ၏။
ရြာအတြင္းမွ ဆရာႏုိင္၀င္းေဆြ၏ေလၫွင္းကေလး လာေနၿပီ ကဗ်ာရြက္ဆိုသည့္ အသံမ်ားအား ၾကားရသည္ဟု ထင္မိ၏။
ေခြ်းတို႔ႏွင့္ ဆြဲနစ္ေန၍ ေၾကာပိုးအိပ္သည္ ေၾကာျပင္ႏွင့္ ကပ္၍ေနသည္။ ေၾကာပိုးအိပ္အား “မ”၍ ျပင္ပိုးလုိက္သည္။
အေရွ႔တြင္ “မယ္လဲထ”….။ နာရီ၀က္ခန္႔ေလွ်ာက္လွ်င္ “မယ္လဲထ” သို႔ေရာက္ၿပီ။

(ဂ)
မယ္လဲထေခ်ာင္းငယ္သည္ အေနာက္ေျမာက္မွ အေရွ႔ေတာင္သို႔စီး၍သံလြင္အတြင္းသို႔ ၀င္၏။ ေခ်ာင္းအတြင္း ေက်ာက္တံုးေက်ာက္ဆိုင္မ်ားႏွင့္ျပြတ္သိပ္၍ေနသည္။ ေခ်ာင္းေရသည္ တိမ္သာ္လည္း ေရစီးကမူ ၾကမ္း၏။ သံလြင္ျမစ္ႏွင့္ မယ္လဲထေခ်ာင္းဆံုရာ အရပ္၌ မယ္လဲထေခ်ာင္းအား ေမွးတင္၍ မယ္လထေစ်းတန္းအား တည္ထား၏။ မယ္လဲထေစ်း၌ ကြ်ဲ ၊ႏြားေစ်းကြက္ရွိ၏။ အ၀တ္အထည္လူသံုးကုန္ပစၥည္း …။ အီလက္ထေရာနစ္လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းမ်ဳိးစံု၊ ေဆး၀ါး၊ စသည့္… ထုိင္းႏိုင္ငံမွ ထြက္သည့္ ကုန္စည္မ်ဳိးစံုေရာင္းသည့္ ဆုိင္မ်ားရွိသည္။ ေငြေၾကးလွဲလွယ္သည့္ ေစ်းကြက္လည္းရွိသည္။ ေရႊဆိုင္မ်ားလည္းရွိသည္။
ညဦးယံတြင္ မယ္လဲထသည္ လွ်ပ္စစ္မီးေရာင္မ်ားႏွင့္၀င္းပ၍ေနသည္။ သံလြင္ျမစ္ယံမွ ျဖတ္တုိက္လာသည့္ေလေျပႏုေအးေၾကာင့္ မယ္လဲထသည္ ေအးျမျမ….။
ေစ်းတန္းအတြင္း စိုင္းထီးဆိုင္၏ သဘာ၀ရင္ေသြးငယ္ ….။ ခုိင္ထူး၏ အားလံုးကို ေက်ာ္ျဖတ္ရမယ္ ….။ ခင္၀မ္း၏ ပန္းခရမ္းျပာ….။ မြန္းေအာင္၏ ၀တ္မႈံ….။ ေတးသံတုိ႔က ခ်ဳိ၍လြင္ေနၾကၿမဲ…..။
နံနက္ဆိုလွ်င္ …..ပဲျပဳတ္ႏွင့္နံျပားစားခ်င္လား ….ရ၏။ ထုိင္းရိုးရာအစားအစာမ်ား ….ရ၏။
က်ေနာ္… ဤသို႔မယ္လဲထအားျမင္ထား၏။ သိထား၏။ ေျခလွမ္းတို႔သည္ ပို၍ သြက္လာသည္ဟု ထင္သည္။ မယ္လဲထေခ်ာင္းငယ္အတြင္းသို႔ ဆင္းလုိက္၏။ တန္ခူးလျဖစ္၍ ေခ်ာင္းငယ္အတြင္းေရက တိမ္၍ ေနသည္။ ေရစီးမွာလည္း မၾကမ္း….။ ေက်ာက္တုံးမ်ားက ေရၫွိမ်ားတတ္၍ေနသည့္အတြက္ ေခ်ာသည္။ ေခ်ာင္းငယ္အား ျဖတ္ကူးၿပီး ေျမကမ္းပါးေပၚသို႔ တတ္လိုက္၏။ ကမ္းပါးထပ္တြင္ မယ္လဲထေစ်းတန္း ….။ ကမ္းပါးထပ္မွ မယ္လဲထေစ်းတန္းရွည္ႀကီးအား ၾကည့္၍ က်ေနာ္မွင္သက္မိ၏။ ေျခလွမ္းတို႔သည္ ေရွ႔သို႔ လွမ္း၍မရ….။ က်ေနာ့္အျမင္အာရုံအေပၚ သံသယ၀င္မိ၏။ ဟုတ္ရဲ့လား…။ မယ္လဲထေစ်းတန္းကမီးေလာင္ျပင္ျဖစ္၍ေနၿပီ…။ စစ္အုပ္စု၏ ဗံုးက်ဲေလယာဥ္မ်ား၏ ဒဏ္ေၾကာင့္ ျပာပံုႀကီးျဖစ္၍ ေနၿပီ…။ အလယ္လမ္းအူေၾကာင္းအား ခြ၍ တည္ထားၾကသည့္ မယ္လဲထေစ်းတန္းက မီးေသြးခဲႏွင့္ျပာပံုအတိ ….။
က်ေနာ္လမ္းအတုိင္းေလွ်ာက္ခဲ့၏။ တစ္လွမ္းခ်င္း ….။ ေစ်းတန္းကရွည္၏။ မီးေသြးခဲႏွင့္ျပာပံုတန္းမွာလည္းရွည္၏။ သံလြင္ႏွင့္မယ္လဲထေခ်ာင္းငယ္ေပါင္းဆံုရာတြင္ လမ္းသည္ ေျမာက္ဖက္သို႔ “အယ္” ပံုသ႑ာန္ေကြ႔၏။ ျပာပံုတန္းႀကီးသည္လည္း ေကြြ႔၏။ ယခင္က ဤလမ္းေကြ႔တြင္ “ကမေမာင္း” မွလာ၍ ဖြင့္သည့္ “ခါလာႀကီး” လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ရွိသည္။ ပဲပလာတာရသည္။ အမဲစြပ္ျပဳတ္ရသည္။ ပဲနံျပားရသည္။ လက္ဖက္ရည္က က်ေနာ္တို႔အၾကိဳက္ ေပါ့က် …။ထီးဆိုင္၏ သဘာ၀ရင္ေသြးငယ္အား ဖြင့္သည္။ က်ေနာ္တို႔ မယ္လဲထေရာက္တုိင္းဤဆိုင္တြင္ ထုိင္ျဖစ္၏။ က်ေနာ္တုိ႔ ထိုင္ခဲ့သည့္ စားပြဲေနရာအား ၾကည့္မိသည္။ ကန္႔လန္႔ျဖတ္လဲက်ေနေသာ မီးၾကြမ္းထားသည့္ မဓမတိုင္….။ မတတ္ႏုိင္။ ….ျပည္တြင္းစစ္က အရာရာအားမီးသၿဂၤဳလ္၍ ဖ်က္ဆီးပစ္လိုက္ၿပီ…။ လမ္းေကြ႔အတိုင္း ဆက္ေလွ်ာက္ခဲ့၏။ သံလြင္သည္လမ္းႏွင့္မ်ဥ္းၿပိဳင္ျဖစ္္၍ေနသည္။ ကမ္းပါးထက္လမ္းမေပၚမွ သံလြင္အား ၾကည့္မိသည္။ နီညဳိညိဳျမစ္ေရတို႔သည္ အရွိန္အဟုန္ျပင္းစြာႏွင့္စီးဆင္းၿမဲ….။
က်ေနာ့္အနီး ေလညွင္းကေလးျဖတ္တိုက္တုိးေ၀ွ႔ေနသည္….။ လမ္းမအတိုင္းအစုန္အဆန္တိုးေ၀ွ႔ျဖတ္တုိက္ေနသည္။ ဟုတ္သည္….။ ဆရာႏုိင္၀င္းေဆြ၏ ေလၫွင္းကေလး ……။

၂၀၀၈ခုႏွစ္ ဧၿပီလ (၂၄)ရက္ေန႕၌ Mizzima တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

`ေစာထ ႏွင့္ လြတ္ေျမာက္ေရးတရား´

(ေရႊအိမ္စည္)

(၁)
စက္ေလွ၏စက္အားရပ္၍ သတ္လုိက္သည္။ အရွိန္ႏွင့္ေလွဦးသည္ ၀ါးေဖာင္ႀကီးတစ္ခုဆီသို႔ တေရႊ႔ေရႊႏွင့္ကပ္သြား၏။ လႈိင္းလံုးမ်ားေၾကာင့္၀ါးေဖာင္သည္ ျမင့္လုိက္၊ နိမ့္လုိက္ လႈပ္ယမ္း၍ေနသည္။ လႈိင္းပုတ္သျဖင့္ ေလွႏွင့္၀ါးေဖာင္သည္ ေ၀းလုိက္၊ နီးလုိက္ျဖစ္ေန၏။ ေလွႀကိဳးအား ၀ါးေဖာင္တြင္ ခ်ည္လုိက္ၿပီးမွသာ ေလွသည္ ၀ါးေဖာင္ႏွင့္ ကပ္၍သြားေတာ့သည္။
ေလွေပၚမွ ၀ါးေဖာင္ေပၚသို႔ က်ေနာ္တုိ႔ အားလံုးတတ္လုိက္ၾကသည္။ ၀ါးေဖာင္က အလ်ားေပ ၃၀၊ အနံေပ ၂၀ခန္႔ရွိမည္။ ၀ါးပိုးလံုးႀကီးမ်ားအား ေလးထပ္မွ် ထပ္၍တြဲထားသည့္ ၀ါးေဖာင္ႀကီး ျဖစ္သည္။ ေဖာင္၏တစ္၀က္ခန္႔အား အင္ဖက္မ်ားႏွင့္ အမိုး မုိးထား၏။ အမိုးေအာက္၌ စက္ေလွအင္ဂ်င္တံုးမ်ားအား ျပဳျပင္သည္။ တြင္ခံုတစ္ခုလည္း ရွိသည္။ စက္ေလွမ်ားျပဳျပင္သည့္အလုပ္ရုံ ၀ါးေဖာင္မ်ားျဖစ္သည္။ ၀ါးေဖာင္ေပၚမွ ဆင္းလွ်င္ `ေစာထ´ကမ္းပါးသို႔ ေရာက္၏။ ကမ္းပါးက မတ္ေစာက္သည္။ ကမ္းပါးသည္ ၁၅-ေပ၊ ေပ-၂၀ခန္႔ မတ္သည္။ ေလွကားထစ္မ်ားျပဳလုပ္ထားသည္။ ေလွကားထစ္မ်ားအတုိင္း က်ေနာ္တုိ႔ ကမ္းပါးေပၚသို႔ တတ္လာခဲ့ၾက၏။ ကမ္းပါးထပ္တြင္ KNU ၏အလံအား လႊင့္ထူထား၏။ အလံတုိင္၏အေနာက္နားတြင္မူ KNUစစ္ေဆးေရးႏွင့္ အခြန္စည္းၾကပ္သည့္ အေဆာက္အဦးငယ္တစ္လံုးရွိသည္။
`ေစာထ´ေစ်းတန္းက `မာနယ္ပေလာ´ ထုိးစစ္အတြင္း တုိက္ခုိက္ျခင္းမခံရသည့္အတြက္ ေစ်းဆုိင္တုိ႔မွာ အပ်က္အစီးမရွိ…..။ `ေစာထ´ေစ်းတန္္းက သံလြင္ျမစ္အားေမွးတင္၍ ကမ္းပါးႏွင့္အၿပိဳင္တည္ရွိေနေသာ ေစ်းတန္းမဟုတ္…..။ သံလြင္အား ေထာင့္မွန္က်စြာႏွင့္ ေခါင္းထုိး၍ေဆာက္ထားေသာ ေစ်းတန္းျဖစ္သည္။`ေစာထ´အားလြန္၍ သံလြင္ကို ဆန္၍တတ္လွ်င္ …..`ေမာ္ခ်ီး´ သို႔ေရာက္မည္။ ေျမျပင္ခရီးႏွင့္မူ `ေစာထ´မွသည္ `ဖာပြန္´ ၊ `ေက်ာက္ႀကီး´ ၊ `ေရႊက်င္´ ၊ `ေညာင္ေလးပင္´ နယ္မ်ားသို႔ ေပါက္သည္။ ေတာင္မ်ားအား တတ္ရမည္။ လ်ဳိေျမာင္မ်ားအတြင္း ေလွ်ာက္ရမည္။ လြင္ျပင္မ်ားအား ျဖတ္ရမည္။ လမ္းက လမ္းၾကမ္း….။ ႏြားကုန္သည္တုိ႔ အသံုးျပဳသည့္လမ္းျဖစ္သည္။
`ေစာထ´ ေစ်းခင္းလမ္းက ေျမနီရႊံ႔တို႔ႏွင့္ ေခ်ာ၍ေနသည္။ ေျခညွပ္ဖိနပ္စီး၍ လမ္းေလွ်ာက္မရ….။ မိုးတြင္းစီး လည္ရွည္ဖိနပ္ႀကီးမ်ားႏွင့္ သြားမွအဆင္ေျပသည္။ က်ေနာ္တို႔က ေျခၫွပ္ဖိနပ္အား ခၽြတ္၍ ေျခဖ၀ါးေျပာင္ႏွင့္ ေလွ်ာက္ၾကရသည္။ `ေျခမ´အား ကုတ္၍ ထိန္းသြားမွ မလဲေအာင္ ေလွ်ာက္၍ရေတာ့သည္။ ေစ်းတန္း၏အလယ္တြင္ ရင္ကြဲဘားတုိက္ရွည္ႀကီး ၂-လံုးရွိသည္။ ဘားတုိက္က လူ ၅၀-၆၀ခန႔္ေနႏုိင္သည့္ ဘားတုိက္ရွည္ႀကီးျဖစ္သည္။ ဘားတုိက္ေပၚ၌ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးတပ္ဖြဲ႔ တစ္ဖြဲ႔ ရွိေန၏။ ၇၀-၈၀ခန္႔ရွိမည္။ ဗမာစကားလည္းေျပာသည္။ အျခားတုိင္းရင္းသားဘာသာစကားလည္း ေျပာၾကသည္။ လက္ေမာင္းတံဆိပ္ကမူ KNUလည္းမဟုတ္။ KNU ၏လက္ေမာင္းတံဆိပ္က ေန၀န္းျဖာထြက္ေနသည့္ အမွတ္တံဆိပ္…..။ ဘားတုိက္အားလြန္လွ်င္ လက္ဖက္ရည္ဆုိင္တစ္ဆုိင္အားေတြ႔ရ၏။ ဆိုင္က ေျမစိုက္ပင္ …..။ ေျမျပင္အား သဲျဖဴမ်ား ၊ ေက်ာက္စရစ္ခဲငယ္မ်ား ခင္းထားသျဖင့္ သန္႔ရွင္းသည္။ စားပြဲပုေလးမ်ားႏွင့္ ….။ ဆိုင္အတြင္းသို႔ က်ေနာ္တုိ႔ ၀င္ၾက၏။ ဆိုင္အတြင္း၌လည္း ဘားတုိက္ေပၚ၌ေတြ႔ခဲ့ရသည့္ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးတပ္ဖြဲ႔အခ်ဳိ႔အား ေတြ႔ရသည္။ သူတုိ႔၏၀ဲဘက္ရင္ဘတ္၌ စာတမ္းအား ေတြ႔ရသည္။ `က.လ.လ.တ´…..။ ဘာလဲ…..။ မသိ၍ က်ေနာ္တုိ႔အား ဦးေဆာင္ေခၚလာသည့္ သူအား ေမးၾကည့္၏။ `ကယားျပည္နယ္လူမ်ဳိးေပါင္းစံုလြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဖြဲ႔´ ဟုသိရသည္။

(၂)
လက္ဖက္ရည္ဆုိင္အတြင္း ဗိုလ္ေရႊ၀ါႏွင့္ေတြ႔ဆံုသိကြ်မ္းခဲ့ရသည္။ သူကား …..`ေစာထ´တြင္ေရာက္ေနသည့္ `က.လ.လ.တ´ တပ္ဖြဲ႔၏ ႏုိင္ငံေရးမွဴးျဖစ္သည္။ ထိုစဥ္က …. သူ႔အသက္မွာ ၅၀-၀န္က်င္ခန္႔ရွိမည္။ အသားၫုိၫုိ…. ပိန္ပိန္သြယ္သြယ္ႏွင့္ ျဖစ္သည္။ တပ္ဖြဲ႔ယူနီေဖာင္းအားအျပည့္အ၀၀တ္မထား….။ ကရင္ပုဆုိးအား ခါးတြင္စည္းထား၏။ စကားေျပာလွ်င္ ျဖည္းျဖည္းႏွင့္တုိးတုိးၫွင္းၫွင္းဆို၏။ တုိင္းရင္းသား ကရင္နီ၊ ကယားလူမ်ဳိးတစ္ဦးထက္ ေျမလတ္သားတစ္ေယာက္၏ပုုံသ႑ာန္ေပါက္ေနသည္ဟု ထင္မိ၏။
`အဖိႏွိပ္ခံလူမ်ဳိးေပါင္းစံုလြတ္ေျမာက္ေရး….´ ဟူသည္အား ဗိုလ္ေရႊ၀ါသည္ သူေျပာသည့္ စကားမ်ားအတြင္း မၾကာ၊ မၾကာ ထပ္၍ထပ္၍သံုးသည္။ န.၀.တ အဖြဲ႔အတြင္း ဗိုလ္ေစာေမာင္အား အနားေပးၿပီး ဗိုလ္သန္းေရႊတတ္လာသည့္အေပၚ သူ၏ထင္ျမင္ခ်က္အား ေျပာ၏။ စစ္အုပ္စုေခါင္းေဆာင္မႈအသစ္အတြင္း ဗုိလ္သန္းေရႊ၊ဗိုလ္တင္ဦး ႏွင့္ ဗုိလ္ခင္ၫႊန္႔တုိ႔၏ေနရာအား ယွဥ္ထုိး၍ တြက္ျပ၏။ တပ္မေတာ္ေထာက္လွန္ေရးအဖြဲ႔ႏွင့္ တပ္မေတာ္ၾကည္းအတြင္းအား ၿပိဳင္မႈမ်ားရွိလာမည္ဟု သံုးသပ္ျပသည္။ က်ေနာ္တို႔က နားေထာင္၍သာေန၏။ လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမေရာက္ က်ေနာ္တုိ႔၏ပထမဆံုးေသာ …..လက္ဖက္ရည္ဆုိင္ႏုိင္ငံေရးတရားပြဲ…..။
သူသည္ စကားအားစမ္းေရစီးသကဲ့သုိ႔ အလွ်င္းမျပတ္ေအာင္ေျပာ၏။ သူ႔ေျပာဟန္သည္ တကၠသိုလ္မွ ပါေမာကၡတစ္ဦး `လက္ခ်ာ´ ေပးေနသည္ႏွင့္လည္းမတူ….။ ႏုိင္ငံေရးသမားတစ္ဦး လူထုေရွ႔ စကားေျပာေနသကဲ့သို႔လည္းမဟုတ္….။
လက္ဖက္ရည္ဆုိင္ႏုိင္ငံေရစကား၀ိုင္းဆိုေသာ္လည္း သူသာလွ်င္ ေျပာ၏။ က်ေနာ္တုိ႔က နားေထာင္ရုံ….။ ၿပံဳး၍ေခါင္းညိတ္သည့္အခါ ညိတ္ၾက၏။
…….` မာနယ္ပေလာထုိးစစ္ကို အက်အဆံုးမ်ားၿပီး တစ္ဖက္သတ္ရပ္စဲလုိက္ရတာ န.၀.တ အတြင္း တပ္မေတာ္ၾကည္းအတြက္ အားနည္းခ်က္လို ျဖစ္သြားတယ္ဗ်ာ…..´ သူသည္ စကားအားရပ္ၿပီး ….မီးေသေနၿပီျဖစ္သည့္ ေဆးေပါလိပ္အား မီးၫွိ၍ ဖြာရိႈက္၏။ မိုးခိုးေငြ႔မ်ားအၾကား၌ သူ႔မ်က္ႏွာသည္ မႈန္၀ါး၍သြားသည္။
`အမ်ဳိးသားညီလာခံဟာ ဗိုလ္ခင္ၫႊန္႔တုိရဲ့ အိုင္ဒီယာလုိ႔ ထင္တယ္ဗ်…..´ `ခင္ဗ်ားတုိ႔ေကာ ဘယ္လုိထင္လဲ….´ ။
သူသည္စကားအားျဖတ္ၿပီး က်ေနာ္တုိ႔အား ထင္ျမင္ခ်က္ေတာင္းေနျပန္သည္။ က်ေနာ္တို႔က …..န.၀.တမွ အမ်ဳိးသားညီလာခံက်င္းပမည့္အေၾကာင္း ေၾကညာခ်က္မထုတ္ျပန္မွီ ရန္ကုန္ရွိ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားမွေခါင္းေဆာင္မ်ားအား န.၀.တက ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာနရုံးခန္းတြင္ ေခၚေတြ႔ေၾကာင္း၊ န.၀.တဖက္ ကဗိုလ္ခ်ဳပ္ဘုန္းျမင့္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ဳိးၫႊန္႔ႏွင့္ ဗိုလ္မွဴးႀကီးသန္းထြန္းတို႔ တတ္ေၾကာင္း NLDမွလည္း ဦးေအာင္ေရႊတုိ႔ ဦးလြင္တုိ႔ တတ္ၾကေၾကာင္း …….။
အမ်ဳိးသားညီလာခံ၏ဦးတည္ခ်က္ခ်မွတ္ေရး ေဆြးေႏြးၾကေၾကာင္း….. ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားမွ အႀကံျပဳစာမ်ားေရးသားတင္ျပၾကေၾကာင္း …..ေနာက္ဆံုးအားလံုးကို ပယ္ၿပီး …..စစ္အုပ္စုက သူရဲ့ ဦးတည္ခ်က္ (၆)ရပ္ကိုပဲ ထုတ္ျပန္ခဲ့ေၾကာင္း …..။ က်ေနာ္တုိ႔သိခဲ့သည့္ အေျခအေနအားေျပာျပ၏။
`ရန္သူကေတာ့ဗ်ာ …..သူ႔အက်ဳိးစီးပြားအတြက္ပဲ ၾကည့္ၿပီး ဘာျဖစ္ျဖစ္လုပ္မွာပဲ၊ ႏုိင္ငံေရးအင္အားစုေတြက ရန္သူ႔အက်ဳိးျပဳလုပ္ရပ္မ်ဳိးေတြမွာ အသိမဲ့လုိက္မပါမိဖို႔ လိုတယ္ဗ်….. အဓိကကေတာ့ ….ရန္ ၊ ငါ စည္းျပတ္ဖုိ႔ လိုတယ္ဗ်´
က်ေနာ္တုိ႔၏စကားအဆံုးတြင္ သူက နိဂံုးခ်ဳပ္ေပး၏။ အျပင္တြင္သည္းေနေသာမိုးသည္ စဲ၍သြားၿပီ။ က်ေနာ္တုိ႔က ခရီးဆက္ရဦးမည္။ `ေစာဖုိးထ´ သို႔……။ `ေစာဖိုးထ´က `ေစာထ´ ႏွင့္နာရီ၀က္ခန္႔ ေျခလ်င္သြားရမည့္ခရီး….။ ေတာင္အဆင္းအတတ္ မရွိ ….။ လြင္ျပင္အား ျဖတ္၍သြားရမည္။
က်ေနာ္တို႔ သူ႔အား ႏုတ္ဆက္၏။ `က်ေနာ္တုိ႔ ရန္သူနဲ႔ ရန္၊ငါ စည္းျပတ္ဖို႔လိုတယ္ဗ်….´ က်ေနာ္တုိ႔အား ထပ္၍ေျပာျပန္၏။ က်ေနာ္တုိ႔ ၿပံဳး၍ေခါင္းညိတ္ျပရင္း ေက်ာပိုးအိတ္အားလြယ္ၿပီး ဆိုင္အျပင္သို႔ ထြက္ခဲ့၏။ ေနာက္ပိုင္း …..သူႏွင့္ တစ္ႀကိမ္မွ်ျပန္၍မဆံုေတြ႔ျဖစ္ေတာ့ …..။ ဆုိင္းအတြင္း ကက္စက္ေဆာင္းေဘာက္မွ ကိုမြန္းေအာင္၏သီခ်င္းသံက ဆုိင္အျပင္လမ္းေပၚသို႔ ေျပး၍လိုက္လာသည္။
……..`အမွန္ကို ဆိုတဲ့ ငါ့ပါးစပ္ကို
ခ်ဳပ္ေႏွာင္စဥ္မွာ ……အမွန္ကိုျမင္တဲ့
ငါ့မ်က္လံုးပါ ……ေဖာက္ပါေတာ့လား ……´


၂၀၀၈ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ၌ Mizzima တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

“ယြန္းစလင္း……..”

(ေရြႊအိမ္စည္)

(က)
တန္ခူးေလသည္ မိုးမခပင္မ်ားအတြင္း တုိး၀င္ပြတ္တုိက္၍ ရြက္၀ါ၀ါတုိ႔အားေခၽႊေန၏။ မိုးမခရြက္ေၾကြတုိ႔က ေသာင္ျပင္ သဲျဖဴပြင့္တုိ႔အထက္၌ ဟုိသည္လြင့္ပါး၍ေနသည္။ ကမ္းပါးေစာက္ေအာက္ေျခ၌ ကပ္၍ေပါက္ေနသည့္ မုိးမခပင္အုပ္အုပ္မ်ားက ကမ္းပါးႏွင့္ ေသာင္ျပင္အား စည္းသား၍ ထားေပး၏။ တန္ခူး၊ကဆုန္လမ်ား၌ ယြန္းစလင္းျမစ္ေရျပင္သည္ က်ဥ္း၏။ ျမစ္အလယ္ ေရစီးေၾကာင္းအက်ယ္သည္ ကိုက္၅၀-မွ်ပင္ မက်ယ္ေတာ့......။ သဲေသာင္ျပင္တုိ႔က ကမ္းပါးႏွင့္ ေရျပင္အၾကား၌ ျဖဴလႊလႊ ရင္ျပင္ျဖဴ တစ္ခုသို႔…..။ ေနေရာင္ေအာက္၌ သဲပြင့္တုိ႔သည္ တလက္လက္……။
ကမ္းပါးထက္မွ က်ေနာ္တုိ႔ ဆင္းလုိက္ၾက၏။ ကမ္းပါးက ေျမသားကမ္ပါး…..။ မိုးမခပင္အုပ္အုပ္မ်ားသည္သာ ဤေနရာတြင္ အရိပ္ရေစ၏။ မိုးမခပင္ေအာက္၌ က်ေနာ္တို႔ နားၾက၏။ ျမစ္ျပင္အားျဖတ္တုိက္လာသည့္အတြက္ ….တန္ခူးေလသည္ ေအးျမမႈအားေပး၏။ မြန္းမတည့္ေသးေသာ္လည္း အပူရွိန္က ျပင္းသည္။ သဲပြင့္ေသာင္ျပင္သည္ ေနေရာင္ေၾကာင့္ အလင္းျပန္ကာ….. အျမင္တြင္က်ိန္းရွေန၏။

(ခ)
က်ေနာ္တုိ႔အဖြဲ႔အား ခရီးစဥ္တေလွ်ာက္၌ တာ၀န္ယူေခၚေဆာင္လာသည့္ ဗိုလ္ေအာင္ႏုိင္သည္ လမ္းေလွ်ာက္စကားေျပာစက္ႏွင့္ ဆက္သြယ္၍စကားေျပာေနသည္။ ဗိုလ္ေအာင္ႏုိင္က KNU တပ္မဟာ (၁) တပ္မဟာဆက္သြယ္ေရးတပ္စြယ္မွ ျဖစ္သည္။ သူလည္း မာနယ္ပေလာသို႔ သြားမည္။ က်ေနာ္တုိ႔အဖြဲ႔၌ က်ေနာ္တို႔အျပင္ “ထူး၀ါးလူ” ေဆးရုံမွ ဆရာမႏွစ္ဦးႏွင့္ “ေဖြြးေဘာလူ” အထက္တန္းေက်ာင္းတြင္ ေက်ာင္းသြားတတ္မည့္ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသား ဆယ္ေယာက္ခန္႔လည္းပါၾကသည္။ အားလုံးမိုးမခပင္မ်ားေအာက္၌ နားေနၾက၏။ ေက်ာင္းသူေလးမ်ားက တြတ္ထုိး၍ေနၾကသည္။ ကရင္လိုေျပာျခင္းျဖစ္သျဖင့္ နားမလည္……။ “ပေရာက်ဳိးဖုိး”….. “ပေရာက်ဳိးဖုိး” ….ဟူ၍ မၾကာ ….မၾကာ ၾကားရသျဖင့္ က်ေနာ္တုိ႔ အေၾကာင္းေျပာေနျခင္းျဖစ္မည္ဟု အကဲဖမ္းမိ၏။ ပေရာက်ဳိးဖုိးဟူသည္ကား ဗမာလို “ျမန္မာေက်ာင္းသား” ဟူ၍ျဖစ္သည္။
က်ေနာ္တုိ႔ ယြန္းစလင္းျမစ္အား ျဖတ္ကူးၾကမည့္ေနရာက ကတုိင္တိရြာႏွင့္ဆင္စြယ္ရြာအၾကားမွျဖစ္သည္။ ကတုိင္တိရြာႏွင့္ဆင္စြယ္ရြာက ကမေမာင္း၊ ဖာပြန္ကားလမ္းႏွင့္ ယြန္းစလင္းျမစ္အၾကား၌ ရွိသည္။ ထုိေနရာ၌ ကားလမ္းႏွင့္ျမစ္က မ်ဥ္းၿပိဳင္…..။ ၿပိဳင္လ်က္ယွဥ္၍ေနသည္။ ဆင္စြယ္ရြာ၏ အေရွ႔ဖက္တြင္မူ ေဒါမြဲရြာရွိသည္။ ေဒါမြဲရြာက ယြန္းစလင္းျမစ္၏ အေရွ႔ဖက္ကမ္း၌ရွိသည္။ ယခင္က အိမ္ေျခ ၅၀-ခန္႔ရွိခဲ့သည့္ရြာ ……။ ယခုမူ ရြာပ်က္ျဖစ္၍ေနၿပီ…..။ ေဒါမြဲရြာပ်က္တြင္ နအဖစစ္တပ္မွ စစ္စခန္းထုိင္၏။ နည္းဗ်ဴဟာ ၃၃၁-လက္ေအာက္ခံ တပ္ရင္း ခလရ (၇၆)မွ ဒု-ဗိုလ္မွဴးႀကီး ေအာင္ၾကည္က စခန္းမွဴး( ယခု နအဖမွ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးရန္ ဆက္သြယ္ေရးအရာရွိအျဖစ္ ခန္႔အပ္ထားသူ) ေဒါမြဲရြာလယ္ရွိ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းက ခလရ (၇၆) စစ္ေၾကာင္း(၁)၏ စစ္ေၾကာင္းရုံး။ ဗိုလ္မွဴးေအာင္ၾကည္တုိ႔ ေရာက္ၿပီးေနာက္ ေဒါမြဲရြာလည္းပ်က္၏။ ေဒါမြဲရြာ၏အေရွ႔ေတာင္ဖက္ရွိ မဲေညာရြာလည္းပ်က္၏။
က်ေနာ္တုိ႔ကူးမည့္ေနရာက ျမစ္ဆိပ္မဟုတ္သည့္အတြက္ ကူးတုိ႔ေလွမရွိ…..။ျမစ္ေရက လူတစ္ရပ္မမွီ….။ ေရစီးက ၀ါးလံုးထုိးစီးျခင္းမဟုတ္ေသာ္လည္း ျဖည္းျဖည္းညင္ညင္လည္းမဟုတ္ …..။ေရကူးတတ္သူမ်ားအဖို႔မူ ေမ်ာ၍ ကူးလွ်င္ေတာ့ရမည္။ က်ေနာ္တုိ႔အထဲ၌ ေရမကူးတတ္သည့္သူမ်ားလည္းပါသလုိ အမ်ဳိးသမီးငယ္မ်ားလည္း ပါသည္ျဖစ္၍ ျမစ္ျဖတ္ကူးရန္မွ အခက္ေတြ႔ေနရ၏။
ခဏအၾကာတြင္ ဗိုလ္ေအာင္ႏုိင္တပ္ဖြဲ႔မွ ရဲေဘာ္ေလးတစ္ဦးက ၀ါးေဖာင္တစ္ခုအား ရွာေတြ႔ခဲ့၍ ယြန္းစလင္းျမစ္အား က်ေနာ္တုိ႔ ေဖာင္ႏွင့္ ကူးၾကရေတာ့၏။ ေက်ာပိုးအိတ္မ်ားအား ေဖာင္ေပၚသို႔ တင္ၿပီး ေရမကူးတတ္သည့္သူမ်ားက ၀ါးေဖာင္အား ကိုင္၍ ကူးၾက၏။ ေရကူးတတ္သည့္သူမ်ားကမူ အလြတ္ကူးၾက၏။
အေခါက္ေခါက္အခါအခါ……..။

(ဂ)
ကမး္ပါးထက္သို႔ တတ္လုိက္သည္ႏွင့္ ေတာထေနေသာ ပိစပ္ေတာႀကီးအားေတြ႔ရသည္။ လူတစ္ရပ္ခန္႔ရွိမည္။ လူသြားလမ္းမရွိ။ ပိစပ္ေတာအတြင္းမွပင္ တုိးေ၀ွ႔၍သြားရသည္။ ယခင္ကမူ ဤေနရာသည္ လယ္ေျမမ်ားျဖစ္ခဲ့မည္ျဖစ္သည္။ လယ္မလုပ္သည္မွာၾကာ၍ လယ္ကြက္မ်ားအတြင္း ပိစပ္ပင္မ်ား ေတာထ၍ေနျခင္းျဖစ္မည္။ တစ္တီတူးငွက္ေမာင္ႏွံသည္ က်ေနာ္တို႔အား ေတြ႔ၿပီး လန္႔၍ေအာ္ျမည္၏။ က်ေနာ္တုိ႔ လူတန္းႀကီး၏ အေရွ႔မွအေနာက္ ၀ဲပ်ံရင္း ေအာ္ေနသည္မွာမရပ္ေတာ့ ……။
ယြန္းစလင္းျမစ္ကမ္းပါးမွ ၃-နာရီခန္႔ေလွ်ာက္ခဲ့ၿပီးသည့္ေနာက္ “မဲေညာ္” ရြာသို႔ေရာက္၏။ မဲေညာ္ရြာက ရြာပ်က္…..။ က်ေနာ္တုိ႔ မဲေညာ္ရြာသို႔ မ၀င္ ၊ ရြာအား ကြင္း၍ အေရွ႔ဖက္သို႔ ထြက္ခဲ့၏။ မဲေညာ္ခီး ေတာင္တန္းမ်ားေပၚမွ စီးဆင္းလာသည့္ မဲေညာ္ေခ်ာင္းငယ္သည္ မဲေညာ္ရြာအား အေရွ႔မွ အေနာက္ေျမာက္ဖက္သို႔ ေကြ႔ပတ္၍ ရစ္သိုင္းထားသည္။ ေခ်ာင္းေရက ေအးစက္၍ေနသည္။ ေရက ေပါင္လယ္ခန္႔သာ နက္မည္။ ေက်ာက္တံုးမ်ားႏွင့္ ေခ်ာေနသည္ျဖစ္၍ ကူးရသည္မွာ လဲမက်ေစရန္ သတိထားသြားရသည္။ ေခ်ာင္းတစ္ဖက္၌မူ ကြမ္းသီးပင္မ်ား ……။ ကြမ္းသီးပင္မ်ားက ရာႏွင့္ခ်ီ၍ ရွိလိမ့္မည္။ ေခ်ာင္းေဘးကြမ္းသီးၿခံအတြင္း၌ပင္ က်ေနာ္တို႔ ညအိပ္ၾကမည္။ ေခ်ာင္းရုုိးနေဘးတစ္ေလွ်ာက္ ကြမ္းသီးၿခံအတြင္း စီ၍ က်ေနာ္တို႔ ေနရာယူၾက၏။ က်ေနာ္တုိ႔က ရန္သူ႔ စစ္စခန္း၃-ခု၏ဖုိခေနာက္အလယ္တြင္ ေရာက္ေနသည္။
ေဒါမြဲ၊ ကတုိင္တိ၊ သာလြန္……။ သာလြန္စခန္းက နည္းဗ်ဴဟာ ၃၃၁-ထုိင္သည့္စခန္းႀကီး ….။ ဗ်ဴဟာမွဴးက ဗိုလ္မွဴးႀကီး ေသာင္းေ၀( ယခု ရန္ကုန္ၿမိဳ့ေတာ္ စည္ပင္သာယာေရးေကာ္မတီအဖြဲ႔၀င္) ကတုိင္တိကမူ ယြန္းစလင္းျမစ္၏ အေနာက္ဖက္ကမ္းတြင္ရွိ၍ စိုးရိမ္ဖြယ္မရွိ…..။
ေန၀င္သြားသည္ႏွင့္ အေမွာင္ထုသည္ ကြမ္းသီးၿခံအတြင္းသို႔ ၿပိဳဆင္း၍က်လာသည္။ ဘုတ္အီသံတုိ႔က တျဖည္းျဖည္းတုိး၍ တုိး၍ သြားေလၿပီ…..။
ပုခက္ေပၚ၌လွဲရင္း လႈိင္းတုိေလဒီယုိေလးအား ဖြင့္၍နားေထာင္၏။ တုိးတိုးညွင္းညွင္း …..။ တုိးညွင္းေသာ္လည္း ဦးေလးႀကီး ဦးေဖသန္းႏွင့္ ေဒၚတင္ထားေဆြတုိ႔၏ သတင္းေၾကျငာသံက ပီပီသသ…..။ ၾကည္ၾကည္လင္လင္…..။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေမာင္လွ၏ ကရင္ျပည္နယ္ထုိးစစ္အား ရပ္စဲလိုက္ေၾကာင္း စစ္အုပ္စု၏ ေၾကျငာခ်က္အား မွီ၍ ေဒၚတင္ထားေဆြက ေၾကျငာသြား၏။ တုိင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညႊတ္ေရးအတြက္ ထုိးစစ္အား ရပ္ဆုိင္းလိုုက္ရသည္ဟုလည္း စစ္အုပ္စုက ဆုိ၏။ အေမွာင္ထဲ၌ က်ေနာ္ၿပံဳးမိ၏။ “ေခြးအိပ္ေတာင္” အား သိမ္းပိုက္ရၿပီးခါစ၌ စစ္ေသြးၾကြေနေသာ စစ္ဘီးလူးတုိ႔၏ မာန္ဖီသံအား ျပန္၍ၾကားေယာင္မိသည္။
မာနယ္ပေလာမွာ သႀကၤန္က်မယ္……။
ကရင္မေတြကို ယူၾက…….။
ရိုင္းျပစြာေျပာခဲ့သည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေမာင္လွ၏ စကားသံမ်ားက ရက္ေပါင္း ၄၀-ပင္ မျပည့္ေသး……။
ထုိစဥ္က “ေခြးအိပ္ေတာင္”ရလွ်င္ မာနယ္ပေလာကိုရၿပီ……။ ဤသို႔ထင္ခဲ့ၾက၏။ သို႔ေသာ္ ထင္သလုိမျဖစ္ခဲ့……..။
အေလာင္းမ်ား အေခါင္းအတြင္း သြတ္၍သာ မဂၤလာဒံုသို႔ အခါအခါအလီအလီ ျပန္ပို႔ခဲ့ရ၏။ တပ္ေတြက အမိန္႔ေပး၍မရေတာ့……။
ေနာ္တ စစ္မ်က္ႏွာတြင္လည္း တုိး၍မႏုိင္…..။ မဲေညာ္ခီးစစ္မ်က္ႏွာတြင္လည္း ေရွ႔တတ္မရ……။
အင္ဖားလမ္းမေပၚ၌ အၿပိဳၿပိဳအလဲလဲႏွင့္ ဆုတ္ေျပးရင္း ေၾကြးေၾကာ္ေနသည့္ ဆင္းမလားေျပး ၿဗိတိသွ်တုိ႔၏ ေျပာခဲ့သည့္အသံအား အမွတ္ရ၏။
“ေအာင္ျမင္စြာ ဆုတ္ခြာျခင္း ….”
အေမွာင္ထဲ၌ က်ေနာ္ၿပံဳးမိျပန္၏။

၂၀၀၈ခုႏွစ္ မတ္လ၌ Mizzima တြင္ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ရုိင္ဖယ္ေသနတ္ႏွင့္ဆရာ၀န္

(ေရႊအိမ္စည္)

(၁)
ေျမ၀သုန္သည္ ဂုဏ္ျပဳအပ္သည့္ ဧည့္သည္တစ္ေယာက္အား ဆီးႀကိဳ၍ေထြးေပြ႔ထားခဲ့သည္မွာ …ၾကာၿပီ။ သူ…..က်ဆံုးခဲ့သည့္ ၁၉၆၇ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလ (၉)ရက္ေန႔မွ…..။ ႏွစ္ေပါင္း (၄၀) ရွိေလၿပီ။
သူကား ….. ဆရာ၀န္တစ္ဦး…..။ သို႔ေသာ္ …. သူကား ေမာင္းျပန္ရုိင္ဖယ္ေသနတ္ကိုသာ ကိုင္၏။
“ လူတစ္ေယာက္ခ်င္း ခံစားရတဲ့ ေရာဂါေတြကို ကုရတာထက္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအလိုက္ ခံစားရတဲ့ ေ၀ဒနာေတြကို ကုသေပးရတာ ပိုအက်ဳိးရွိပါတယ္”
သူေျပာခဲ့သည့္စကားျဖစ္၏။ ၁၉၅၉ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလ (၁)ရက္ေန႔က က်ဴးဘားႏုိင္ငံ ဟားဗားနားၿမိဳ့၌ ေျပာခဲ့ျခင္းျဖစ္၏။

(၂)
၁၉၆၇ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလ (၉)ရက္ေန႔တြင္ သူကြယ္လြန္ခဲ့ၿပီဟူသည္အား အတည္ျပဳႏုိင္သည္က ….. ေအာက္တုိဘာလ (၁၅)ရက္ေန႔မွျဖစ္သည္။ က်ဴးဘားသမၼတ ရဲေဘာ္ႀကီး ဖီဒယ္ကက္စထရိုမွ အတည္ျပဳထုတ္ျပန္ေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ သူ၏ရုပ္အေလာင္းမွ ျဖတ္၍ယူလာခဲ့သည့္ လက္ေေမာင္းရင္းမွ ျပတ္ေနသည့္ လက္ႏွစ္ဖက္အား ၾကည့္၍ သူကြယ္လြန္ခဲ့ၿပီဟု အတည္ျပဳခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္။ သူ၏အေလာင္းကိုမူ မေတြ႔ခဲ့ၾကရ။ ႏွစ္ေပါင္း (၃၀)အထိ ေပ်ာက္ဆံုးေနခဲ့၏။ ၁၉၉၇ခုႏွစ္ ဇူလုိင္လ (၁၂)ရက္တြင္မွပင္ သူ၏ရုပ္အေလာင္းအား ေျမ၀သုန္အတြင္းမွ ျပန္လည္တူးေဖာ္ရရွိေတာ့၏။
ဘုိးလီးဗီးယားႏုိင္ငံ “ ဗယ္ရီဂရန္ေဒသ” ေလ ယာဥ္ကြင္းငယ္ေလးအနီးမွျဖစ္သည္။ က်င္းငယ္အတြင္း၌ ရုပ္အေလာင္းအရိုးစု (၇)စုအား ေတြ႔ရ၏။ အရုိးစုအမွတ္ (၂)က လက္ေမာင္းရင္းမွေန၍ လႊႏွင့္တုိက္ျဖတ္ထားျခင္း ခံရသျဖင့္ လက္ႏွစ္ဖက္စလံုးမရွိ ……။ ဒီအင္ေအ စစ္ေဆးမႈ ျပဳ၍ အတည္ျပဳႏိုင္ခဲ့၏။
သူ …..။
သူကား …..ႏွစ္ေပါင္း (၃၀) ၾကာမွပင္ က်ဴးဘားႏိုင္ငံ “ ဆန္တာကလာရာၿမိဳ့” ရွိ သူ၏ ဂူဗိမာန္အတြင္း ကိုယ္အဂၤါစံုလင္စြာႏွင့္ လဲေလ်ာင္းရေတာ့၏။

(၃)
သူႏွင့္ပါတ္သတ္၍ သူ႔၀န္းက်င္၏ မွတ္ခ်က္အျမင္မ်ားမွ သူ႔အား ေတြ႔ရမည္။ ျပင္သစ္အေတြးအေခၚပညာရွင္ “ ယန္ေပါဆတ္” က သူ႔အား ……
“က်ေနာ္တုိ႔ေခတ္ရဲ့ အၿပီးအျပည့္အစံုဆံုး လူသား” ဟူ၍ မွတ္ခ်က္ေပး၏။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ေမရီလင္းအင္စတီက်ဴ က သူ႔အား “ ကမၻာေပၚတြင္ နာမည္အေက်ာ္ၾကားဆံုး ၂၀-ရာစု ၏ သေကၤတတစ္ခု ” ဟု သတ္မွတ္၏။ သူ၏ရဲေဘာ္ႀကီး က်ဴးဘားသမၼတ ဖီဒယ္ကက္စထရိုကမူ သူ႔အား …..“ သူဟာ သူ႔ရဲ့အက်င့္စာရိတၱ၊ သူ႔ရဲ့စိတ္ဓါတ္၊ သူ႔ရဲ့ႀကံ့ခုိင္မႈနဲ႔ အလုပ္လုပ္ရာမွာ စိိတ္အားထက္သန္မႈေတြကို ထားရစ္ခဲ့တာျဖစ္တယ္။ တစ္ခြန္းတည္းအတုိခ်ဳပ္ေျပာရမယ္ဆုိရင္ သူ႔ရဲ့ စံနမူနာေတြကို က်ေနာ္တို႔အတြက္ ထားခဲ့တာျဖစ္တယ္”

(၄)
သူ႔အား အားဂ်င္တီးနားနုိင္ငံ၏ၿမိဳ့ေတာ္ “ ေဗြႏုိဇာရီၿမိဳ့” မွ မုိင္၁၀၀-ေက်ာ္ေ၀းသည့္ “ ရိုစာရီယို ၿမိဳ့” တြင္ ေမြးဖြားခဲ့၏။ “ ရိုစာရီယို ၿမိဳ့” က “ ပါရာနာ” ျမစ္၏ ျမစ္၀ကၽႊန္းေပၚေဒသတြင္ တည္ရွိသည့္ ၿမိဳ့ျဖစ္သည္။ စိုစြတ္၏။ အစဥ္အၿမဲေအးခဲ၍ေနသည္။
သူကား ….၁၉၂၈ခုႏွစ္ ဇြန္ (၁၄)ရက္ေန႔ဖြားျဖစ္သည္။ ေမာင္ႏွမ ၅-ေယာက္အနက္ အႀကီးဆံုးျဖစ္သည္။ ဖခင္ အာနက္စ္စတုိေဂြဗားယာလင္(ခ်္)က အင္ဂ်င္နီယာတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး မိခင္က စီလီယာဆာနာျဖစ္၏။ သူကား ငယ္စဥ္က ခ်ဴခ်ာ၏။ ပန္းနာရင္က်ပ္သည္တစ္ဦး …..။ ေအးလွ်င္ ပန္းနာေ၀ဒနာက ထၿပီ။ ပန္းနာရင္က်ပ္ေရာဂါရွိေပမယ့္ သူကား အားကစားဖက္တြင္လည္းထူးခၽႊန္ခဲ့၏။ “ ရဂၢဘီပြဲ” မ်ားတြင္ ခပ္ၾကမ္းၾကမ္းကစားတတ္သည္။ ဖခင္က သူ႔အား ငယ္စဥ္ကပင္ ေသနတ္ပစ္သင္ေပး၏။ စစ္တုရင္ကစားနည္းသင္ေပး၏။ သူသည္ စစ္တုရင္ကစားရာတြင္လည္း ထူးခ်ြန္သူတစ္ဦးျဖစ္ခဲ့သလုိ ေသနတ္ပစ္ရာတြင္လည္း …….။

(၅)
သူက ငယ္စဥ္ကပင္ စာအုပ္ပံုအၾကား၌ ႀကီးျပင္းခဲ့ရသူဟု ဆုိရမည္။ ဖခင္၏ကိုယ္ပိုင္စာၾကည့္ခန္းတြင္ စာအုပ္ေပါင္း ၃၀၀၀-ေက်ာ္ရွိ၏။ စာၾကည့္တုိက္ငယ္ေလးတစ္ခုပမာ …..။ “ဂ်က္လန္ဒန္” ၊ ”“ဂ်ဴးလဘန္း”၊ “ ဆစ္ဂမန္ဖရိုက္”၊“ဘာထရန္ရပ္ဆဲလ္” တုိ႔အား ငယ္စဥ္ကပင္ ဖတ္ခဲ့ရ၏။
သူက ကဗ်ာကိုလည္း အရူးအမူးစြဲလမ္း၏။ “ပက္ဘလိုနီရူးဒါ” ၏ ကဗ်ာမ်ားအား အာဂံုေဆာင္ႏုိင္သည္အထိ ဖတ္ခဲ့၏။
ဖခင္က လက္၀ဲ၀ါဒီတစ္ဦးျဖစ္၍ သူ႔ဖခင္၏ စာၾကည့္ခန္းတြင္ ကားမတ္ခ္၏ က်မ္းမ်ားက ရွိၿပီးီျဖစ္သည္။ သူ….. ေလ့လာခြင့္ရခဲ့၏။

(၆)
၁၉၄၇ခုႏွစ္တြင္ သူ …. “ ေဗြႏိုဇာရီး“တကၠသိုလ္တြင္ ေဆးပညာသင္ယူခဲ့သည္။ထုိတကၠသိုလ္မွပင္ ေဒါက္တာဘြဲ႔ ရရွိခဲ့၏။ ၁၉၅၁ခုႏွစ္တြင္ သူသည္ ေဆးတကၠသုိလ္တတ္ေနရင္း ခြင့္ယူ၍ သူငယ္ခ်င္းတစ္ဦးႏွင့္အတူ ေမာ္ေတာ္ဆုိင္ကယ္တစ္စီးႏွင့္ လက္တင္အေမရိကတုိက္တလႊား ခရီးႏွင္၏။ ခ်ီလီသို႔ေရာက္၏။ ခ်ီလီမွသည္ ပီရူး ၊ အီေကြေဒါ ၊ ကိုလံဘီယာ……ထုိမွ ဗင္နီးဇြဲလား……။
ဤခရီးစဥ္မွ သူသည္ လက္တင္အေမရိကရွိ ျပည္သူတုိ႔၏ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ၊ လူတန္းစားမညီမွ်မႈမ်ားအား ေတြ႔ခဲ့မည္။ ဤခရီးစဥ္အေၾကာင္းအား သူကိုယ္တုိင္ စာျပန္ေရး၏။ “ ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္ဒုိင္ယာရီ” ဟူ၍ စာအုပ္အျဖစ္ ထုတ္ေ၀ခဲ့၏။ စေရးသည္မွာ စပိန္ဘာသာႏွင့္ျဖစ္သည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္မူ အဂၤလိပ္ဘာသာသို႔ ျပန္၍ ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။ ၂၀၀၄ခုႏွစ္တြင္ ထုိစာအုပ္အား မွီ၍ ရုပ္ရွင္ျပန္ရိုက္၏။

(၇)
၁၉၅၃ခုႏွစ္တြင္ အာဂ်င္းတီးနားအစုိးရက ဆရာ၀န္မ်ားအား အတင္းအက်ပ္အမႈထမ္းခိုင္း၏။ သူက လူတစ္ေယာက္ခ်င္း ခံစားေနရသည့္ေ၀ဒနာအား မကုသခ်င္…..။ ဤတြင္ သူသည္ အာဂ်င္းတီးနားမွ တိမ္းေရွာင္ထြက္ခဲ့ေတာ့၏။
ပီးရူး ၊ အီေကြေဒါ၊ ပနားမား၊ ေကာ္စတာရီကာ၊ နီကာရာဂြား၊ ဟြန္ဒူးရပ္စ္၊ အဲလ္ဘာလဗာဒို၊ ဂြာတီမာလာတို႔မွ မကၠဆီကိုသို႔ေရာက္၏။
မကၠဆီကိုတြင္ သူသည္ က်ဴးဘားမွ ဖီဒယ္ကက္စထရိုတုိ႔ အုပ္စုႏွင့္ေတြ႔၏။ ေပါင္းမိ၏။ ထုိစဥ္က ဖီဒယ္ကက္စထရိုတုိ႔ အုပ္စုအား “ ၂၆ J ” ရဲေဘာ္မ်ားဟု ေခၚၾကသည္။ ဖီဒယ္ကက္စထရိုတုိ႔၏ “ ၂၆ J ” ရဲေဘာ္မ်ားက က်ဴးဘားအာဏာရွင္ “ ဖူလ္ဂ်င္စီယုိဘာတစၥတာ” အစိုးရအား လက္နက္ကိုင္ ပုန္ကန္ရန္ ႀကိဳးပမ္းေနၾကသည့္ ေတာ္လွန္ေရးသမား လူငယ္မ်ား …..။
မကၠဆီကိုတြင္ပင္ “ ၂၆ J ” ရဲေဘာ္မ်ားႏွင့္ အတူ သူ ….စစ္သင္တန္းတတ္ခဲ့၏။ သင္တန္းဆရာက မကၠဆီကိုမွ ဗိုလ္မွဴးႀကီးေဟာင္းတစ္ဦး …..။သင္တန္းမွဴး ဗိုလ္မွဴးႀကီးေဟာင္း “ အယ္ဘာတိုေဘးယို” က မွတ္ခ်က္ျပဳ ၏။ “ သူသည္ သင္တန္းသားမ်ားအားလံုးအနက္ အထူးခ်ြန္ဆံုး ျဖစ္သည္” ဟူ၍ ….။

(၈)
၁၉၅၆ခုႏွစ္ ႏုိ္၀င္ဘာလ (၂)ရက္ေန႔တြင္ “ ၂၆ J ” ရဲေဘာ္မ်ားႏွင့္အတူ သူသည္ က်ဴးဘားႏုိင္ငံသို႔ ၀င္ခဲ့ၾက၏။ Gramma အမည္ရွိ ေမာ္ေတာ္ငယ္တစ္စီးႏွင့္ …..။ မုိင္ ၁၃၀-ေက်ာ္ေ၀းသည့္ ပင္လယ္ခရီးအား ႏွင္ၾက၏။ ရဲေဘာ္ရွစ္က်ိပ္ႏွင့္ တစ္ေယာက္ ……။ ဓါးေကာက္သ႑ာန္ က်ဴးဘားကၽႊန္းေပၚသို႔ ေရာက္၏။ မၾကာ ….. က်ဴးဘားအာဏာရွင္တပ္မ်ားႏွင့္ တုိက္ပြဲမ်ား ျဖစ္သည္။ တုိက္ပြဲအေျဖက မေကာင္း။ သူတုိ႔ဘက္မွ ရဲေဘာ္ ၆၉-ေယာက္ က်ဆံုးကုန္၏။ သူ …. ၊ ဖီဒယ္ကက္စထရိုႏွင့္ ရဲေဘာ္ ၁၂-ေယာက္သာက်န္ေတာ့၏။ အငတ္ငတ္အျပတ္ျပတ္…..။ ၾကံခင္းမ်ားအတြင္း ပုန္းေနၾက၏။ ၾကံမ်ားစုတ္ရင္းသာ အဟာရျဖည့္ေနၾကရသည္မွာ ရက္သတၱပတ္ခန္႔ၾကာ၏။ ဤမွ ……သူတုိ႔ အာဏာရွင္အား ျပန္တုိက္၏။ ေမာင္းျပန္ရုိင္ဖယ္ ၁၂-လက္…..။
လူ ၁၂-ေယာက္ႏွင့္ ……။

(၉)
က်ဴးဘားႏိုင္ငံ “ဆီအဲယားေမထရာ” ေတာင္တန္းမ်ားေပၚမွ သူတုိ႔ လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမတည္ေဆာက္၏။ သူပုန္စခန္းဖြင့္၏။ ေအာင္ေျမ …..။ မာနယ္ပေလာ….။
သူသည္….. ထုိေဒသမွစ၍ လူထုအတြင္း ေဆးခန္းမ်ားဖြင့္၏။ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား တည္ေထာင္၏။ ဤတြင္…..သူသည္ ေမာင္းျပန္ရိုင္ဖယ္အား လက္မွကိုင္းရင္း လူထုအား ေဆးကုသ၏။ လူတစ္ေယာက္ခ်င္း၏ေ၀ဒနာအား သက္သာေစရန္ ေဆာင္ရြက္သလို လူ႔အဖြဲ႔အစည္း၏ခံစားေနရေသာ ေ၀ဒနာကိုလည္း ကု၏။ လူထုမွ ေထာက္ခံလာသည္။ ေတာ္လွန္ေရးသည္ ျမင့္တတ္၍လာ၏။ ဒီလႈိင္းမ်ားသဖြယ္ …..အားႏွင့္မာန္ႏွင့္ ……အဆံုး၌ က်ဴးဘားအာဏာရွင္အစိုးရ က်ဆံုးရ၏။

(၁၀)
က်ဴးဘားေတာ္လွန္ေရးတြင္ က်ဴးဘားမဟုတ္ေသာ သူသည္ ရဲေဘာ္ႀကီး ဖီဒယ္ကက္စထရိုၿပီးလွ်င္ ဒုတိယၾသဇာအာဏာအရွိဆံုးျဖစ္လာ၏။ က်ဴးဘားႏုိင္ငံ၏ ျပန္လည္ထူေထာင္လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အဓိကတာ၀န္ယူခဲ့သည္။ လူတန္းစားမဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းသစ္ဆီသို႔ ခ်ီတတ္ရာတြင္ သူသည္ စီးပြားေရးရာအပိုင္း၌ အဓိက ပဲ့နင္းႀကီးအျဖစ္ ေမာင္းႏွင္ခဲ့ရသည္။ က်ဴးဘားနိုင္ငံသံုး ေငြစကၠဴေပၚ၌ သူ႔လက္မွတ္ထိုးေပးရ၏။
ထုိစဥ္က …..GATT (ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္အခြန္အေကာက္ဆုိင္ရာ အေထြေထြသေဘာတူညီခ်က္အဖြဲ႔) အစည္းအေ၀းပြဲမ်ားသို႔ သူတတ္ေရာက္ခဲ့ရသည္။ သံလြင္ေရာင္စစ္၀တ္စံု ၊ေျပာက္က်ားယူနီေဖာင္းႏွင့္ …..။

(၁၁)
၁၉၆၂ခုႏွစ္ကား ….. စစ္ေရးတုိက္ပြဲအရွိန္၏ အျမင့္မားဆံုးကာလဟု ဆုိရမည္။ ဆိုဗီယက္တုိ႔၏ ဒံုးက်ည္မ်ားအား က်ဴးဘားတြင္ တည္ေဆာက္မည္။ အေမရိကန္က သေဘာမတူ။ ဤတြင္ …တင္းမာမႈက ႀကီးမား၍လာ၏။ ႏူးကလီးယားစစ္ပြဲမ်ား ျဖစ္ေလမည္လား….။
ကက္စထရိုႏွင့္ ခရူးေရွာ့ ဆက္ဆံေရးက အထူးေကာင္းမြန္၏။

(၁၂)
၁၉၆၄ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလမွ ၁၉၆၅ခုႏွစ္ မတ္လအထိ သူသည္ ႏိုင္ငံတကာခရီးစဥ္မ်ားသြား၍ သံခင္းတမန္ခင္းမ်ားအား ခင္းက်င္း၏။ ျပင္သစ္၊ အီဂ်စ္၊ အယ္ဂ်ီရီယား၊ ဂါနာ၊ ဂီနီ၊ မာလီ၊ ဒါဟိုမီ၊ကြန္ဂို၊ အုိင္ယာလန္၊ ႏွင့္ တရုတ္ျပည္သစ္ႏိုင္ငံမ်ားသို႔ …..။
ထုိစဥ္က ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ တရုတ္ျပည္တုိ႔က သေဘာတရားအရ ကြဲလြဲေနၾကခ်ိန္ျဖစ္သည္။ သူက သေဘာတရားအရတြင္ “ေမာ္” တုိ႔ႏွင့္တူ၏။ ဤအတုိင္းပင္ သူ႔ခရီးစဥ္မ်ားအတြင္ ေျပာဆုိေဆြးေႏြး၏။ က်ဴးဘားေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးေျပာျခင္းျဖစ္၍ က်ဴးဘားသေဘာထားဟု ကမၻာက ျမင္ၾက၏။ ဤတြင္ သူ႔အေပၚ ဖီဒယ္ကက္စထရိုတုိ႔ ညီအစ္ကို မႏွစ္ၿမိဳ့ေတာ့…..။ သူတုိ႔ ညီအစ္ကိုက “ခရူးေရွာ့”ႏွင့္ နီးစပ္သူ…..။ သူခရီးစဥ္အၿပီး “ဟားဗားနား” သို႔ ျပန္ေရာက္၏။ ဖီဒယ္ကက္စထရိုတုိ႔ ညီအစ္ကိုႏွင့္ သူ၏ဆက္ဆံေရးက ေအးေအးစက္စက္…..။ မၾကာ …..သူ က်ဴးဘားမွ ေပ်ာက္သြားခဲ့ေတာ့၏။ အားလံုးအား စြန္႔လႊတ္၍ ….။

(၁၃)

အာဖရိကတုိက္ရွိ ကြန္ဂို -ကင္ရွာဆား ေျပာက္က်ားစစ္ပြဲအတြင္း… သူ …. ေသနတ္ကိုင္၍ေရာက္သြား၏။ အာဖရိက ေတာနက္ႀကီးအတြင္း ေျပာက္က်ားစစ္ ဆင္ေနေတာ့၏။ ရာသီဥတုက ဆုိးသည္။ ထုိစဥ္က သူအသက္သည္ ၃၈-ႏွစ္ခန္႔ရွိၿပီ။ ပန္းနာရင္က်ပ္ေ၀ဒနာက ျပန္ထ၍လာၿပီ။ ဆုိးဆိုး၀ါး၀ါး…..။
မရေတာ့ …..။ သူ အနားယူရသည္။ အနားယူစဥ္ ကာလအတြင္း “ ကြန္ဂိုဒုိင္ယာရီ” အားေရးခဲ့သည္။ သူ၏ ေတာ္လွန္ေရးကာလ ကြန္ဂို အေတြ႔အႀကံဳမ်ား ……။

(၁၄)
ထုိေနာက္ …..။
သူသည္ ဘိုလီးဗီးယား အစုိးရအား ေတာ္လွန္ရန္ ဘုိလီဗီးယားသို႔ ထြက္ခဲ့၏။ သူႏွင့္ရဲေဘာ္ ၁၇-ေယာက္…..။ ဗီယက္နမ္ရဲေဘာ္မ်ားလည္းပါသည္။ ၿပီးလွ်င္ လက္တင္အေမရိကမွ ရဲေဘာ္မ်ား …..။
၁၉၆၇ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာ (၇)ရက္ေန႔တြင္ သူႏွင့္ရဲေဘာ္မ်ား ဘုိလီးဗီးယားႏိုင္ငံ ယူဂို(ခ်ဴရီ) ေတာင္ၾကားအတြင္းသို႔ ၀င္ခဲ့ၾက၏။ ရိုင္ဖယ္ေသနတ္မ်ားႏွင့္ ….။
ေခ်ာင္းရိုးငယ္အား ျဖတ္ၾက၏။ ဤတြင္ …. ၀ိုင္း၀န္ပစ္ခတ္မႈအား သူတုိ႔ ရုတ္တရက္ခံလုိက္ၾကရ၏။ သူ …. ဦးေဆာင္သည့္ေျပာက္က်ားမ်ား ဘုိလီးဗီးယားစစ္တပ္၏ ခ်ဳံခိုတုိက္ခိုက္ျခင္းအား ခံၾကရၿပီ ….။ အက်အဆံုးက မ်ားသည္။ သူလည္း ထိ၏။ ဆုတ္၍မရ …..။ တတ္၍မရ ……။ ေနာက္ဆံုး …… သူ ဘုိလီးဗီးယားစစ္တပ္၏ ဖမ္းဆီးျခင္းအား ခံလုိက္ရ၏။

(၁၅)
၁၉၆၇ခုႏွစ္ေအာက္တုိဘာလ (၉)ရက္ေန႔……..။
ဘုိလီးဗီးယားႏိုင္ငံ၏ၿမိဳ့ေတာ္ႏွင့္ေ၀းကြာလြန္းသည့္ “ဗယ္လီဂရန္ေဒၿမိဳ့” ေလယာဥ္ကြင္းငယ္၏ အနီးတြင္ ဘုိလီးဗီးယားစစ္တပ္သည္ ဒဏ္ရာႏွင့္စစ္သံု႔ပန္တစ္ဦးအား ေနာက္ျပန္လက္ထိပ္ခတ္၍ ထားသည္။ လက္ထိပ္ခတ္ခံထားရသည့္ စစ္သံု႔ပန္သည္ ဘုိလီးဗီးယားစစ္သားမ်ား၏အေရွ႔၌ မတ္မတ္ရပ္၍ေနသည္။ စစ္သားမ်ားက စစ္သံု႔ပန္အား ေမာင္းျပန္ရုိင္ဖယ္ေသနတ္မ်ားႏွင့္ခ်ိန္ထား၏။ စစ္သံု႔ပန္က စစ္သားမ်ားအား သူ၏စူးရွေသာ မ်က္လံုးမ်ားႏွင့္ၾကည့္၏။
အမိန္႔သံထြက္လာ၏။
ယမ္းေပါက္ကြဲသံမ်ား ဆူညံ၍သြားသည္။ ယမ္းေညာ္နံ႔တုိ႔က ေလယာဥ္ကြင္းအနီး မႊန္၍ေနသည္။
စစ္သံု႔ပန္သည္ တေျဖးေျဖး ေပ်ာ့ေခြ၍ က်သြားသည္။ ေသြးတုိ႔က ခႏၶာကိုယ္အႏွံ႔မွ ယိုစီး၍ ထြက္လာသည္။ ၿပီးလွ်င္ ….. ဘုိလီးဗီးယားစစ္သားမ်ားက ေသြးအလူးလူးႏွင့္လဲေနေသာ အေလာင္း၏ လက္ႏွစ္ဖက္အား လက္ေမာင္းရင္းမွ လႊႏွင့္တုိက္၍ ျဖတ္ၾက၏။ ထုိေနာက္ ….. ေလယာဥ္ကြင္းအနီးတြင္ပင္ လက္မပါေသာ ခႏၶာကိုယ္အား က်င္းတူး၍ ျမဳပ္ႏွံလုိက္ၾကေတာ့၏။

(၁၆)
မပုပ္မသိုးရန္ ေဆးရည္စိမ္ထားသည့္ လက္ႏွစ္ဖက္အား ဘိုလီးဗီးယားအစုိးရမွ က်ဴးဘားသမၼတဖီဒယ္ကက္စထရိုထံသို႔ ပို႔လိုက္၏။
၁၉၆၇ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလ (၁၅)ရက္……။
ဤလက္ႏွစ္ဖက္အား ဖီဒယ္ကက္စထရိုသည္ ျမင္သည္ႏွင့္သိ၏။ သူႏွင့္ ေတာ္လွန္ေရးမ်ားအတြင္း လက္တြဲခဲ့သည့္လက္မ်ား ……။ မလြဲႏိုင္…..။ သူ ….။ သူ ….။
“အာနက္စ္တိုေဂြဗားရားဒီလာဆနာ” သို႔မဟုတ္……. “ေခ်” ။
ေခ် ဟူသည္က …..စပိန္ ဘာသာအရ “ ရဲေဘာ္၊ ရဲဘက္” ဟူ၍ျဖစ္သည္။

“ေျမ၀သုန္ေရ…..
ဂုဏ္ျပဳ့အပ္တဲ့ ဧည့္သည္တစ္ေယာက္ကို
ဆီးႀကိဳေပေတာ့ ……”
(ေအာ္ဒင္)

၂၀၀၇ ခုနွစ္ ဒီဇင္ဘာလ၌ ေခတ္ၿပိင္၀က္ဆုိဒ္ တြင္ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ေနေရာင္မခတဲ့ေတာင္ေတြဆီမွာ

(ေရႊအိမ္စည္)

(၁)
`ေစာထ´ႏွင့္`ေစာဖုိးထ´ရြာက နာရီ၀က္ခန္႔ေျခလ်င္ေလွ်ာက္လွ်င္ ေရာက္၏။ မေ၀း…..။ အတတ္အဆင္းမရွိသည့္အတြက္လည္း ပင္ပန္းသည့္ခရီးမဟုတ္ဟု ထင္မိ၏။ သို႔ေသာ္ ….. `ႏြားေလးခို´ေဆးခန္းအတြက္ က်ေနာ္တုိ႔ႏွင့္အတူ ေဆးပစၥည္းမ်ားပါလာသည္။ D5W ႏွင့္ D5S ဆားရည္ပုလင္းမ်ားပင္ စကၠဴပါကင္မ်ားႏွင့္ ၆-ပါကင္ပါ၏။ အျခားေဆးမ်ားႏွင့္ဆိုလွ်င္ …..အထမ္းသမား ၅-ေယာက္ခန္႔ထမ္းရမည့္ ပစၥည္းမ်ားျဖစ္သည္။ ေစာထက ရြာမဟုတ္….ေစ်းတန္းျဖစ္္၍ ရြာလူႀကီးဆီသြားၿပီး `၀န္ထမ္း´ေတာင္း၍မရ…..။ အထမ္းသမားငွားရန္လည္းမလြယ္….။ ၀န္တင္`လား`ရွာ၍လည္းမရ…..။ခက္ၿပီ။ မုိးက စဲသြားၿပီးျဖစ္ေသာ္လည္း အံု႔မႈိင္း၍ေနေသးသည္။ ေနမ၀င္မွီ `ေစာဖုိးထ´သို႔ အေရာက္သြားၾကရမည္။ `ေစာဖုိးထ´ေရာက္မွ ညစား ထမင္းခ်က္စားၾကမည္။ မတတ္ႏုိင္…..။ က်ေနာ္တုိ႔ ၄-ေယာက္ပင္ ေဆးပစၥည္းမ်ားအား ထမ္းပိုး၍ သြားရန္သာ ရွိေတာ့၏။ မွ်၍ခြဲၾက၏။ တစ္ေယာက္လွ်င္ ၁၅-ကီလိုခန္႔ ထမ္းပိုးရန္ ေ၀စုရ၏။ ထမ္းပိုးစရာက မရွိ….။ မတတ္ႏုိင္….။ လုံခ်ည္ကြင္းအတြင္း စုပံုထည့္ၿပီး လံုခ်ည္ကြင္းသိုင္း၍ ထမ္းၾကရေတာ့၏။ ေက်ာပိုးအိတ္အတြင္း ထည့္၍ထမ္းပိုးရျခင္းမဟုတ္သည့္အတြက္ ပစၥည္းမ်ားက ေက်ာေပၚတြင္ ေနသားမက်။ ဟန္ခ်က္မညီ….။ ဟန္ခ်က္မက်သည့္အတြက္ ထမ္းရသည္မွာ ပုိ၍ခက္ခဲ၏။ ေလးသည္ဟု ပိုထင္ရသည္။
ေစာထမွ ထြက္သည့္ခရီးတြင္ က်ေနာ္တို႔ႏွင့္အတူ `အမိုးႀကီး´ တစ္ဦးလည္းပါသည္။ သူလည္း KNU၏ ေညာင္ေလးပင္ခရိုင္၊ ေက်ာက္ႀကီးၿမိဳ့နယ္သို႔ပင္ သြားမည္ျဖစ္သည္။ သူ၏ခင္ပြန္းက KNU ေက်ာက္ႀကီးၿမိဳ့နယ္ဥကၠဌ……။ ဖဒိုအယ္မွဴး….။ ဖဒိုအယ္မွဴးက ေမာ္လၿမိဳင္တကၠသိုလ္တြင္ ပညာသင္ခဲ့ဖူး၏။ ဖဒိုမန္းရွားႏွင့္သက္တူရြယ္တူခန္႔ရွိမည္။ သူတုိ႔အိမ္ကေလးက `ဟိတုိးထ´ ေခ်ာင္းေဘးတြင္ ေခ်ာင္းအား မ်က္ႏွာမူ၍ေဆာက္ထား၏။ သက္ကယ္မုိး၊ သဲပြက္ခင္း၊ သဲပြတ္ကာ တဲအိမ္ေလးမွ်သာ….။ လင္မယားႏွစ္ေယာက္တည္းသာ ေနၾက၏။ ခေလးမ်ားကိုမူ `ေဖြးေဖၚလူ´ေက်ာင္းတြင္ထား၏။ `ေဖြးေဖၚလူ´ေက်ာင္းက KNUပညာေရးဌာနမွဖြင့္ထားသည့္ အထက္တန္းေက်ာင္းျဖစ္သည္။ နယ္ေက်ာင္းသားမ်ားအတြက္ `ေဘာ္ဒါ´ရွိသည္။ `ေဖြးေဖၚလူ´ရြာက မိႈင္းလံုးႀကီးေခ်ာင္းေဘးတြင္ရွိသည္။ `ေဖြးေဖၚလူ´တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ျမေနသည္။ အျခားKNU၏စစ္ဖက္နယ္ဖက္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားလည္း ေနၾကသည္။ ထုိစဥ္က ….. ေဖြးေဖၚလူသည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရြာ ……။

(၂)
ေစာထေစ်းတန္းအားလြန္သည္ႏွင့္ ေတာင္ၾကားလြင္ျပင္ငယ္အတြင္းသို႔ ေရာက္သည္။ လူသြားလမ္းက ဖံုသည္။ လမ္းေဘး၀ဲယာတြင္မူ ခါးေစာင္းခန္႔ရွိမည့္ ျမက္ရိုင္းပင္မ်ား….။ ေတာင္ၾကားလြင္ျပင္ဆိုေသာ္လည္း ျမင့္မားသည့္ေတာင္တန္းႀကီးမ်ားက အေ၀းတြင္ …. အထပ္ထပ္ႏွင့္….။ အခ်ဳိ႔က စိမ္းၫုိ၍ေနသည္။ အခ်ဳိ႔က ျပာမႈိင္းမိႈင္း ….။ ေတာင္ၾကားလြင္ျပင္ကေရညီျပင္ကဲ့သို႔ ျပန္႔ျပဴးေနသည္မဟုတ္…..ေတာင္တန္းငယ္မ်ား၊ ဆင္ေျခေလ်ာမ်ားႏွင့္ …..။ ေတာင္ကုန္းငယ္မ်ားတြင္ သစ္ႀကီး၀ါးႀကီးဟူ၍မရွိ…..ေျပာင္၍ေနသည္။ လြန္ခဲ့သည့္ သံုးေလးႏွစ္ခန္႔က ေတာင္ယာခုတ္ထားသည့္ ေတာင္ယာကုန္းေဟာင္းမ်ားျဖစ္မည္။
ေဘာလံုးကြင္းတစ္ခုအား က်ေနာ္တုိ႔ျဖတ္ၾကသည္။ ေဘာလံုးကြင္ဟုဆုိေသာ္လည္း ကြင္းအတြင္း ျမက္ရိုင္းမ်ားက ေပါင္လယ္ခန္႔ ေတာထ၍ေနသည္။ ေဘာလံုးကြင္း၏တစ္ဖက္၌ၿခံစည္းရုိးပ်က္တစ္ခုအား ေတြ႔ရ၏။ စည္းရိုး၏အတြင္းဖက္၌မူ ၿပိဳေနသည့္တဲတန္းရွည္ ႏွစ္ခုအားေတြ႔ရ၏။ ဘားတုိက္ေဟာင္းမ်ားျဖစ္ခဲ့ဟန္တူသည္။
`အဲ့ဒါ …ေစာထ Camp ေလ၊ ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္ တပ္ရင္း (၂၁၀) ေနရာေဟာင္းေပါ့…..´
ေစာထစခန္း…..။
၁၉၈၈ …..စက္တင္ဘာအာဏာသိမ္းၿပီးသည့္ေနာက္ ….သပိတ္စခန္းအသီးသီးမွ သပိတ္တပ္သားတုိ႔ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး ဆင္ႏႊဲရန္ နယ္စပ္ေဒသအသီးသီးသို႔ ေတာခုိခဲ့ၾကသည္။ ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ားက အမ်ားစုျဖစ္သည္။ ဓါး၊ ဓါးခ်င္း၊ လွံ၊လွံခ်င္း ၀ါဒီတုိ႔အား ရင္ဆုိင္ရန္မွာ လက္နက္ကိုင္တုိက္ပြဲမွတပါး ….အျခားမရွိ။ အစုလုိက္၊အၿပံဳလိုက္ေတာခိုၾကသည္။ သပိတ္စခန္းႏွင့္အနီးဆံုး လြတ္ေျမာက္ေဒသဆီသို႔…..။
ေဇယ်၀တီ၊ ျဖဴး၊ ေတာင္ငူ၊ အုတ္တြင္း၊ ကညႊတ္ကြင္းဘက္မွ သပိတ္တပ္္သားတုိ႔ ေစာထသို႔ေရာက္ၿပီး ဤေနရာတြင္ စခန္းတည္ခဲ့ၾက၏။ ေစာထ Camp…..။ ထုိစဥ္က ေစာထ Campတြင္ သပိတ္တပ္သား သံုးရာခန္႔ရွိမည္။ အမ်ဳိးသမီးမ်ားလည္းပါသည္။ အမ်ဳိးသမီးမ်ားက ၂၀-ခန္႔ပင္ရွိမည္။ ထုိအထဲ၌ …..ကိုေက်ာ္ဦးလည္းပါသည္။ သူက ….ေဇယ်၀တီသားျဖစ္သည္။ ညီအကို၂-ေယာက္ရွိသည့္အနက္ သူက အငယ္ျဖစ္သည္။ သူ႔အကိုကမူ အာဏာသိမ္းစစ္တပ္အတြင္း၌….။ သူက အာဏာသိမ္းစစ္အုပ္စုအား လက္နက္ကိုင္၍ေတာ္လွန္ရန္ ေစာထသို႔ ေရာက္လာခဲ့၏။ ထုိစဥ္က သူ႔အသက္သည္ ၂၀-၀န္းက်င္သာရွိေသး၏။ အသားၫုိၫိုပိန္ပိန္သြယ္သြယ္ႏွင့္….။ ဆံပင္အားေဘးခြဲ၍ သပ္ရပ္စြာ ဖီးေလ့ရွိသည္။ ၿမိဳ့ျပမွေရာက္လာသည့္ ေက်ာင္းသားတုိ႔ ပထမဦးစြာရင္ဆုိင္ရသည္က ….. `ငွက္ဖ်ား´။ ေစာထသို႔ေရာက္ၿပီး ၁၀-ရက္ခန္႔ၾကာသည္ႏွင့္ ငွက္ဖ်ား၏ထုးိစစ္ဆင္မႈအား အားလံုးခံရသည္။ အလူးအလဲ….။ လူနာကမ်ားၿပီး ေဆး၀ါးကနည္းနည္း….ကုသမႈက မျပည့္စံု…..။ ဤအထဲ ကိုေက်ာ္ဥၤီးသည္ ငွက္ဖ်ားဒဏ္အခံရဆံုးဟုဆိုရမည္။ ငွက္ဖ်ားဖ်က္ေဆးအား ပဲေလွာ္စားသလုိ စားေနရသည္။ ထုိစဥ္က ….ငွက္ဖ်ားဖ်က္ေဆးက `ဖန္စီမက္´ဟုေခၚသည့္ ေဆးျဖစ္သည္။ ကိုေက်ာ္ဦးႏွင့္`ဖန္စီမက္´ပ်က္သည္မရွိခဲ့။ ထုိေၾကာင့္ပင္ သူ႔အား ရဲေဘာ္မ်ားက ေက်ာ္ဦးဟု မေခၚၾက၊ ဖန္စီမက္ဟု ပင္ ေခၚၾကေတာ့၏။ ေစာထစခန္းေကာ္မတီအားဖြဲ႔၏။ ရွစ္ဦးႏွင့္ဖြဲ႔သည့္ ရွစ္ဦးေကာ္မတီျဖစ္သည္။ ေကာ္မတီတြင္ ကိုေက်ာ္ဦးလည္းပါသည္။ ဒု-စစ္ေရးတာ၀န္ခံအျဖစ္ႏွင့္…..။ ABSDF အားဖြဲ႔စည္းၿပီးသည့္အခါ၌ ေစာထစခန္းသည္ ABSDF၏ တပ္ရင္း(၂၁၀) ျဖစ္လာသည္။ တပ္ရင္း (၂၁၀)တြင္ ကိုေက်ာ္ဦးက တပ္ခြဲမွဴး….။
က်ေနာ္တုိ႔ ေစာထ Campေဟာင္းေနရာအား ေက်ာ္ခဲ့ၿပီ။ လမ္းသည္ ဆင္ေျခေလ်ာ ေျပေလွ်ာ့ေလွ်ာ့ဆင္းသြား၏။ ေစာထ Camp ႏွင့္ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္တပ္ရင္း ၂၁၀-၏ေနရာေဟာင္းက အေနာက္တြင္က်န္ခဲ့ၿပီ။
ထုိစဥ္က က်ေနာ္မေတြးမိ။ ေနာက္ ….ဆယ္ႏွစ္….တစ္ခုေသာ ေအာက္တုိဘာတြင္ ဤစခန္းမွ ေက်ာင္းသားရဲေဘာ္တစ္ေယာက္သည္ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ့ရွိ စစ္အုပ္စု၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္ရာ ျမန္မာသံရုံးအား ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ ၀င္ေရာက္စီးနင္းသိမ္းပိုက္သည့္ ေပ်ာက္က်ားတပ္ဖြဲ႔အား ဦးေဆာင္ခဲ့ေလမည္ဟု …..။
ေစာဖုိးထရြာအတြင္းသို႔ ၀င္ခဲ့သည္။ ရြာအ၀င္လမ္းက ေမာ့ေမာ့ေလးတတ္သြားရသည္။ ရြာက ကုန္းမုိ႔မို႔ေပၚ၌ တည္ထားေသာရြာ….။ ရြာအတြင္းရွိ ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္းမွ ဓမၼေတးသံအားၾကားရ၏။ ေခါင္းေလာင္းထုိးသံႏွင့္၀တ္ျပဳဆုေတာင္းသံတုိ႔အား ရြာအတြင္း ပ်ံ႔လႊင့္၍ေနသည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေတးသံမ်ား….။ ဘာသာတရားဆရာတုိ႔ကား ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ၀တ္ျပဳဆုေတာင္း၍ ဓမၼေတးမ်ားအား ရြတ္ဆိုၾက၏။
အေမရိကန္သမၼတႀကီးတစ္ဦးကမူ …..`ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ က်ေနာ္တုိ႔စစ္ခင္းေနၾကရတာပါ´ဟု ဆိုသည္။ စစ္ႏွင့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ……။

၂၀၀၉ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ၌ Mizzima တြင္ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

မ်ဳိးခ်စ္တပ္မေတာ္၏အစဥ္အလာ ……

(ေရႊအိမ္စည္)

(က)
ႏိုင္ငံေတာ္ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈတည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႔ရဲ့ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာနက တပ္မေတာ္သားေတြအတြက္ “စစ္သည္ေတာ္က်င့္၀တ္” ဆိုတဲ့ လက္ဆြဲစာအုပ္ငယ္ေလးကို ၁၉၉၂ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ(၁)ရက္ ေန႔က ထုတ္ေ၀ခဲ့ပါတယ္။ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ (ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊ)ရဲ့ ညႊန္ၾကားခ်က္အရ ထုတ္ေ၀တာလို႔လဲ လက္စြဲစာအုပ္ရဲ့ မ်က္ႏွာဖံုးမွာ ေရးသားထားပါတယ္။ ျဖန္႔ေ၀တာကေတာ့ …..စစ္သည္ေတာ္အားလံုး (တပ္မေတာ္သားအားလုံး) ကိုျဖန္႔ေ၀ပါတယ္။ အဲ့ဒီမွာ ….. စစ္သည္ေတာ္ (တပ္မေတာ္သား) ဆိုရာမွာလည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးကစလို႔ တပ္သားအဆင့္ထိ အက်ဳံး၀င္တာလို႔ ဖြင့္ဆုိထားပါတယ္။
စာအုပ္ရဲ့ စာမ်က္ႏွာ (၃)မွာ ……“ တပ္မေတာ္၏အစဥ္အလာ” ဆိုၿပီး…..ေခါင္းစဥ္ငယ္တစ္ခုနဲ႔ တပ္မေတာ္ရဲ့ အစဥ္အလာ (၁၂)ရပ္ ကို ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ …..ဒီအစဥ္အလာ (၁၂)ရပ္ကို ေစာင့္ထိန္းဖုိ႔လည္း ဆုိထားပါတယ္။ အစဥ္အလာ (၁၂)ရပ္ထဲက ပထမဆံုး အခ်က္က “ မ်ဳိးခ်စ္တပ္မေတာ္ျဖစ္သည္” ဆိုတဲ့ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ….. မ်ဳိးခ်စ္တပ္မေတာ္ရဲ့ အစဥ္အလာကို ေစာင့္ထိန္းပါလို႔ နားလည္ရပါတယ္…….။ မ်ဳိးခ်စ္တပ္မေတာ္ရဲ့ အစဥ္အလာကို ေစာင့္ထိန္းမွလဲ ဒီေန႔ တပ္မေတာ္ဟာ မ်ဳိးခ်စ္တပ္မေတာ္ျဖစ္သည္ …..ဆိုတဲ့ အဂၤါရပ္ နဲ႔ ျပည့္စံုမွာပါ။
ဒီေတာ့ ……မ်ဳိးခ်စ္တပ္မေတာ္ရဲ့ သမိုင္းမွန္ကူကြက္ အခ်ဳိ႕ကို ျပန္ၾကည့္ၾကရေအာင္ပါ။

(ခ)
၁၉၄၅ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ပထမအပတ္မွာ သီရီလကာၤႏိုင္ငံ ကႏၵီၿမိဳ႕မွာ ျမန္မာ့တပ္မေတာ္သစ္နဲ႔ပါတ္သတ္လို႔ စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ၾကတယ္။ ကႏၵီစာခ်ဳပ္ပါ ……။ ျမန္မာဖက္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလက္မွတ္ထုိးၿပီး ၿဗိတိသွ်တို႔ဘက္ကေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေလာ့ဒ္လူ၀ီေမာင့္ဘတ္တန္ လက္မွတ္ထုိးခဲ့တယ္။ စာခ်ဳပ္အရ…..မ်ဳိးခ်စ္ဗမာ့တပ္မေတာ္ကို ဖ်က္သိ္မ္းၿပီး ၊ စစ္အင္အား ၅၂၀၀နဲ႔ ၿဗိတိသွ်ဘားမားရိုင္ဖယ္တပ္တြင္ ပူးေပါင္း၍ တပ္မေတာ္အသစ္အား ဖြဲ႔စည္းသြားရန္ ျဖစ္ပါတယ္။
တပ္မေတာ္သစ္တြင္ ပါ၀င္ၾကမယ့္ မ်ဳိးခ်စ္ဗမာ့တပ္မေတာ္က အရာရွိတပ္မွဴးေတြကို အဂၤလိပ္တပ္က စစ္ပညာသင္တန္း ျပန္ပို႔ခ်ပါတယ္။ တပ္ရင္း(၄)က တပ္မွဴးေတြကို ျပည္ၿမိဳ႕မွာ သင္တန္းေပးတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္း၊ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ ေအာင္ႀကီးတို႔ တတ္ၾကရပါတယ္။ တပ္ရင္း(၅)က တပ္မွဴးေတြကိုေတာ့ ပ်ဥ္းမနားတြင္ သင္တန္းေပးပါတယ္။ ဗိုလ္မွဴးႀကီးေဇယ်တို႔ ဗိုလ္မွဴးႀကီးၾကည္ေမာင္တုိ႔ တတ္ၾကရပါတယ္။ မိတၱီလာမွာဖြင့္တဲ့သင္တန္းကိုေတာ့ အေျမာက္တပ္နဲ႔အျခားတပ္က တပ္မွဴးေတြ တတ္ၾကရပါတယ္။ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ ေအာင္ေရႊ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးတင္ဦးတို႔ တတ္ၾကရပါတယ္။ ဘားမားရိုင္ဖယ္တပ္ရင္း(၃) တပ္မွဴးေတြရဲ့ သင္တန္းကိုေတာ ့ သန္လ်င္မွာဖြင့္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ေက်ာ္ေဇာ ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးစန္းယု၊ ဗိုလ္မွဴးႀကီး စိန္ျမ၊ ဗိုလ္မွဴးႀကီး တင္ေမာင္ (စာေရးဆရာ ျမတ္ထန္) တို႔ တတ္ၾကရပါတယ္။ တပ္ရင္း(၃)သင္တန္းသား အားလံုးစုစုေပါင္း ၂၈-ေယာက္ရွိပါတယ္။ အေျခခံစစ္ေရးျပ “လက္(ဖ)ရိုက္”..... “လက္(ဖ)ရိုက္” က စသင္ၾကရပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ….“ တပ္အုပ္ခ်ဳပ္မႈနဲ႔ စစ္တပ္ဥပေဒ” ဘာသာရပ္တို႔ကိုလည္း သင္ၾကရပါတယ္။
တေန႔…..။
စစ္တပ္ဥပေဒဘာသာရပ္ကို သင္ေနပါတယ္။
လူစုလူေ၀းဆႏၵျပမႈအား ၿဖိဳခြဲျခင္းအေၾကာင္းပါ။
လူစုလူေ၀းၿဖိဳခြဲရာမွာ “ျပည္သူ႔ရဲ” တို႔နဲ႔ မေျဖရွင္းႏိုင္ပါက နယ္ဖက္အုပ္ခ်ဳပ္ပိုင္းမွ စစ္တပ္ကို အကူအညီေတာင္းခံရပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ စစ္တပ္္ဟာ လိုအပ္ရုံအင္အားနဲ႔ လူစုလူေ၀းကို ရင္ဆုိင္ရပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ …..တပ္ကိုအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ စစ္ဗိုလ္အရာရွိဟာ သက္ဆုိင္ရာ ခရိုင္တရားသူႀကီးတစ္ဦးကိုလည္း သူ႔အနားမွာ ေခၚထားရပါတယ္။ လူစုလူေ၀းအား ပစ္ခတ္ဖို႔ လိုအပ္ပါက ပစ္ခတ္ႏိုင္ရန္ ပစ္ခတ္ခြင့္အမိန္႔စာကို တရားသူႀကီးထံမွ ရယူရပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ တပ္မွဴးက လူစုလူေ၀းရဲ့ အေရွ႕မွာ မ်ဥ္းသားၿပီး မ်ဥ္းကို ေက်ာ္မလာဖို႔ အႀကိမ္ႀကိမ္ သတိေပးရပါတယ္။ အဲဒီလို သတိေပးရင္းနဲ႔မွ လူစုလူေ၀းဟာ မ်ဥ္းကို ေက်ာ္လြန္လာလွ်င္ တပ္မွဴးက တရားသူႀကီးရဲ့ ပစ္ခတ္ခြင့္အမိန္႔စာအရ ဆႏၵျပသူတို႔ရဲ့ ေခါင္းေဆာင္လို႔ ယူဆရသူ ……ဒါမွမဟုတ္ တပ္ဦးက အလံကိုင္လာတဲ့လူကို တိတိက်က် ညႊန္ျျပၿပီး တပ္သားကို ရုိင္ဖယ္ေသနတ္နဲ႔ က်ည္ဘယ္ေတာင့္ပစ္ပါဆုိၿပီး ပစ္မိန္႔ေပးရပါတယ္……။
ဒါက…..လူစုလူေ၀းၿဖိဳခြင္းျခင္းဆုိင္ရာ စစ္တပ္ရဲ့ ဥပေဒဘာသာရပ္ရဲ့ သင္ၾကားခ်က္ပါ။
သင္တန္းဆရာက ဘာသာရပ္ဆုိင္ရာ သေဘာတရားကို ပို႔ခ်ၿပီးီတဲ့ေနာက္ သင္တန္းသားေတြကိုၾကည့္ၿပီး လက္ခ်ာဆက္ေပးပါတယ္။
“……ေဟာဟိုလမ္းမၾကီးေပၚမွာ လူထုႀကီးအလံေတြ ကိုင္လို႔ ပါးစပ္ကလည္း အစိုးရကို ဆန္႔က်င္တဲ့ ေၾကြးေၾကာ္သံေတြေအာ္လို႔ ခ်ီတတ္လာေနၾကတယ္……ခင္ဗ်ားတုိ႔ ဘာလုပ္မလဲ……”
သင္တန္းဆရာက သင္တန္းသားဗမာ့မ်ဳိးခ်စ္တပ္မေတာ္သား တပ္မွဴးေတြကို ေမးပါတယ္။
“………. ေရွ႔ကို တတ္မလာပါနဲ႔ လို႔ သတိေပးမယ္”
သင္တန္းသားတပ္မွဴးမ်ားက ေျဖၾကတယ္။
“……ဟုတ္ၿပီး……ကဲဗ်ာ တားလို႔မရဘူး။ ေရွ႕ဆက္တတ္လာၾကၿပီဆိုပါေတာ့ ခင္ဗ်ားတုိ႔ ဘာဆက္လုပ္မလဲ”
သင္တန္းသားအားလံုး ဗမာ့မ်ဳိးခ်စ္တပ္မေတာ္သား တပ္မွဴးမ်ားအားလံုး ခ်က္ခ်င္းအေျဖမေပးႏုိင္။ သူတုိ႔အားလံုး၏အျမင္အာရုံတြင္ ….. ဖဆပလအဖြဲ႔၀င္သခင္မ်ားႏွင့္ျပည္သူလူထုႀကီး …..။
“…..လြတ္လပ္ေရးခ်က္ခ်င္းေပး ”
“…..သူပုန္၊ သူပုန္ ထ ထ…..”
ေၾကြးေၾကာ္သံမ်ားအား ဟစ္ေၾကြးေနတဲ့ လူထုႀကီးနဲ႔ အနီခံၾကယ္ျဖဴတစ္ပြင့္အလံနီႀကီးမ်ား ……ခြပ္ေဒါင္းအလံမ်ား ၀င့္၍၀င့္၍ ခ်ီတတ္လာေနၾကတဲ့ ျမင္ကြင္းေတြကို သင္တန္းသားအားလံုး ျမင္ေယာင္ေနၾကတယ္။ သင္တန္းသားအားလံုးဟာ ၿငိမ္သက္ေနတယ္။ အေျဖမေပးႏိုင္ၾကေသး။ သင္တန္းဆရာက ထပ္ေမးတယ္။
“….ကဲဗ်ာ …… ေရွ႔ဆံုးက ခ်ီတတ္လာတာက ဦးေအာင္ဆန္း(ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း) ဗ်ာ….။ သတိေပးလုိ႔လဲမရဘူး……။ ဆက္ၿပီးခ်ီတတ္လာၿပီ ခင္ဗ်ားတုိ႔ ဘာလုပ္မလဲ ……။ ပစ္မလား။ မပစ္ဘူးလား ……“
“မပစ္ဘူး…..”
သင္တန္းသား ဗမာ့မ်ဳိးခ်စ္တပ္မေတာ္ ရဲ႕တပ္မွဴးေတြအားလံုးက အေျဖေပးလုိက္ၾကတယ္။
ဤတြင္ က်ေနာ္နားလည္လိုက္မိတယ္။
“ငါတို႔သည္ ……ႏုိင္ငံေတာ္ႏွင့္ ႏုိင္ငံသားတုိ႔၏ သစၥာကို ေစာင့္သိရုိေသပါမည္ ” ဆိုတဲ့တပ္မေတာ္သားတုိ႔ရဲ့ ေန႔စဥ္ ရႊတ္ဆိုရသည့္ သစၥာအဓိဌာန္အား …….။
သို႔ေသာ္ …… ယခု တပ္မေတာ္က …….။
ထားေတာ့ …..။
အဲ့ဒီတုန္းက သင္တန္းမွာ တတ္ေနခဲ့ၾကတဲ့ တပ္မွဴးေတြဟာ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္၀င္ေတြပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္၊ ဗမာ့ကာကြယ္ေရးတပ္မေတာ္ စတဲ့ တပ္မေတာ္ေတြမွာ တာ၀န္ထမ္းခဲ့ၿပီး လြတ္လပ္ေရးအတြက္ အသက္စြန္႔ တုိက္ပြဲ၀င္ခဲ့ၾကတဲ့သူေတြျဖစ္တယ္။ ဆိုရရင္ေတာ့ ဒီေန႔တပ္မေတာ္ႀကီးရဲ့ သေႏၶသားေတြ….။ ဒီေန႔တပ္္မေတာ္ႀကီးရဲ့ ပထမမ်ဳိးဆက္တပ္မွဴးႀကီးေတြ …….။ တင္ျပခဲ့တဲ့ အျဖစ္အပ်က္ကိုၾကည့္မယ္ဆုိရင္ သူတုိ႔ေတြရဲ့ စဥ္းစားခ်က္ ၊ ရပ္တည္ခ်က္၊ ေတြးေခၚခ်က္နဲ႔ လုပ္ဟန္ေတြဟာ မ်ဳိးခ်စ္တပ္မေတာ္ရဲ႕ရပ္တည္ခ်က္နဲ႔ လုပ္ဟန္ေတြ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဒါေတြဟာ မ်ဳိးခ်စ္တပ္မေတာ္ရဲ႕အစဥ္အလာေကာင္းေတြပါ။ ဒီလိုအစဥ္အလာေကာင္းေတြကို ဒီေန႔တပ္မေတာ္ႀကီးဟာာ ေစာင့္ထိန္းထားႏိုင္ၾကေသးရဲ႕့လား။ ေမးစရာေတြ ျဖစ္ေနပါၿပီ။ ဒါဟာ …..ဒီေန႔တပ္မေတာ္သားတုိင္း ဆန္းစစ္ၾကည့္ၾကဖို႔ လုိသလို တစ္ဦးခ်င္းအေျဖေပးၾကရမွာလည္း ျဖစ္တယ္။

အညႊန္း - ဗိုလ္မွဴးႀကီးတင္ေမာင္၏ “တုိင္းျပည္ကႏုႏု မုန္တိုင္းကထန္ထန္” စာမ်က္ႏွာ (၁၃-၃၂)မွ

၂၀၀၈ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ၌ Mizzima တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

သူပုန္တစ္ေယာက္၏နိဒါန္း

(ေရႊအိမ္စည္)

(က)
ႏွစ္နာရီမွ် က်ေနာ္တုိ႔ ေလွ်ာက္ခဲ့ၿပီးသည့္အခါတြင္မူ ကားသံမ်ားအား သဲ့သဲ့ ၾကားရၿပီျဖစ္သည္။ ေျဖးေျဖးမွန္မွန္သာ ေလွ်ာက္ခဲ့ၾကသည္ျဖစ္၍ မပင္ပန္း……။ လမ္းက အတတ္အဆင္းမရွိ…..။ လူသြားလမ္းအတုိင္း မသြားပဲ ေတာတုိး၍ လာခဲ့သည့္အတြက္သာ ခရီးကဖင့္၏။ စမ္းေခ်ာင္းငယ္အတုိင္းသြားသည့္အခါ သြားသည္။ ၀ါးေတာ္ႀကီးအတြင္း ျဖတ္၍သြားသည့္အခါ သြား၏။ ကားသံမ်ားက တခါတခါ က်ယ္၍လာသည္။ တခါတခါတြင္မူ သဲ့သဲ့မွ်သာ …..။အသံက ေလယူရာတိမ္း၍ တုိးလိုက္ က်ယ္လုိက္…..။
ဤကားသံမ်ားက အႏၱရာယ္သံမ်ား ……။ ကားသံမ်ားႏွင့္နီးလာေလ ….အႏၱရာယ္ႏွင့္နီးေလျဖစ္သည္။ စစ္တပ္က ႏွစ္စဥ္ `ဖာပြန္´သို႔ ရိကၡာပို႔သည္။ TE 11- စစ္ကားႀကီးမ်ားႏွင့္ပို႔ျခင္းျဖစ္၏။ အေခါက္ေေခါက္အခါခါ …..။ တစ္ေခါက္လွ်င္ ယာဥ္အစီးေလးငါးဆယ္မွ ရာေက်ာ္အထိ ပါတတ္သည္။ သူတုိ႔အသံုးျပဳသည့္လမ္းကား …. သိမ္ဆိပ္၊ ပိႏၷဲေတာေလးေကမွ က်ေသာင္းဆိပ္ လဂြန္ၿပိဳ ဖာပြန္လမ္းျဖစ္သည္။ လမ္းက လမ္းၾကမ္း …..။ လမ္းလံုၿခံဳေရးအတြက္ စစ္ဗ်ဴဟာ (၃)ခုခန္႔ သံုး၏။ တပ္ရင္း ၉-ရင္းအင္အားႏွင့္ လမ္းကင္းခ်ထားျခင္းျဖစ္၏။ လက္ယွက္ထုိးထားသကဲ့သို႔ …….။
က်ေနာ္တို႔က ဤၾကားမွ ဤလမ္းအား ျဖတ္ေက်ာ္ၾကရမည္ျဖစ္သည္။
`က်ေနာ္တုိ႔ေရွ႔မွာ ခဏနားၾကၿပီး သတင္းေထာက္ၿပီးေတာ့မွ ကားလမ္းကူးၾကမယ္…..´
ဖဒုိ႔ေအာင္ေရႊက က်ေနာ္တုိ႔အား ေျပာသည္။ နားမည့္ေနရာအား က်ေနာ္ၾကည့္မိ၏။ ေတာင္ယာေဟာင္း …..`ဖုန္းဆုိးေျမ´။ ေတာင္ယာက မုိ႔မို႔ေလး ျမင့္တတ္သြားသည္။ ေတာအုပ္ႏွင့္ေတာင္ယာအၾကား အနိမ့္ပိုင္းတြင္ စမ္းေခ်ာင္းငယ္တစ္ခုက ရစ္ေခြထား၏။ ေတာင္ယာအား အနားသတ္မ်ဥ္းအျဖစ္ စမ္းေခ်ာင္းငယ္သည္ ေျမာက္မွေတာင္သို႔ ေခြရစ္၍ထား၏။ ေခ်ာင္းငယ္အတြင္းသို႔ က်ေနာ္တုိ႔ ဆင္းလုိက္၏။ ေခ်ာင္းေရက ေျခမ်က္စိျမဳပ္ရုံမွ်သာ….။ သဲေခ်ာင္းေလးျဖစ္၍ေအးစိမ့္၍ေနသည္။ ဖားေလာင္းေလးမ်ား အုပ္လုိက္ကူးခတ္ေနသည္ကို ေတြ႔ရ၏။ ကုန္းမို႔မို႔ေပၚသို႔ က်ေနာ္တုိ႔ တတ္ခဲ့ၾကျပန္သည္။ ထိကရုံဆူးပင္မ်ားက ေတာထ၍ေနသည္။ ပိဇပ္ရိုင္း္ပင္မ်ား၊ ျမက္ရိုင္းပင္မ်ားက လူတစ္ရပ္မက …..။
ဖုန္းဆုိး၏အလယ္တြင္ ေတာင္ယာတဲပ်က္တစ္လံုးရွိသည္။ အမိုးမရွိ….၊အခင္းမရွိ….။ မဓမတုိင္ ထုိးထုိးေထာင္ေထာင္မ်ားကသာ ……။ ယခင္က ေတာင္ယာခင္းရွင္တုိ႔ေနခဲ့သည့္တဲဟူ၍ ေျပာႏုိင္ေတာ့သည္။ တဲပ်က္တြင္ပင္ က်ေနာ္တို႔ နားၾက၏။ ဖဒိုေအာင္ေရႊႏွင့္ပါလာေသာ KNU ရဲေဘာ္ေလး ၃-ေယာက္က ေရွ႔သို႔ဆက္သြားၿပီး ကင္းပံုး၀ပ္၍ ေန၇ာယူထားၾကသည္။ ကားလမ္းႏွင့္ နီးၿပီျဖစ္၍ ရန္သူက လမ္းလံုၿခံဳေရးအတြက္ ကင္းရွည္လွည့္တတ္သည္။ သတိထားရမည့္ေနရာ …..။
က်ေနာ္တို႔နားၿပီး အတန္ၾကာမွ ….ဦးေမာင္ေမာင္လတ္ေရာက္လာသည္။ သူက….ဘီးလင္းၿမိဳ့နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္တစ္ဦးျဖစ္သည္။ ဆင္ေျခေလ်ာေလးအတုိင္း သူတတ္လာသည္မွာ ေပ ငါးေထာင္အျမင့္ ေစာက္ကမ္းပါးႀကီးအား တတ္ေနသည္ႏွင့္ တူေတာ့၏။ သူ႔အသက္ရႈသံက ခပ္းလွမ္းလွမ္းမွပင္ ၾကားေနရ၏။ ေခႊ်းသီးေခႊ်းေပါက္မ်ားက သူ႔မ်က္နွာတြင္ ရြစိထေနသည္။ ေရႏွင့္ ဖ်န္းပက္ထားသကဲ့သို႔…..။ တိုက္ပံုအကၤ်ီအနက္ ၊ တတ္ထရြတ္ပုဆိုး ကခ်င္ကြက္အစိမ္းေအာက္၌ သူ႔ခႏၵာသည္ ပိန္လွီလြန္းလွ၏။ ျဖဴေရာ္ေသာ္ အသားေရာင္သည္ ေသြးဆုတ္သြားသည့္ လူေသတစ္ဦးကဲ့သို႔ …..။ဆံပင္တုိ႔က ရွည္၍ပြေယာင္းေနသည္။
သူလမ္းေလွ်ာက္ေနသည္မွာ ….၀ိဥာဥ္တစ္ေကာင္လြင့္ပါးေနသည့္အလား…..။ က်ေနာ္တုိ႔အနား၌ သူ၀င္၍ထုိင္လုိက္သည္။ သူအသက္ရႈေနသည္မွာ ခက္ခဲပင္ပန္းလြန္းလွ၏။ သူ႔အဆုတ္သည္ ညွစ္ရဖန္မ်ား၍ ပြင့္ထြက္လာေလမည္လား ထင္ရသည္။
က်ေနာ္တုိ႔ သက္သက္သာသာ သြားခဲ့ရသည့္ခရီးအား သူသည္ ပင္ပန္းလြန္းစြာနွင့္ လာခဲ့ရ၏။ သူ႔အေျခအေနအား ဖဒို႔ေအာင္ေရႊလည္း သတိထားမိ၏။ ေရွ႔ခရီးက သြက္သြက္လက္လက္သြားရမည္။ ေရွာင္ရတိမ္းရမည္။ ရန္သူၾကားမွ ျဖတ္ေက်ာ္သြားရမည္ျဖစ္၍ ေျပးေျပးလႊားလႊား သြားရေကာင္း သြားၾကရမည္။ သူ႔အေျခအေနႏွင့္ ျဖစ္ႏုိင္ပါ့မလား ….။ သူ႔က်န္းမာေရးက လုိက္ႏုိင္ပါ့မလား…..။

(ခ)
က်ေနာ္တုိ႔ အစီအစဥ္ေျပာင္းၾကရသည္။ ပထမက ဖုန္းဆိုးေျမတြင္ ခဏနားၿပီး ….. ကားလမ္းအား ျဖည္းျဖည္းခ်င္းကပ္မည္။ ကားတန္းအားလံုး လြန္သြားပါက ျဖတ္ကူးရန္ျဖစ္သည္။ ယခုမူ ဤအတုိင္းသြား၍မျဖစ္ေတာ့…..။ ဦးေမာင္ေမာင္လတ္က လုိက္ႏုိင္မည့္ဟန္မေပါက္……။ နားရမည္။ သူ႔အား ေဆးမွဴးႏွင့္ျပၿပီးကုသေပးရမည္။ ၿပီးမွ …. ခရီးအား ဆက္ၾကရမည္။
ဖဒုိေအာင္ေရႊက လမ္းေလွ်ာက္စကားေျပာစက္ျဖင့္ွ ေဆးမွဴးတစ္ေယာက္အားေခၚ၏။ တေနရာတြင္ ဆံုရန္ခ်ိန္း၏။ က်ေနာ္တုိ႔ယခုေရာက္ေနသည့္ ေနရာမွ မီနစ္ ၂၀-ခန႔္သြားရမည္။ က်ေသာင္းဆိပ္ရြာႏွင့္ ႀကိဳး၀ိုင္းအၾကားတြင္ ျဖစ္သည္။
၀ါးလံုးတြင္ ပုခက္ဆင္ၿပီး ဦးေမာင္ေမာင္လတ္အား က်ေနာ္တုိ႔ ထမ္းၾကရ၏။ အေရွ႔တစ္ေယာက္ အေနာက္တစ္ေယာက္…..။ ဖုန္းဆိုးေျမမွ ေတာင္ဖက္ဆီသို႔ ျပန္ဆင္းခဲ့ၾက၏။ တတ္ေနျဖစ္ေသာ္လည္း တေပါင္းေနက ပူျပင္းသည္။ က်ေသာင္းဆိပ္ရြာအား ကြင္းေရွာင္ၿပီး သြားၾကသည္။ က်ေသာင္းဆိပ္ရြာတြင္က ရန္သူ၏ နည္းဗ်ဴဟာ (၃၃၁) ရွိသည္။ ဆယ္မိနစ္ခန္႔ ေလွ်ာက္ၿပီးသည္ႏွင့္ လယ္ကြင္းအားေတြ႔ရ၏။ လယ္က မလုပ္ပဲထားသည့္အတြက္ `ေကာ´ ၍ေနၿပီ။ လယ္ကြင္းအား တည့္တည့္အလယ္မွ မျဖတ္ရဲ…..။ ရန္သူႏွင့္တုိးပါက သတ္ကြင္းအတြင္း သြားသလိုျဖစ္ေနမည္။ လယ္ကြင္းအား ကြင္း၍ခင္းတန္းေလးအတုိင္း သြားၾကသည္။ ခရီးကရွည္၏။ ထမ္းစက မေလးေသာ္လည္း ၾကာလာသည့္အခါ၌ ပုခံုးမ်ားက ႀကိမ္းလာသည္။ လယ္ကြင္းဆံုးသည္ႏွင့္ ရြာအ၀င္လမ္းအား ေတြ႔ရ၏။ ရြာက ရြာပ်က္……။
စစ္သားမ်ားအလံုးအရင္းႏွင့္ တတ္လာခဲ့သည္မွစ၍ ….. ရြာသားမ်ား ရြာတြင္မေနရဲ….။ လယ္ထဲသို႔ မဆင္းႏုိင္…..။ ေတာင္ယာသို႔ မသြားႏုိင္ၾကေတာ့…..။ ဤေဒသတြင္ …. ရြာမ်ားက ရြာပ်က္…..။ လယ္မ်ားက ေကာ၍ေနသည္။ ေတာင္ယာတုိ႔က ဖုန္းဆုိးေျမ…..။
ရြာအတြင္းသို႔ ေရာက္၏။ အုန္းပင္မ်ား၊ ကြမ္းသိီးပင္မ်ားႏွင့္ အုပ္အုပ္ဆိုင္းဆုိင္း…..။ အိမ္ေျခငါးဆယ္ေက်ာ္ရွိခဲ့မည့္ရြာာျဖစ္မည္။ ယခုေတာ့ ….. ထရံမ်ားကြာက်ေနေသာ အိမ္၊ အမိုးပြင့္ေနေသာ တဲ….။ အခင္းျပဳတ္ေနေသာ ဇရပ္တုိ႔သာ ရွိေတာ့၏။ ရြာလယ္တြင္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းရွိ၏။ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းကမူ မပ်က္ယြင္းေသး…..။ ယခင္က ဤရြာလမ္းတစ္ေလွ်ာက္ ခေလးငယ္တုိ႔ လံုခ်ည္ကြင္းသိုင္းႏွင့္ ေျပးလႊားကစားၾကမည္။ သက္ႀကီးရြယ္အုိတုိ႔က အခါႀကီးရက္ႀကီးမ်ားတြင္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းသို႔သြား၍ သီလေဆာက္တည္ၾကမည္။ ေၾကးစည္သံတုိ႔က လြင္ေနလိမ့္မည္။
ယခုေတာ့ ရြာက တစျပင္ …..။ သူသာၤန္ကဲ့သို႔…..။
ဖဒိုေအာင္ေရႊ၏ ရဲေဘာ္၃-ေယာက္အား ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းအတြင္း ကင္းရွည္အျဖစ္ထားခဲ့ၿပီး က်ေနာ္တုိ႔ရြာ၏ေျမာက္ဖ်ားပိုင္းသို႔ ဆက္၍ထြက္ခဲ့ၾကသည္။ ရြာေျမာက္ဖ်ားပိုင္းက ကုန္းမို႔မုိ႔ေပၚတြင္ရွိ၏။ ဆုတ္ရန္ ၊ ေရွာင္ရန္ လြယ္ကူသည္။ က်ေနာ္တုိ႔နားၾကၿပီး ခဏတြင္ပင္ ဖဒိုေအာင္ေရႊလွမ္းေခၚထားသည့္ ေဆးမွဴးေရာက္လာ၏။ ခေမာက္ေဆာင္းၿပီး ပလိုင္းတစ္လံုးလြယ္ထားသည္။ အရပ္၀တ္အရပ္စားႏွင့္ပင္။ မသိပါက KNU မွ ေဆးမွဴးဟူ၍ မသိႏုိင္။ ေပ်ာက္က်ားရဲေဘာ္ပီသလွ၏။ ကြမ္းတၿမံဳ့ၿမံ့ဳႏွင့္ လူနာအားၾကည့္၏။ ေသြးေပါင္ခ်ိန္သည္။ ကိုယ္အပူခ်ိန္တုိင္း၏။ အက်ၤိအား လွန္၍ ေက်ာျပင္အႏွ့ံလက္ေခါက္ႏွင့္ဖြဖြထု၏။ နားၾကပ္ႏွင့္ေထာက္၍စမ္းသပ္၏။
`အဆုတ္ပြၿပီး အဆုတ္ထဲေရ၀င္ေနတယ္။ စုပ္ထုတ္လိုက္ရင္ ေကာင္းသြားမွာပါ´
ကြမ္းငံုထားသည့္အသံႏွင့္ ေဆးမွဴးက ေျပာသည္။ သူ႔ပလုိင္းအတြင္းမွ ေဆးထုိးအပ္ႏွင့္ `ဆလင္း´ အားထုတ္၏။ အပ္ကရွည္သည္။ တုတ္၏။ `ဆလင္း´ က ႀကီး၏။ ႏြားမ်ား၊ ကႊ်ဲမ်ားအားထုိးသည့္ အပ္ႏွင့္ဆလင္းမ်ဳိး…..။
` ဟန္းေကာ´ တြင္ထည့္ကာ `အပ္´ႏွင့္ `ဆလင္း´ အားျပဳတ္၏။ မပ်က္မစီးက်န္ေနသည့္ တဲငယ္၏ ၀ါးကြပ္ပ်စ္ေပၚတြင္ လူနာအား လဲေလ်ာင္းေစ၏။ အမိုးမရွိေတာ့သည့္ တဲငယ္သည္ ခ်က္ခ်င္းပင္ စစ္ေျမျပင္ ေဆးရုံျဖစ္သြား၏။ လူနာအား တေစာင္းလွဲေစ၏။ အက်ၤီအား လွန္သည္။ ၿပီးလွ်င္ …. အရက္ပ်ံဆြတ္ထားေသာ ဂြမ္းစႏွင့္ လက္ဖ်ံႏွစ္ခုအၾကား ေက်ာျပင္အား ပြတ္တုိက္၏။ ထုိေနာက္ ….. အပ္အား အဆုတ္ဆီသို႔ ထုိးသြင္းသည္။ သူ႔ဟန္က တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္။ သူ႔အလုပ္အေပၚ ယံုၾကည္မႈ အျပည့္ရွိသည့္သ႑ာန္က သူ႔မ်က္နွာတြင္ အထင္သား ……။ သူ႔လက္က ဆလင္းအာ စုပ္ယူလုိက္သည္။ ့လူနာ၏အဆုတ္အတြင္းမွ ေရမ်ား ဆလင္းအတြင္းသို႔ ေရာက္လာသည္။ ဆလင္းအတြင္းျပည့္သြားသည္။ အပ္ကို မျဖဳတ္ပဲ ဆလင္းအား အပ္မွ ခႊ်တ္လုိက္သည္။ ၿပီးလွ်င္ ….. အနီးရွိ ေရခြက္ထဲသို႔ ထုိးထုတ္လိုက္သည္။ ဆလင္းအား အပ္တြင္ ျပန္၍တပ္၏။ စုပ္ထုတ္၏။ တႀကိမ္…..ႏွစ္ႀကိမ္…..သံုးႀကိမ္။
လီတာ၀က္ခန္႔ ေရမ်ား ထြက္လာ၏။ ေဆးမွဴး၏ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ေနသည္အား ၾကည္ရင္း …..က်ေနာ္စိတ္၌ `ေနာ္မန္ဘီသြန္´အား အေတြးေရာက္ေစ၏။
၁၉၃၉ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘလ ေနာက္ဆံုးအပါတ္၏ ေန႔တေန႔တြင္ေဒါက္တာေနာ္မန္ဘီသြန္သည္ ဒဏ္ရာရစစ္သည္တစ္စုအား ခြဲစိတ္ကုသေနခဲ့၏။ ခြဲစိတ္ခန္းသံုးလက္အိတ္မရွိ…..။ လက္ႀကီးဗလာႏွင့္ခြဲေနသည္။ ခြဲစိတ္ရင္း သူ၏ လက္၀ဲဖက္လက္အား ခြဲစိတ္ဓါးထိသြားခဲ့၏။ ပိုးေသေစရန္ အုိင္အိုဒင္းေဆးရည္ထဲသို႔ သူ႔လက္ကို ခ်က္ခ်င္းထုိးႏွစ္လိုက္၏။ ၿပီးလွ်င္ ….ခြဲစိတ္မႈအား ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္သည္။ ဤသို႔ ခြဲစိတ္ေနစဥ္ လက္ဓါးထိသည္မွာ ေဒါက္တာေနာ္မန္ဘီသြန္အတြက္ မဆန္း…..။ အႀကိမ္ႀကိမ္ရွိ၏။ ယခုလည္း အရင္ကကဲ့သို႔ပင္ အနာက်က္သြားလိမ့္မည္ဟု ေဒါက္တာဘီသြန္ယံုၾကည္၏။ သို႔ေသာ္ အနာကမက်က္ …..။ ျပည္တည္လာ၏။ ျပည္တည္အနာကို ေဖာက္ထုတ္ေဆးေၾကာေသာ္လည္းမထူးျခား….။ ပ်ံႏွံ့၍သာေနခဲ့၏။ လက္ေမာင္းတစ္ခုလံုး ဖူးေယာင္ေဖာင္းပြလာခဲ့ၿပီ။ သူကား ေသြးအဆိပ္သင့္ခဲ့ၿပီ။ သူတစ္ကိုယ္လံုး ေသြးအဆိပ္သင့္မႈကား ပ်ံ့ႏွံ႔လို႔ေနခဲ့ၿပီ။ ၁၉၃၉ခုႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာလ ၁၂ ေန႔တြင္ ေဒါက္တာေနာ္မန္ဘီသြန္သည္ တရုတ္ျပည္၏ စစ္ေျမျပင္၌ပင္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။
ေဆးမွဴး၏လူနာအား ျပဳစုကုသမႈက ၿပီးေလၿပီ။ ေဆးပစၥည္းမ်ားအား ပလုိင္းအတြင္းသို႔ ျပန္ထည့္၏။ ၿပီးလွ်င္ …. ကြမ္းေပါင္းႏွင့္ ထံုးဗူးအား ထုတ္၍ ယာေန၏။ ။


၂၀၀၈ခုနွစ္ ဇန္န၀ါရီလ၌ Mizzima တြင္ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ပင္လယ္ရွာေတြ႔သြားေသာ သံလြင္

(ေရႊအိမ္စည္)

(က)
ထုိစဥ္က .... ေစာဘေအးသည္ KNLAတပ္ရင္း (၂၀)တြင္ ဗိုလ္ႀကီးအဆင့္ႏွင့္ျဖစ္ၿပီး မဲလထ အေကာက္ဂိတ္တြင္ ဂိတ္မွဴးအျဖစ္ တာ၀န္ယူလ်က္ရွိသည္။
က်ေနာ္ႏွင့္ `စ´ေတြ႔သည့္အခ်ိန္၌ သူ႔အသက္သည္ ေလးဆယ္စြန္းရုံမွ် ရွိၿပီ....။ အသားျဖဴျဖဴ ေတာင့္ေတာင့္ခိုင္ခုိင္ ခႏၵာကိုယ္ႏွင့္ျဖစ္သည္။ သထံုတြင္ႀကီးခဲ့သည္ ျဖစ္၍ ျမန္မာစကားအားေရေရလည္လည္ ေျပာႏုိင္သည္။
သူ႔အိမ္က သံလြင္ျမစ္အား မ်က္ႏွာမူထား၏။ အိမ္ဟုဆုိေသာ္လည္း ေစ်းဆုိင္ႏွင့္တြဲ၍ထားျခင္းမ်ဳိးျဖစ္သည္။ ေစ်းဆုိင္က အ၀တ္အထည္၊ ဖိနပ္၊ ထီး၊ မိုးကာ၊ ေဆးလိပ္၊ ကြမ္းေပါင္၊ ကြမ္းသီး....စသည့္ ထုိင္းႏွင့္ျမန္မာ ကုန္ပစၥည္းအမ်ဳိးစံု ေရာင္းသည့္ဆိုင္ျဖစ္သည္။
ေငြလည္း လဲသည္။
သူႏွင့္ေတြ႔ေတာ့ .... သူ႔ အိမ္ဆိုင္အား အသစ္ျပန္၍ ေဆာက္ၿပီးကာစ ျဖစ္သည္။ အခ်ဳိ႔အခင္းမ်ားသည္ပင္ အျပည့္အစံု မခင္းရေသး။ သူ၏အရင္အိမ္ဆိုင္ေလးသည္လည္း မဲလထ စစ္တလင္းတြင္ စစ္အုပ္စု ဗံုးဒဏ္ေအာက္၌ မီးေလာင္ခဲ့ရသည္။
ဗိုလ္ေအာင္ႏုိင္က က်ေနာ္တို႔အား ဗိုလ္ႀကီးဘေအးႏွင့္ မိတ္ဆက္ေပး၏။ မာနယ္ပေလာသို႔ သြားရန္အတြက္ ဗုိလ္ႀကီးဘေအးမွဆက္၍ စီစဥ္ေပးမည္ျဖစ္သည္။
ဗိုလ္ႀကီးဘေအးက မာနယ္ပေလာသို႔ ႀကိဳးမဲ့ေၾကးနန္းႏွင့္ဆက္သြယ္၍ ေပးမည္။ မာနယ္ပေလာမွ အေၾကာင္းျပန္ၾကားလာသည္အထိ က်ေနာ္တို႔ မဲလထမွ ေစာင့္ရမည္။ တစ္ရက္ႏွစ္ရက္ ၾကာေကာင္းၾကာလိမ့္မည္။
က်ေနာ္တို႔ မဲလထတြင္ ေနထုိင္ေရးအတြက္ ဒု-အရာခံဗိုလ္ေက်ာ္သန္းအား ဗိုလ္ႀကီးဘေအးမွ တာ၀န္ေပးသည္။ ဒုအရာခံဗိုလ္ေက်ာ္သန္းသည္လည္း KNLAတပ္ရင္း (၂၀)မွပင္ျဖစ္သည္။
ထိုစဥ္က .... ဒုအရာခံဗိုလ္ေက်ာ္သန္းသည္ မဲေညာခီးစစ္မ်က္ႏွာ၌ တာ၀န္က်သည့္ တပ္ရင္း (၂၀)မွ တပ္ဖြဲ႔မ်ားအတြက္ ရိကၡာေထာက္ပို႔ေရးတာ၀န္အား မဲလထတြင္ ထုိင္၍ ေဆာင္ရြက္ေနသည္။
ဗိုလ္ႀကီးဘေအးႏွင့္ ဒုအရာခံဗိုလ္ ေက်ာ္သန္းတို႔ ႏွစ္ေယာက္စလံုး ယခုအခါ ၌ KNUတြင္ မရွိေတာ့ ....။ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ ျမစ္ဆံုအေရး၌ ၿမိဳင္ႀကီးငူႏွင့္ေပါင္းၿပီး DKBAဖြဲ႔စည္းရာတြင္ သူတုိ႔ ပါ၀င္ခဲ့ၾက၏။ ဗိုလ္ႀကီးဘေအးက DKBAအတြင္း၌ပင္ ကြယ္လြန္ခဲ့ၿပီး ေက်ာ္သန္းက DKBAတြင္ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ဟူ၍ ျဖစ္ေနသည္။
က်ေနာ္တို႔ ဗိုလ္ႀကီးဘေအး၏ အိမ္ေပၚမွ ျပန္ထြက္ခဲ့ၾက၏။ ေနလံုးႀကီးက မယ္ေညာခီးေတာင္တန္းမ်ား အၾကား ထုိးဆင္း၍သြားေလၿပီ။
မဲလထ၏ညေနခင္းသည္ ေျခာက္ေသြ႔၍ေန၏။ ေလေပြေမႊ႔သျဖင့္ ျပာမႈန္မ်ား လိပ့္၍ လိပ့္၍ ၀ဲကေတာ့သ႑ာန္လႊင့္ပ်ံတတ္သြားသည္။ ၿပီးလွ်င္ .... ျပာမႈန္မ်ားက ျပန္႔က်ဲ၍ က်လာၾကျပန္၏။

(ခ)
ဒုအရာခံဗိုလ္ေက်ာ္သန္း၏တဲက ဆန္အိပ္မ်ား၊ ငပိပံုးမ်ားႏွင့္ျပည့္က်ပ္၍ေနသည္။ မဲလထေစ်းတန္း၌ ဗံုးဒဏ္ေၾကာင့္ မပ်က္စီးပဲက်န္ခဲ့သည့္ တစ္လံုးတည္းေသာ တဲျဖစ္သည္။ တဲက မဲလထေခ်ာင္းႏွင့္ သံလြင္ျမစ္ဆံုရာ ၾကက္လွ်ာစြန္း၌ ေဆာက္ထား၏။ တဲေပၚမွ ၾကည့္လွ်င္ သံလြင္အားျမင္ရ၏။ တဲ၏ေနာက္ဖက္ ေရကျပင္သည္ မဲလထေခ်ာင္းကမ္းပါးႏွင့္ ထိကပ္လ်က္ရွိသည္။ ေခ်ာင္း၏တစ္ဖက္ကမ္းပါးက ေက်ာက္ေတာင္....။ ေက်ာက္ေတာင္က ပ်ဥ္းျပားတစ္ခ်ပ္အား ေထာင္ထားသကဲ့သို႔ မတ္မတ္.....။ဤသဘာ၀အကာအရံေၾကာင့္ပင္ ေက်ာ္သန္း၏တဲသည္ ေလယာဥ္ဗံုးဒဏ္မွ လြတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္မည္။ တဲ၏၀န္က်င္း၌ သံပရာ၊ မာလကာ၊ ပိႏၷဲ၊ သရက္၊ သေဘာၤ ၊ ပင္ပ်ဳိတုိ႔ စိုက္ထား၏။ ဥယ်ာဥ္ၿခံငယ္ေလးတစ္ခုကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနသည္။
ေခ်ာင္းငယ္အတြင္း၌ ခရုဖင္ခၽြန္မ်ားေကာက္လွ်င္ ရမည္။ ယက္သဲ့ႏွင့္ငါးႏုတ္ေလးမ်ားအားသဲ့၍ ရႏုိင္မည္။ သို႔ေသာ္ .... က်ေနာ္တို႔ ေခ်ာင္းအတြင္းသို႔ ဆင္း၍ မရွာစားရဲ ....။ မဲလထအား ဗံုးက်ဲစဥ္က စစ္အုပ္စု၏ေလယာဥ္မ်ားသည္ မဲလထေခ်ာင္းအားခြ၍ ဗံုးက်ဲခဲ့ၾက၏။ အခ်ဳိ႔ဗံုးသီးမ်ားက မေပါက္ကြဲပဲ ေခ်ာင္းအတြင္း၌ ရွိေနၾကေသး၏။ မိုးမက်ေသး၍ မွ်စ္လည္းခ်ဳိး၍ မရေသး.....။ ဤတြင္ က်ေနာ္တို႔၏ ေန႔စဥ္ဟင္းလ်ာက .... ငပိႏွင့္သေဘာၤသီးျပဳတ္ ....။ ငပိအား အမ်ဳိးမိ်ဳးလုပ္စားၾက၏။ မီးဖုတ္၍ေထာင္းသည္။ အရည္ႀကိဳ၍ ခ်က္သည္။ ငရုတ္သီးက မရွိ ....။ စပ္ရန္ ` ပဒဲေကာ´ မ်ားအား ေထာင္း၍ ငပိရည္တြင္ ထဲ့ေဖ်ာ္စားရသည္။ `ပဒဲေကာ´ က ငရုတ္သီးကဲ့သို႔ စပ္ျခင္းမဟုတ္ ...။ ပူ၏။ ဘာဘဲျဖစ္ျဖစ္ ထမင္းေတာ့ ၿမိန္သည္သာ ....။
ေက်ာ္သန္းသည္ မနက္ေစာေစာထေလ့ရွိ၏။ သူႏုိးသည္ႏွင့္ေရေႏြးအိုးႀကိဳသည္။ ေရေႏြးအား ေလးေထာင့္သံစည္ပံုးႏွင့္ ႀကိဳျခင္းျဖစ္သည္။ `ခပ္´စရာလက္ဖက္ေျခာက္ကမရွိ။ `ေလာက္ေသ´ရြက္မ်ားအား အေျခာက္လွန္း၍ `ခပ္´သည္။ `ေလာက္ေသရြက္´ ေရေႏြးၾကမ္းက အေရာင္မွာမူ နီၫိုၫို.....လက္ဖက္ေျခာက္အေရာင္ပင္....။ အနံ့ကမူ ....စိမ္းေရႊေရႊအနံ႔ နည္းနည္းရ၏။ က်ေနာ္တို႔အားလံုး ေရစိမ္းမေသာက္ၾက ။ ေလာက္ေသရြက္ေရေႏြးၾကမ္းကိုသာ ေသာက္ၾက၏။
ေဆးေပါ့လိပ္က ဗိုလ္ႀကီးဘေအး၏ေစ်းဆုိင္တြင္ ေရာင္းေသာ္လည္း က်ေနာ္တို႔ ၀ယ္မေသာက္ႏုိင္....။ က်ေနာ္တို႔ ေဆးလိပ္ေသာက္တတ္မွန္းသိ၍ ေက်ာ္သန္းသည္ ဓါးလွီးေဆးႏွင့္ ဘန္႔ေဘြးရြက္မ်ားရွာ၍ ယူလာေပး၏။ သူကမူ ေဆးလိပ္မေသာက္ ....။ ဘန္႔ေဘြးရြက္ႏွင့္ `ပြတ္ခၽြန္း´ လိပ္ရသည္မွာ မလြယ္ ...။ လိပ္ရင္းႏွင့္ပင္ ေျပေျပ၍သြား၏။
က်ေနာ္တို႔ မဲလထတြင္ ေရာက္ေနသည္မွာ တစ္ပါတ္ခန္႔ရိွၿပီ။ မာနယ္ပေလာမွ ေၾကးနန္းက ျပန္မလာေသး....။ ေစာင့္ရမည္သာ ....။ ဖတ္စရာ စာအုပ္က မရွိ....။ အခ်ိန္သည္ ၾကာျမင့္လွသည္ဟု ထင္မိ၏။ ညေန ...ေနခ်ဳိလွ်င္ က်ေနာ္တို႔ သံလြင္သို႔ ဆင္းၾက၏။ တန္ခူး၊ကဆုန္လမ်ားျဖစ္၍ သံလြင္ျမစ္ေရသည္ ျမစ္လယ္ေရစီးေၾကာင္းအတြင္း၌သာ ရွိ၏။ ကမ္းပါးႏွင့္ေရစပ္သည္ ေဘာလံုးကြင္းတစ္ကြင္းစာမွ် အလွမ္းကြာ၏။ သဲေသာင္ေပၚ၌ ေက်ာက္တံုးေက်ာက္ဆိုင္မ်ားသည္ ထုိးထုိးေထာင္ေထာင္ ....။အခ်ဳိ႔ ေက်ာက္တံုးမ်ားက လူတစ္ရပ္ေက်ာ္သည္အထိ ျမင့္၏။ မိုးမခပင္မ်ားက ေက်ာက္ဆိုင္မ်ားႏွင့္ကပ္၍ ေပါက္ေနၾကသည္။ ေက်ာက္တံုး၊ ေက်ာက္ဆုိင္မ်ားက ျမစ္ေရလွ်ံသည့္အခ်ိန္၌ ေရေအာက္တြင္ျမဳပ္ေနၾကသည္ျဖစ္၍ ေရၫွိမ်ားႏွင့္မဲလ်က္ရွိသည္။ အေ၀းမွၾကည့္လွ်င္ ကမ္းပါးႏွင့္ ျမစ္ေရစပ္အၾကား သဲေသာင္ျပင္သည္ ျဖဴလႊေသာေအာက္ခံ၌ အမဲစက္မ်ား ေဆးစက္တို႔ထားသည္ႏွယ္ ......။
ေနလံုးသည္ မဲေညာခီးေတာင္တန္းမ်ားအၾကားငုတ္ဆင္း၍ သြားၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း အလင္းေရာင္က သံလြင္ျမစ္ျပင္ေပၚ၀ယ္ ျဖန္႔က်က္လႊမ္းမိုးထားဆဲျဖစ္၏။ သံလြင္က ေဒါသႀကီး၏။ ျမစ္ျပင္အတြင္းထုိးထြက္ေနေသာ ေက်ာက္ေဆာင္မ်ားအား အဟုန္ႏွင့္ ေျပးေဆာက္၏။ ဖြာလြင့္သြားေသာ္လညး္ အိေျႏၵမပ်က္ ဆက္၍ စီးဆင္းသြားၿမဲ....။ ၀ဲကေတာ့ႀကီးမ်ားျဖစ္၍ လွည့္ပတ္ရင္းႏွင့္လည္း စီးဆင္း၏။ ျမစ္ေရက မၾကည္ျမ....။ ၫုိညစ္ညစ္....။
က်ေနာ္တို႔ ညေနတုိင္း ..... သဲေသာင္တြင္ထုိင္၍ သံလြင္အားၾကည့္ၾက၏။ က်ေနာ္တို႔အေရွ႔မွ ျဖတ္စီးသြားေသာ ျမစ္ေရသည္ ခဏငယ္အတြင္း `ေဘာသေရာ´သို႔ ေရာက္မည္။ ခဏငယ္ေပါင္းမ်ားစြာတြင္ `ကမေမာင္း´သို႔ ဆုိက္မည္။ ၿမိဳင္ႀကီးငူအားေက်ာ္မည္။ ၿပီးလွ်င္ ....ေမာ္လၿမိဳင္အားလြန္၍ ပင္လယ္သို႔ ၀င္မည္။
သံလြင္က ....အဆုံး၌ ပင္လယ္အား ရွာေတြ႔သြားမည္ပင္ .....။

၂၀၀၈ခုႏွစ္ ဧၿပီလ (၂၅)ရက္ေန႕၌ Mizzimaတြင္ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

မာနယ္ပေလာ (သို႔မဟုတ္) သုမြဲထႏွင့္`ေခြ`ခံရျခင္း

(ေရႊအိမ္စည္)

(က)
ညသည္…..ညဥ္႔သံုးယံအားလြန္ခဲ့ၿပီ။ အေမွာင္ထုက ပိန္းပိတ္ေအာင္ေမွာင္၍ေနဆဲ…..။ အေရွ႔အရပ္ေကာင္းကင္တြင္ ကြဲအပ္ေၾကာင္းရာအား မေတြ႔ရေသး…..။ ေျမာက္ေလက `မဲတုကြီ`ေတာင္ၾကားေလးအတြင္းသို႔ တုိး၀င္၍လာသည္။ ေ၀ွ႔ေ၀ွ႔ရမ္းရမ္း…..။ ျမဴႏွင့္ႏွင္းသည္ ေနရာတုိင္း၌ ျပြတ္သိပ္၍ ထုိး၀င္ေနသည္။အင္ဖတ္အမိုးေပၚသို႔ ႏွင္းစက္ေၾကြသံအား ၾကားရ၏။ ေျမာက္ေလႏွင့္၀ါးရြက္တုိ႔ ထိေတြ႔ပြတ္တုိက္သံက ေျမြေဟာက္တစ္ေကာင္၏တြန္သံကဲ့သို႔…..။ `မဲတုကြီ`ေခ်ာင္းငယ္၏ေရစီးသံအား နရီမွန္မွန္ပင္ ၾကားေနရ၏။ `မဲတုကြီ`က ၿငိမ့္ၿငိမ့္ေအးေအးစီးရင္း…….ခရီးတုိအတြင္း `ေသာင္းရင္း`ႏွင့္ေပါင္း၏။
ည သည္ ……တိတ္္၍..ဆိတ္ၿငိမ္၏။ စိမ့္၍.. ေအးခဲလ်က္…..။
မာနယ္ပေလာသည္ အေမွာင္ထုအတြင္း ၿငိမ္သက္စြာႏွင့္ ၀ပ္၍ေနသည္။ သားေကာင္အားေျခာင္းေနသည့္ က်ားရဲတစ္ေကာင္ကဲ့သို႔…..။ အုပ္စုဖြဲ႔၍ ပ်ံသန္းသြားၾကေသာ ငွက္တို႔၏ေတာင္ပံခတ္သံအား သဲ့သဲ့ၾကားရ၏။ အေမွာင္ထုအတြင္း သူတုိ႔ကား `ေနာတ` ေတာင္တန္းမ်ားဆီသို႔ …..ပ်ံသန္း၍သြားၾက၏။

(ခ)
က်ေနာ္တုိ႔အဖြဲ႔၏ဌာနခ်ဳပ္က `မဲတုကြီ`ေခ်ာင္းငယ္ႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လမ္းသြယ္၏အၾကားတြင္ ရွိသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လမ္းသြယ္က `ထီးသခီး` `မာနယ္ပေလာ` လမ္းအား အဂၤလိပ္စာလံုး တီပုံသ႑ာန္ ဦးတုိက္ထား၏။ လမ္းသြယ္၏တစ္ဖက္အဆံုးတြင္မူ ေသာင္းရင္းျမစ္၏ေလွဆိပ္….။ ယခင္က ဤလမ္းသြယ္အား နံမည္မွည့္ေခၚထားျခင္းမရွိ….။ ၁၉၉၁ခုႏွစ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ႏုိဗယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆု ခ်ီးျမွင့္ျခင္းခံရၿပီးေနာက္တြင္ ဂုဏ္ျပဳ၍ မာနယ္ပေလာတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လမ္းဟူ၍ ဤလမ္းသြယ္အား မွည့္ေခၚခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ လမ္းသြယ္ႏွင့္ေခ်ာင္းရိုးငယ္အၾကား က်ဥ္းက်ပ္ေသာ ေျမေနရာ၌ပင္ အေဆာက္အဦးမ်ားအား စီ၍ေဆာက္ထား၏။ ဗဟုိရုံး၊ ေဆးခန္း၊ ခမ္းမက်ယ္၊ စားရိပ္သာႏွင့္ လူေနအေဆာက္အဦးမ်ား…..။ အင္ဖက္မိုး၊ သဲပြတ္ခင္း၊ သဲပြတ္ကာ အေဆာက္အဦးမ်ား….။ လမ္း၏တစ္ဖက္တြင္မူ ေကာ္ဖီဆုိင္ေလးမ်ားရွိသည္။
က်ေနာ္တုိ႔ရုံး၏အေရွ႔ကုန္းမို႔မို႔ေပၚတြင္ ျပည္သူ႔လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဦးရွိသည္။ DAB ရွိသည္။ DAB ရုံးရွိရာမွ ေသာင္းရင္းဘက္သို႔ နိမ့္၍ဆင္းသြားလွ်င္ …..လူေဘာင္သစ္ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီဌာနခ်ဳပ္ တည္ရွိ၏။ က်ေနာ္တုိ႔ရုံး၏ေနာက္ေၾကာဖက္ ကုန္းျမင့္ေပၚ၌မူ အရွင္ေခမာစာရ၏ ရဟန္းပ်ဳိမ်ားသမဂေက်ာင္း၀င္းရွိသည္။ `မဲတုကြီ`ေခ်ာင္းႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လမ္းသြယ္က လ်ဳိငယ္ေလးအတြင္း ေရာက္၍ေနသည္။
လွ်ဳိအတြင္းေရာက္ေန၍လားမသိ……စိမ့္၍ေအးခဲလ်က္…..။ ဘားတုိက္၏အမုိးေပၚသို႔ ႏွင္းစက္ေၾကြသံအားၾကားေနရသည္္။ ၿငိမ့္ၿငိမ့္ေအးေအးစီးဆင္းေနေသာ `မဲတုကြီ`ေခ်ာင္းငယ္၏ ေရစီးသံက နရီမွန္မွန္ပင္…..။ ညငွက္၏ေတာင္ပံခတ္သံအား ဆိတ္ၿငိမ္ေသာ ညတြင္ သဲ့သဲ့…..။ ဘာသူေစာင္ဟုေခၚသည့္ ဂြမ္းစအနည္းငယ္ပါသည့္ ေစာင္အား ႏွစ္ထပ္…ထပ္၍ ၿခံဳထားေသာ္လည္း ေအးစိမ့္မႈသည္ တြားသြား၍၀င္ေရာက္ေန၏။
ႏုိးေနၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း ဆိတ္ၿငိမ္စြာႏွင့္အိပ္ယာအတြင္း ၿငိမ္သက္စြာ……။ အားလံုးက ႏုိး၍ေနၾကၿပီး ျဖစ္လိမ့္မည္။ တစ္ခုခု…..။ အားလံုး၏အသိတြင္ တစ္ခုခုအား ရင္ေမာစြာႏွင့္…..။ အာရုံသည္လွပ၍ သန္႔သန္႔စင္စင္ႏွင့္ ေမြးဖြားလာမည္လား…..။တစ္ခုခု…..။
``ေစ့စပ္လုိ႔ မရေတာ့ဘူးဗ်ာ…..``
မေန႔ညေနက စားရိပ္သာအတြင္း ညစာစားရင္း ဥကၠဌေျပာခဲ့သည့္စကားသံမ်ားအား ၾကားေယာင္ေန၏။ ဥကၠဌ၏မ်က္ႏွာသည္ ေခ်ာင္၍ေနသည္။ ယခုရက္ပိုင္းအတြင္း ဥကၠဌအလုပ္မ်ားခဲ့သည္။ စိတ္ပမ္းကိုယ္ပမ္းျဖစ္ခဲ့သည္။ သုမြဲထႏွင့္ မာနယ္ပေလာကူးခ်ည္းသန္းခ်ည္းႏွင့္ ကူးလူးခဲ့ရသည္။ ဥကၠဌတို႔၏ သုမြဲထ၊ မာနယ္ပေလာ လြန္းပ်ံဒီပလိုေမစီက……. ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေမာင္ေမာင္ႏွင့္ ဖဒိုမန္းရွာတုိ႔ႏွစ္ဦး အား သုမြဲထမွ ျပန္လာႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။ ဤမွ်သာ …..။ မတတ္ႏိုင္…..။ ရံဖန္ရံခါတြင္ သမိုင္းသည္ သူေရးထုိးခ်င္သလုိ ေရးထိုးတတ္ၾက၏။
အာရုံသည္ ေႏွာင္းေလစြ….။အလင္းသည္ ၀ိုးတ၀ါး…..။ စမ္း၍….စမ္း၍ အေမွာင္ထုအတြင္းသို႔ ခ်ည္းႏွင္း၀င္လာ၏။ ရင္ေမာလွစြ…..။
ပို႔ယမ္းေပါက္ကြဲသံအား သဲ့သဲ့ၾကားရ၏။ `ေလာကြားလူ` ကုန္းဖက္မွျဖစ္မည္။ တစ္စကၠန္႔…ႏွစ္စကၠန္႔… သံုး…ေလး…ငါး …တစ္ဆယ့္ငါး…….။
က်ယ္ေလာင္သည့္ယမ္းေပါက္ကြဲသံႀကီးအား ၾကားရ၏။
ေနာက္ထပ္…..ေနာက္ထပ္….. ေနာက္ထပ္…..။ ဆင့္၍…..ဆင့္၍…..။
`ေလာကြားလူ`ကုန္းမွ ပို႔ယမ္းေပါက္ကြဲသံ သဲ့သဲ့…..။ ၿပီးလွ်င္ ….`သုမြဲထ`ဆီမွ က်ယ္ေလာင္သည့္ လက္နက္ႀကီးက်ကြဲသံႀကီးမ်ား…..။ စိတ္အတြင္း ထင့္ေနေသာ တစ္ခုခု……သည္ အစစ္အမွန္တကယ္ျဖစ္၍သြားၿပီ။
`ခ်က္`ေခၚသံအား ၾကားမိ၏။ ျမည္ျမည္ဟီးဟီး…..။ မာနယ္ပေလာသည္ `ေခြ`ခံရၿပီလား……။

၂၀၀၈ခုနွစ္ ႏုိ၀င္ဘာလ(၁၄) ရက္ေန႕၌ Mizzima တြင္ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ပင္လယ္မ်ား၏အေရွ႔ ၊ ေတာင္မ်ား၏အေနာက္

(ေရႊအိမ္စည္)

ထက္စြန္ ေရွ႔ေနာက္ ၊ ေတာင္ေျမာက္ မလပ္
ကိုးရပ္ ပတ္လည္၊ ျမျခည္ ျမညြန္႔
ျခယ္တန္႔ ျခယ္ဆန္း၊ တိမ္ပန္း တိမ္ဦး
သြယ္ျမဴး မသည္း၊ က်ျဖည္း ဆီးေျဖာက္
လြမ္းေလွာက္ လြမ္းေ၀၊ ႀကီးေလေစဟု
ေျမာက္ေလ ပ်ံ့ျဖည္း။

လြမ္းလွရာတြင္ ခ်ီ
(နတ္ရွင္ေနာင္)

(က)
မိုးက ေရာင္နီမပ်ဳိးမွီကတည္းကပင္ ဖြဲ…ဖြဲႏွင့္ေစြေနသည္။ တနသာၤရီကမ္းေျမာင္ေဒသျဖစ္၍ မိုးမ်ားသည္။ ေတာ္သလင္း `လ`ဆန္းၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း မိုးကမျပတ္ေသး။ က်ေနာ္တုိ႔ ညအိပ္သည့္ ခ်မ္းတုိက္ရြာက ေရးႏွင့္ စံခရဘူရီ ကားလမ္းေပၚရွိ ရြာငယ္ေလးျဖစ္သည္။ ေရး၊ စံခရဘူရီကားလမ္းက လမ္းႀကမး္……။ ေႏြရာသီတြင္သာ သံုး၍ရေသာ လမ္းျဖစ္သည္။ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ မြန္ျပည္သစ္ပါတီႏွင့္ စစ္အုပ္စု အပစ္အခတ္ရပ္စဲခဲ့ၿပီးေနာက္ပိုင္းမွ ေရးအထိ လမ္းေပါက္လာျခင္းျဖစ္သည္။ နယ္စပ္ကုန္သည္လမ္းဟုပင္ ဆိုရမည္။ ေႏြရာသီလမ္းေပါက္သည့္အခ်ိန္၌ ျမန္မာျပည္ထြက္ကုန္စည္မ်ားအား ကားႏွင့္စံခရဘူရီသို႔ပို႔သည္။ ငပိ၊ငါးေျခာက္၊ ပုဇြန္ေျခာက္ႏွင့္ ေသနပ္ဖက္ေဆးလိပ္၊ကြမ္းသီးကြမ္းေပါင္တုိ႔…..။
ထုိင္းဖက္ကမူ ေျခညွပ္ဖိနပ္၊ အခ်ဳိမႈန္႔ႏွင့္ ပလက္စတစ္ပစၥည္းအမ်ဳိး…..။ ကားလမ္းမေပါက္သည့္ အခ်ိန္မ်ားတြင္မူ …..လူအထမ္းႏွင့္ ကုန္စည္မ်ားအား သယ္ပိုးၾကသည္။ အထမ္းသမားတစ္ဦးလွ်င္ ပိႆခ်ိန္ႏွစ္ဆယ္အစိတ္အထိ သယ္ပိုးၾကသည္။ သူတုိ႔က သြားေနၾက၊ လာေနၾကျဖစ္၍ ဤလမ္း ဤခရီးအား တစ္ညအိပ္ႏွင့္ တမြန္းတည့္တြင္ `မရမ္းေခ်ာင္း၀`သို႔ေရာက္၏။ `မရမ္းေခ်ာင္း၀` လြန္လွ်င္ ေရးသို႔ ကားလမ္းေပါက္ၿပီ။ မရမ္းေခ်ာင္း၀၊ ေရးကားလမ္းက ကတၱရာခင္းလမ္းျဖစ္၍ ေႏြ….ေႏြ၊ မိုး…..မိုး သံုး၍ရသည္။
၁၉၉၅ခုႏွစ္ မတုိင္မွီကမူ ဤလမ္းက စစ္သံုးလမ္း …..။နအဖစစ္ေၾကာင္းမ်ားႏွင့္ ေတာ္လွန္ေရးတပ္သားတုိ႔ စစ္ခင္းၾကရာ ေနရာ…..။ ခ်မ္းတုိက္ရြာလည္း မရွိ…..။ ရြာတည္၍မရ…..။ စစ္ခင္းလမ္းျဖစ္၍ ရြာသားတုိ႔က စစ္ႏွင့္ေ၀းရာသို႔ ေရွာင္ပုန္း၍ ေနၾကရသည္။ အခ်ဳိ႔က ခေလာ့ခနီတြင္ တတ္၍ေနသည္။ အခ်ဳိ႔က …. ေတာေတာင္မ်ားအၾကား၌ ေတာင္ယာခုတ္ရင္း ႏွစ္အိမ္စု၊ သံုးအိမ္စုႏွင့္ ရြာပုန္းမ်ားအျဖစ္ ေနၾကရသည္။ ခ်မ္းတုိက္ရြာျပန္တည္သည္ပင္ မၾကာေသး…..။
မိုးကတဖြဲဖြဲႏွင့္ရြာေနေသာ္လည္း ေကာင္းကင္သည္ အုံ႔မႈိင္း၍မေန…..။လင္းေနသည္။ ရွင္းေနသည္။ ခရီးရွည္လမ္းေလွ်ာက္ျခင္းအက်င့္မရွိပဲ မေန႔က တေန႔လံုးေလွ်ာက္ခဲ့ရသည့္အတြက္ မနက္မိုးလင္းလင္းခ်င္း အိပ္ယာအထတြင္ ေျခေတြက ေတာင့္ေနသည္။ ႀကြက္သားမ်ားက တင္း၍ေန၏။ မထခ်င္……။ မထ၍လည္းမျဖစ္…..။ မသြား၍လည္းမရ…..။ မွန္းထားသည့္ရက္အတြင္း ရည္မွန္းခ်က္သို႔ ေရာက္ရန္အတြက္ ေလွ်ာက္ရမည္ပင္…..။ က်ေနာ္တုိ႔အထဲမွ တစ္ေယာက္က ဒူးေခါင္းအား ပတ္တီးစီးေနသည္။ ဒူးစြပ္ပတ္တီးျဖစ္လိမ့္မည္ထင္သည္။ `ထြန္းေရႊ၀ါ`အနံ႔မ်ားက လႈိင္၍ေန၏။ မနက္ေစာေစာပင္ က်ေနာ္တုိ႔ ခ်မ္းတုိက္မွ ထြက္ခဲ့ၾကသည္။ မိုးဖြဲဖြဲေအာက္၌ပင္ ၀ါးခေမာက္ေဆာင္း မိုးကာစၿခံဳၿပီ ေလွ်ာက္ခဲ့ၾကသည္။ပထမတြင္ ေျခလွမ္း လွမ္းရသည္မွာ ေတာင့္ေတာင့္ႀကီး ျဖစ္ေန၏။ ေျခသလံုးႀကြက္သားမ်ား တင္းေနသျဖင့္ လွမ္း၍မရ….။ ေသြးပူေအာင္ ေလွ်ာက္ၿပီးပါမွ ေျခလွမ္းက ပံုမွန္ျဖစ္လာသည္။

(ခ)
ခ်မ္းတုိက္၊ နယ္ဖ်ားႏွင့္ ကင္မႊန္းရြာသံုးရြာက ဟေလာ့ခနီ-ေရးကားလမ္းေဘးတြင္ပင္ ရွိသည့္ ရြာမ်ားျဖစ္၏။ ခ်မ္းတုိက္ႏွင့္ နယ္ဖ်ားရြာက မီနစ္ ၃၀-ခရီးခန္႔ရွိၿပီး နယ္ဖ်ားႏွင့္ ကင္မႊန္းရြာက တစ္နာရီခန္႔ ေလ်ွာက္ရမည္ျဖစ္သည္။ ခ်မ္းတုိက္က မြန္ရြာျဖစ္္ၿပီး ၊ နယ္ဖ်ား ႏွင့္ကင္မႊန္းရြာမ်ားက ကရင္ရြာမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ အိမ္ေျခကမူ ၂၀-၂၅ခန္႔ပင္ ရွိၾကမည္။ ခ်မ္းတုိက္တြင္ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ၏ အေကာက္အခြန္ဂိတ္ေလးရွိၿပီး နယ္ဖ်ားတြင္ေတာ့ ေကအင္ယူ၏ အေကာက္အခြန္ဂိတ္ရွိသည္။ ကုန္သည္တုိ႔ အခြန္ေဆာင္ၾကရဟန္တူသည္။
က်ေနာ္တို႔ ကင္မႊန္းတြင္ ခဏနားၾက၏။ ကင္မႊန္းမွလြန္လ်ွင္ေရွ႔ခရီးသည္ သတိထားသြားရမည့္ ခရီးျဖစ္သည္။ နအဖ စစ္ေၾကာင္းမ်ား လႈပ္ရွားသြားလာသည့္နယ္ေျမျဖစ္သည္။ ကင္မႊန္းမွ ၃-နာရီခရီးခန္႔တြင္ “မရမ္းေခ်ာင္း၀“ ရွိသည္။ မရမ္းေခ်ာင္း၀တြင္က ရန္သူစစ္္ေၾကာင္းမ်ား အၿမဲ၀င္ထြက္သြားလာတတ္သည္။ သူတုိ႔ႏွင့္တုိး၍မျဖစ္။ ၿပီးလ်ွင္ ---- ေနာက္တစ္ဖြဲ႔က ရွိေသး၏။ ေစာသမႈးဟဲ ဦးေဆာင္သည့္ ကရင့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတပ္ဖြဲ႔----။ ေကအင္ယူမွ ခြဲထြက္ၿပီး နအဖတပ္ႏွင့္ ပူးေပါင္းသြားသျဖင့္ သူတုိ႔ကိုလည္း ရန္သူလုိပင္ သေဘာထားရသည္။ အင္အားကေတာ့ မမ်ားလွ။ သို႔ေသာ္ နယ္ေျမကြ်မ္းက်င္မႈရွိသည့္အတြက္ သူတုိ႔ကိုလည္း သတိထားရသည္။ က်ေနာ္တို႔ေရာက္ေနသည့္ ေနရာက ေတာင္ၫိုေတာင္တန္း၏အေနာက္ဖက္ျခမ္း -----။ ေတာင္ၫိုေတာင္တန္း အေနာက္ဖက္ျခမ္းမွ ေရး-ထား၀ယ္ကားလမ္းအၾကားရွိ ဤေဒသအတြင္း၌ပင္ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ၆-ဖြဲ႔ခန္႔ရွိသည္။ နအဖစစ္တပ္စစ္ေၾကာင္းမ်ား၊ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ၊ ေကအင္ယူ၊ ဗိုလ္မွဴးႏိုင္ဘ ၫႊန္႔ ေခါင္းေဆာင္သည့္ မြန္ခြြြဲထြက္အဖြဲ႔၊ ေစာသမွွွဴးဟဲ ဦးေဆာင္သည့္ ကရင့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႔ႏွင့္ ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္-----။
ကင္မႊန္းရြာသူႀကီးက ကင္းသမားလမ္းျပတစ္ေယာက္အားေပးသည္။ သတင္းေထာက္ၿပီး သြားရမည္။ က်ေနာ္တုိ႔ ကင္မႊန္းရြာက ထြက္ခဲ့ၾကသည္။ ရြာသားကင္းသမားလမ္းျပက အေရွ႔က။ က်ေနာ္တို႔ကေနာက္မွ။ မရမ္းေခ်ာင္း၀ဖက္မွ တတ္လာေသာ အထမ္းသမား ႏွစ္ေယာက္အား လမ္းတြင္ေတြ႔သည္ သူတို႔က ေသနတ္ဖက္ေဆးေပါ့လိပ္အထုတ္ႀကီးမ်ားအား ေက်ာပိုးျခင္းႀကီးႏွင့္ထည့္၍ပိုးလာၾကသည္။ ကုန္သည္၏ပစၥည္းမ်ားအား အငွားပို႔ၾကသည့္ လူမ်ားျဖစ္ၾက၏။ သူတုိ႔အား လမ္းအေျခအေနေမးၾကည့္၏။ မရမ္းေခ်ာင္း၀တြင္ မြန္ျပည္သစ္ ပါတီမွ တပ္ခြဲတစ္ခြဲအား ေတြ႔ခဲ့သည္ဟုဆုိသည္။ ရန္သူအေျခအေနက မထူးျခား။ လမ္းက ေျမျပန္႔ျဖစ္၍ ေလ်ွာက္ရသည္မွာ သြက္သည္။ လမ္းေဘးတစ္ေလ်ွာက္၌ဖုန္းဆိုးေျမမ်ားကိုသာ ေတြ႔ရသည္။ ခပ္လွမ္းလွမ္းရွိ ေတာင္ပူစာကေလးမ်ားက ေတာင္ယာခုတ္ထားသျဖင့္ ေျပာင္၍ ေနသည္။ အခ်ဳိ႔တဲအိမ္စုေလးမ်ားအား ေတြ႔ရသည္။ လူမေနေတာ့သည့္တဲစုမ်ား။ အခ်ဳိ႔က မီးေလာင္ထားသည့္ အိမ္တုိင္မဲမဲႀကီးသာရွိေတာ့သည္။
“ေက်ာက္တုိင္ရြာ“ လမ္းခြဲသို႔ေရာက္လ်ွင္ က်ေနာ္တို႔ ကားလမ္းမႀကီးမွ ဖယ္၍ ညာဖက္သို႔ ဆင္းလိုက္ၾကသည္။ လမ္းက လူသြားလမ္းသာ ျဖစ္သည္။ ကားလမ္းအတိုင္း ေရွ႔သို႔ဆက္သြားလ်ွင္မူ မရမ္းေခ်ာင္း၀သို႔ေရာက္မည္။ မရမ္းေခ်ာင္း၀က ေရး ၿမိဳ႔ႏွင့္ ၇-မိုင္ခန္႔သာေ၀းသည္။ က်ေနာ္ခရီးက မရမ္းေခ်ာင္း၀သို႔မဟုတ္။ ေက်ာက္တုိင္ရြာသို႔ ----။
ေက်ာက္တုိင္ရြာသို႔ေရာက္ေတာ့ မြန္းလြဲ ၁-နာရီခန္႔ပင္ရွိၿပီ။ ေက်ာက္တုိင္ရြာက ကရင္ရြာျဖစ္ သည္။ အိမ္ေျခက ၃၀- ခန္႔ပင္ရွိမည္။ ေဆးခန္းမရွိ၊ စာသင္ေက်ာင္းမရွိ။ ရြာအား ကြမ္းသိီးပင္ မ်ားက မိုး၍ထားသည္။ ရြာပတ္ပတ္လည္တြင္လည္း ကြမ္းသီးၿခံမ်ားႏွင့္ပိန္းပိတ္၍ေနသည္။ ကင္းသမား လမ္းျပက ရြာသူႀကီးအိမ္သို႔ အေရာက္ပို႔ေပးသည္။ ရြာသူႀကီးက အမ်ိဳးသား မဟုတ္။ အမ်ဳ္ိးသမီးျဖစ္ေနသည္။ နအဖစစ္ေၾကာင္းမ်ား၏ရန္ကိုေၾကာက္၍ အမ်ဳိးသားမ်ား ရြာသူႀကီးမလုပ္ရဲၾက။ နအဖစစ္ေၾကာင္းမ်ားလာလ်ွင္ အမ်ဳိးသားမ်ား ေရွာင္၍ပုန္းၾကရသည္။ အေတြ႔မခံ၀ံ့ၾက။ ေတြ႔လ်ွင္ အနည္းဆံုး အထမ္းသမားအျဖစ္ေခၚမည္။ အခန္႔မသင့္ပါက “ ငေပြး“ဟု ဆိုၿပီး ရိုက္မည္။ ငေပြးဟူသည္က ေကအင္ယူအား နအဖစစ္သားမ်ားက ေခၚျခင္း ျဖစ္သည္။
ကင္မႊန္းရြာမွ လမ္းျပကင္းသမားက သူ႔တာ၀န္ၿပီး၍ျပန္ၿပီ။ က်ေနာ္တုိ႔ေရွ႔ဆက္ဖို႔အတြက္ ေက်ာက္တုိင္ရြာမွ ကင္းသမားလမ္းျပတစ္ဦးလိုသည္။ ခက္သည္က က်ေနာ္တုိ႔ ေရာက္သည့္ အခ်ိန္တြင္ ရြာသားမ်ားက ေတာင္ယာစူးထုိးခ်ိန္ျဖစ္၍ ရြာတြင္မရွိၾက။ ေတာင္ယာမ်ားသို႔ ေရာက္ေနၾကသည္။ လိုက္၍ေခၚရန္မွာလည္း မလြယ္လွ။ ေတာင္ယာမ်ားက ေ၀းလွသည္။ သြားေခၚတာႏွင့္ျပန္တာႏွင့္ မိုးခ်ဳပ္မည္။ မိုးမခ်ဳပ္မီွ “ကလိပ္တုတ္ရြာ“ သို႔ အေရာက္သြားရမည္။ မတတ္ႏိုင္။ ရြာလူႀကီး အမိုးႀကီးကိုယ္တုိင္ပင္ လမ္းျပကင္းသမားအျဖစ္ လုိက္ပို႔ရေတာ့သည္။ ပလိုင္းအတြင္း ဓါးမတစ္ေခ်ာင္းထည့္ၿပီး အမိုးႀကီးသည္ က်ေနာ္တို႔အေရွ႔မွ ထြက္၏။ က်ေနာ္တို႔က အေနာက္မွ ----။ ေက်ာက္တုိင္ရြာႏွင့္ကလိပ္တုတ္က ၇-မိုင္ခန္႔ေ၀းမည္။ ေတာင္ဆင္းေတာင္တတ္မရွိ။ ၂-နာရီခန္႔ေတာ့ လမ္းေလ်ွာက္ရမည္။

(ဂ)
ကလိပ္တုတ္ရြာတြင္ ေကအင္အယ္ေအ တပ္မဟာ (၆) တပ္ရင္း (၁၆)မွ တပ္ခြဲမွဴး ဗုိလ္တင္လႈိင္တို႔၏စစ္ေၾကာင္းႏွင့္ဆံုသည္။ သူတုိ႔ကလည္း ေတာင္ၫိုေတာင္တန္းအား ေက်ာ္ ၍ ေသမင္းတမန္ရထားလမ္းေဟာင္းကိုျဖတ္ၿပီး ၾကာအင္းဆိပ္ႀကီးဖက္သို႔ သြားမည္။ က်ေနာ္ တုိ႔ႏွင့္ခရီးတူ၏။ ကလိပ္တုတ္ရြာက ေရးၿမိဳ့နယ္အတြင္းမွ ျဖစ္သည္။ အိမ္ေျခ ၅၀-၆၀ ခန္႔ရွိေသာ ကရင္ရြာႀကီးျဖစ္သည္။ မူလတန္းေက်ာင္းရွိ၏။ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းရွိသည္။ ေဆးေပး ခန္းဟူ၍က မရွိ။ ေရးသို႔ လွည္းလမ္းေပါက္သည္။ ႏြားလွည္းျဖင့္ ေန႔ခ်င္းျပန္သြား၍ရသည္။ ကလိပ္တုတ္ေခ်ာင္းသည္ ရြာအား ပေစာက္ပံု ပတ္၍၀ိုင္းထားသည္။ ေခ်ာင္းဟူေသာ္လည္း သဲေခ်ာင္းမ်ွသာ။ ေခ်ာင္း၏တစ္ဖက္တြင္မူ လယ္ကြင္းမ်ား ။ ရြာက လယ္လည္းလုပ္သည္။ ေတာင္ယာလည္းခုတ္သည္။ ၿခံလည္းစိုက္သည္။ ထုိေဒသတြင္ေတာ့ ခ်မ္းသာၾကြယ္၀သည့္ ရြာဟု ေခၚရမည္။ ေခ်ာင္း၏တစ္ဖက္ လယ္ကြင္းမ်ားက ေတာင္ေျခအထိ ဆက္၍သြားသည္။ က်ေနာ္တုိ႔တည္းသည့္အိမ္က ရြာအစြန္းဖက္ ကလိပ္တုတ္္ေခ်ာင္းေဘးတြင္ရွိသည္။ အိမ္မ ၾကည့္လ်ွင္ လယ္ကြင္းျပင္ႀကီးက “ျမ“အေသြးေရာင္ ---- ျပန္႔လ်က္ေန၏။ ကန္သင္းရိုးမ်ားက “ျမ“အေသြးေရာင္အျပန္႔တြင္ ေကာက္ေၾကာင္းရာေလးမ်ားအျဖစ္ ေရးေရးထင္ေနသည္။ လယ္ကြယ္မ်ားအဆံုး ေတာင္ေျခသည္ တျဖည္းျဖည္း ျမင့္၍တတ္သြားၿပီး မႈိင္းၫိုၫိုအဆင္းႏွင့္ ျမသားျပင္အား မိုးထား၏။ ဤေတာင္တန္းက ေတာင္ၫိုေတာင္တန္း ။
ေကအင္အယ္ေအမွ ရဲေဘာ္ေလးတစ္ဦး က်ေနာ္တို႔အား လာေခၚသည္။ ဗိုလ္တင္လႈိင္ေခၚခိုင္း၍ျဖစ္သည္။ ဗိုလ္တင္လႈိင္က ရြာ၏အလယ္ပိုင္းတြင္တည္းေန၏။ က်ေနာ္ တို႔ႏွင့္က အလယ္တြင္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း၀င္းႀကီး တစ္ခုသာျခားသည္။ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း ၀င္းအတြင္းမွ ျဖတ္၍လာခဲ့ၾကသည္။ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းက ေအာက္အုတ္ခံႏွင့္ႏွစ္ထပ္ ေက်ာင္း ႀကီး---။ ဗို္လ္တင္လႈိင္ရွိသည့္ အိမ္ေပၚသို႔ က်ေနာ္တို႔ တတ္လုိက္သည္။ ေတြ႔ရသည့္ ျမင္ကြင္းေၾကာင့္ေခတၱအံ့ၾသ၍သြားမိသည္။ နအဖစစ္တပ္မွ ဒု-တပ္ၾကပ္တစ္ဦး ရဲေဘာ္ ေလးဦးႏွင့္ ဗိုလ္တင္လႈိင္တုိ႔ ၀ိုင္းဖြဲ႔၍ ထိုင္ေနၾကသည္။ ဗိုလ္တင္လႈိင္ရွင္းျပမွ သေဘာေပါက္ သြားရသည္။ နအဖစစ္တပ္မွ ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္လာၾကသူမ်ား ----။ ေကအင္ယူထံတြင္ လက္နက္ခ်လာၾကသည့္ နအဖစစ္သားမ်ား ----။ လက္နက္အျပည့္အစံုႏွင့္ ကူးေျပာင္းလာ ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ဦးေဆာင္လာသည့္ ဒု -တပ္ၾကပ္ေလးက အသက္အစိတ္ပင္ ရွိအံုးမည္ မထင္။ ရခိုင္လူမ်ဳိးတစ္ဦးျဖစ္သည္။ သူတို႔ေနခဲ့ရသည့္ နအဖစစ္တပ္အတြင္း ဘ၀မ်ားအား ေျပာျပေနၾကသည္။ အရာရွိမ်ားက လက္ေအာက္ငယ္သားမ်ားအေပၚအႏုိင္က်င့္ပံု----။ လစာ မေလာက္ငပံု---။ စစ္ေျမျပင္တြင္ ရြာသားမ်ားအေပၚ ဖိႏွိပ္ပံု ----။ အထမ္းသမား ေပၚတာမ်ား အေပၚ ရက္စက္ပံုမ်ား -----။ ငရဲခန္းပံုျပင္မ်ားျဖစ္ေနသည္။ ရဲေဘာ္ေလးတစ္ေယာက္က အသက္ ၁၆-ခန္႔ပင္ ရွိေသး၏။ သူ႔အား စစ္သားစုေဆာင္းေရးက ဖမ္းၿပီး စစ္ထဲသြင္းခဲ့ သည့္အခ်ိန္တြင္မူ သူ႔အသက္က ၁၅-ႏွစ္ပင္ ျပည့္မည္မဟုတ္ေသး။ ကေလးစစ္သားေလးပင္။ သူ႔မ်က္ႏွာက ငွက္ဖ်ားေၾကာင့္ ျဖဴဖတ္ျဖဴေရာ္။ ၀မ္းဗိုက္က ေဖာင္း၍ေနသည္။ ေနာက္ တစ္ေယာက္ကမူ အသက္၂၀-ခန္႔ရွိမည္။ သူက စိတ္မႏွံ႔သူတစ္ဦး။ သြပ္ခ်ာပါဒလိုက္ေအာင္ ရူးေနျခင္းေတာ့မဟုတ္။ က်ပ္မျပည့္သူအဆင့္ထက္လည္း ပို႔သည္။ ဤသို႔ေသာ္ လူမ်ဳိး လက္ထဲ၌ ေသနက္ေပးကိုင္ထားသည့္ နအဖစစ္တပ္ကို အံ့ၾသမိသည္။ ေၾကာက္ရြံ႔မိ၏။ စိုးရိမ္စရာေကာင္းလွသည္။
သူတုိ႔ႏွင့္စကားေျပာၿပီး က်ေနာ္တို႔ တည္းသည့္အိမ္သို႔ျပန္ခဲ့ၾကသည္။ ေနလံုးႀကီးက ေတာင္ၫိုေတာင္တန္းႀကီးအေပၚ၌ေခါင္းစုိက္၍ေနၿပီ။ မိုးမရြာသည့္အတြက္ ပုခတ္အား ကြမ္းသီးပင္ႏွစ္ပင္၌ ခ်ည္လုိက္သည္။ ပုခတ္ႏွင့္ပင္ အိပ္ေတာ့မည္။ ပုခတ္ေပၚတြင္လွဲရင္း မနက္ျဖန္ခရီးအတြက္ စဥ္းစားေနမိ၏။ မနက္ျဖန္က်ေနာ္တုိ႔ ဘုရားသံုးဆူ -သံျဖဴဇရပ္ကားလမ္းအား ျဖတ္ကူးၾကရမည္။ ဤလမ္းက ဂ်ပန္ေခတ္က ေဖာက္လုပ္ခဲ့ေသာ ဘုရားသံုးဆူ -သံျဖဴဇရပ္ မီးရထားလမ္းေဟာင္းေနရာအား ျပန္၍ ကားလမ္းအျဖစ္ ေဖာက္ လုပ္ထားျခင္းျဖစ္္သည္။ ဟုိစဥ္က နာမည္ဆိုးႏွင့္ေက်ာ္ၾကားခဲ့သည့္ ေသမင္းတမန္လမ္း ----။ လူ႔အသက္ေပါင္း ေသာင္းႏွင့္ခ်ီ၍ ရင္းႏွီးၿပီး ေဖာက္ခဲ့ၾကေသာ လမ္း ----။ ေခြ်းတပ္သားတုိ႔၏ အရိုးအေထာင္အေသာင္းတုိ႔ႏွင့္ ခင္းခဲ့ေသာလမ္း -----။ မနက္ျဖန္ က်ေနာ္တို႔ ေက်ာ္ျဖတ္ ၾကရမည္။ ထီလာစစ္သူ၏ သံျဖဴဇရပ္ေခြ်းတပ္စခန္း ကဗ်ာရွည္အား စိတ္အတြင္းမွ ရြတ္ဆို၍ ေနမိသည္။
“ ဖက္ဆစ္၀ါဒ က်ဆံုးပါေစ------“

ေသာၾကာေန႔၊ ေအာက္တုိဘာလ 24 2008 14:52 -( ျမန္မာစံေတာ္ခ်ိန္ ) တြင္ Mizzima၌ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ေရးေခ်ာင္း၀သုိ႔…..

(ေရႊအိမ္စည္)

(က)
`စံခရဘူရီ` က ထုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ရွိ ထုိင္းဘက္မွ ၿမိဳ့ငယ္ေလးျဖစ္သည္။ နယ္စပ္စည္း၏ျမန္မာဖက္တြင္မူ `ဘုရားသံုးဆူ` ရွိသည္။ ဘုရားသံုးဆူက ၁၉၉၀အထိ လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမ ေဒသျဖစ္ခဲ့သည္။ ဟုိစဥ္က ဘုရားသံုးဆူတြင္ မြန္ျပည္သစ္ပါတီရွိသည္။ KNU တပ္မဟာ (၆) ရွိသည္။ ၿပီးလွ်င္ ….. ရွစ္ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံုေက်ာင္းသားတပ္ရင္းမ်ားရွိၾကသည္။ ၁၉၉၀ေနာက္ပိုင္း ဘုရားသံုးဆူက်ၿပီးေနာက္ ….ဘုရားသံုးဆူအား စစ္အုပ္စုမွ ၾကာအင္းဆိပ္ႀကီးၿမိဳ့နယ္အတြင္းရွိ တုိက္နယ္ၿမိဳ့ငယ္ေလးအျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့၏။
`စံခရဘူရီ` ၿမိဳ့အ၀င္လမ္းက အျခားၿမိဳ့မ်ားႏွင့္မတူ။ၿမိဳ႔အား ၀င္သည္ႏွင့္ `စံခရဘူရီ`သည္ ခ်ဳိင့္၀ွမ္းအတြင္းျပားျပားေလး၀ပ္ေနသည္အား ျမင္ရသည္။ ေတာင္ထိပ္မွ ဆီး၍ျမင္ရေသာ္ၿမိဳ့…..။ ၿမိဳ့ငယ္သည္ `ထပ္ခႏုံ` ေရကာတာႀကီး၏ အနားသတ္ကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနသည္။ ၿမိဳ့အ၀င္ေတာင္ထိပ္မွ ၾကည့္လွ်င္ …. ေရျပင္က်ယ္ႏွင့္ ၿမိဳ့ရြာအိမ္ငယ္တုိ႔သည္ ထိထိစပ္စပ္ ေရာေရာေထြးေထြး….။ ကားသည္ ေတာင္ေပၚမွ ေတာင္ေအာက္သို႔ ေ၀ွ႔ကာ ၀ိုက္ကာ ဆင္း၍လာသည္။ ေတာင္အေကြ႔တြင္ စံခရဘူရၤီအား မျမင္ေတြ႔ရ….။ ေတာင္ကမ္းပါးရံႀကီးသာ ေတြ႔ရ၏။ မၾကာ….။ ကားသည္ တစ္ဖက္သို႔ေကြ႔၍ ၊ ၀ိုက္၍ ဆင္းျပန္၏။ ဤတြင္ ေရျပင္က်ယ္ႏွင့္ စံခရဘူရီအား ျမင္ရျပန္၏။ ကားသည္ မတ္ေစာက္အေကြ႔မ်ားမွ …..တျဖည္းျဖည္း ဆင္ေျခေလွ်ာသို႔ ….။ ထုိမွ ေျမျပန္႔…..။ ေျမျပန္႔လမ္းက က်ယ္သည္။ လမ္း၏တစ္ဖက္တြင္ ေရျပင္ ….တစ္ဖက္တြင္မူ ေတာင္ယာကုန္းမ်ား….။ လမ္း၏ဘယ္ဘက္တြင္ ပင္မလမ္းအား ဦးခိုက္ထားသည့္ လမ္းမသြယ္အား ေတြ႔ရသည္။ ဆုိင္းပုဒ္ေထာင္ထားသျဖင့္ ….` ဘုရားသံုးဆူ သို႔ ……` ….ဟူသည့္စာအား ဖတ္ရ၏။ ဤလမ္းမသြယ္က ဘုရားသံုးဆူသို႔ သြားရာလမ္း….။ ကားသည္ ေျမျပန္လမ္းမႀကီးအတိုင္း စံခရဘူရီၿမိဳ႔သို႔ ၀င္လာ၏။

(ခ)
စံခရဘူရီႏွင့္ခေလာ့ခနီဒုကၡသည္စခန္းက ေမာ္ေတာ္ကားလမ္းေပါက္သည္။ စံခရဘူရီမွ ေဟြ႔မလိႈိင္းရြာငယ္အထိကမူ ကတၱရာခင္းလမ္းျဖစ္သည္။ ေဟြ႔မလႈိင္း လြန္သည္ႏွင့္ လမ္းက ေျမနီလမ္း …..။ လမ္းၾကမ္း၏။ `ဖုိး၀ီး` မ်ားသာ သြားၾကသည္။ ခေလာ့ခနီဒုကၡသည္သို႔ ေရာက္ခါနီးတတ္ရသည့္ ေတာင္က ျမင့္သည္။ မတ္ေစာက္သည္။ ယွက္အားေကာင္းသည့္ ကားမ်ားမွ တတ္၍ရသည္။ က်ေနာ္တုိ႔ စံခရဘူရီတြင္ ကားေျပာင္း၍ စီးၾကသည္။ စံခရဘူရီႏွင့္ခေလာ့ခနီက တစ္နာရီခရီးခန္႔သာ ရွိ၍ ခေလာ့ခနီသို႔ အေရာက္သြား၍ ညအိပ္ရန္ စီစဥ္လုိက္ၾက၏။ ခေလာ့ခနီဒုကၡသည္စခန္းသို႔ မေရာက္မွီ ထုိင္း နယ္ျခားဂိတ္တစ္ခုအားေတြ႔ရသည္။ ထုိင္းနယ္ျခားေစာင့္တပ္လား….ထုိင္းျပည္သူ႔စစ္လားဟူ၍ မခြဲျခားတတ္ ေပ်ာက္က်ားစစ္ယူနီေဖာင္းမ်ားအား ၀တ္ထားၾက၏။ ဂိတ္စခန္း၏ ေဘးတြင္မူနယ္ျခားမွတ္တိုင္ စိုက္ထား၏။ ဤေနရာတြင္ နယ္ျခားစည္းက သဘာ၀အတားအဆီးမရွိ …..။ထုိင္းနယ္ျခားေစာင့္တပ္က က်ေနာ္တုိ႔ ကားအား ခဏစစ္ေဆးၿပီး သြားခြင့္ျပဳလိုက္သည္။ ဂိတ္စခန္းအလြန္လမ္း၏ လက္ယာဖက္တြင္ဒုကၡသည္ အိမ္ငယ္မ်ားအား ကားလမ္းႏွင့္ ယွဥ္၍ ေဆာက္ထားသည္ကိုေတြ႔ရ၏။ ကရင္ဒုကၡသည္မ်ား …..။ ခေလာ့ခနီဒုကၡသည္စခန္းမဟုတ္ေသး….။ `ေသာပ` ဒုကၡသည္စခန္းျဖစ္သည္။ အိမ္ေျခနည္းသည္။ ၁၉၉၇-၁၉၉၈ တြင္မွ အသစ္ထပ္ဖြင့္သည့္ ဒုကၡသည္စခန္းျဖစ္သည္။ `ေသာပ`ဒုကၡသည္ စခန္းလြန္သည္ႏွင့္ ဆန္ဂိုေဒါင္ႀကီး၂-လံုးအားေတြ႔ရ၏။ဂိုေဒါင္မ်ားအလြန္လမ္း၏ လက္၀ဲဖက္တြင္မူ ….ခေလာ့ခနီဒုကၡသည္စခန္း …..။ ခေလာ့ခနီဒုကၡသည္စခန္းက ေတာင္ေၾကာႏွစ္ခုအၾကား လွ်ဳိျပန္႔ငယ္အတြင္း ေဆာက္ထားသည့္ ….ရြာတန္းရွည္ႀကီးျဖစ္သည္။ ဒုကၡသည္စခန္းတည္ထားသည္မွာ ၾကာၿပီျဖစ္၍ အေျခက်ေနၿပီ….။ လက္ဖက္ရည္ဆုိင္၊ ဗီဒီယိုရံုတို႔ႏွင့္ စည္းကား၏။ ေစ်းဆုိင္မ်ားမွာလည္း ျမန္မာပစၥည္း၊ ထုိင္းပစၥည္း အစံုရသည္။ ခေလာ့ခနီဒုကၡသည္စခန္းက မိန္းလမ္းမႀကီးတစ္ခုသာရွိသည္။ အိမ္မ်ားက လမ္းမႀကီးအား ခြ၍… ညွပ္၍ ေဆာက္ထားၾကသည္။ အခ်ိဳ႔က ေတာင္ေစာင္းတြင္ ေျမညွိ၍ ေဆာက္ထားၾကသည္။ က်ေနာ္တုိ႔ စီးလာေသာကားသည္ ဒုကၡသည္လမ္းမႀကီးအတိုင္း ေျဖးေျဖးမွန္မွန္ပင္ ေမာင္းလာ၏။ က်ေနာ္တုိ႔တည္းမည့္ေနရာက `ဘလက္ဒြန္ဖုိက္` တြင္္ရွိသည့္ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ၏ ၿမိဳ့နယ္ရုံးတြင္ျဖစ္သည္။ ခေလာ့ခနီႏွင့္ဘလက္ဒြန္ဖုိက္က တဆက္တည္းပင္ျဖစ္သည္။ ဘလက္ဒြန္ဖုိက္ က ျမန္မာျပည္အတြင္းဖက္ပိုက်၏။ က်ေနာ္တုိ႔ ဘလက္ဒြန္ဖိုက္ရွိ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ၏ ၿမိဳ့နယ္ရုံးေလးသို႔ ေရာက္ေတာ့ …..ေနညိုၿပီ။ ေတာင္ၾကားခ်ဳိင့္၀ွမ္းအတြင္း ျဖစ္၍လားမသိ….။ ေနညိုသည္ႏွင့္ ေအးစိမ့္မႈက သိပ့္သည္း၍လာသည္။ ေရပင္မခ်ဳိးႏုိင္ၾကေတာ့…..။ ကိုယ္လက္ေဆးေၾကာၿပီး ညစားအား စားၾက၏။ က်ေနာ့္အဖို႔ ….ေမ်ာက္ခ်ီးခါးဟင္းအား ပထမဦးဆံုး စားဖူးျခင္းျဖစ္သည္။
ခ်ီးခါးဆိုေသာ္လည္း သက္ရုံမွ်သာ ….။ လက္ဖက္န႔႔ံသင္းသင္းႏွင့္ ေမ်ာက္ခ်ီးခါးဟင္းက …..အသားတစ္မ်ဳိးမ်ဳိးအား လက္ဖက္ႏွယ္၍ ခ်က္ထားသည္ႏွင့္ပင္ တူေတာ့၏။
မနက္ျဖန္ဆက္ရမည့္ခရီးက ေျခလွ်င္ခရီး….။ ေတာင္အတတ္အဆင္းရွိသည္။ ၃-ရက္ခန္႔သြားရမည္ဟု ဆိုသည္။ ညနက္သည္ႏွင့္ အေအးကစိမ့္၍ ပိုေအးလာသည္။


(ဂ)

ေတာင္က ျမင့္မား၍မဟုတ္။ မတ္ေစာက္၍တတ္ရသည္မွာ ခက္ခဲ၏။ လမ္းက လူတစ္ ကိုယ္စာ သြားသာရုံမ်ွသာ။ မိုးရြာထားသည့္အတြက္ ေျမလမ္းက ေခ်ာ၍ေနသည္။ ေလွကား ေထာင္တတ္ရသလို မတ္ေစာက္လြန္းလွသည္။ လမ္းေဘးရွိ ၀ါးပင္မ်ားအား လက္မလႊတ္ရဲ။ ဆြဲၿပီးတတ္ရသည္။ ေက်ာ၌ပိုးထားေသာ ေက်ာပိုးအိတ္၏အေလးခ်ိန္ေၾကာင့္ ျပန္၍လွန္မက် သြားေအာင္ သတိထား၍တတ္ေနရသည္။ မိုးက ဖြဲဖြဲရြာလာျပန္သည္။ မိုးစက္တို႔က ေခြ်းတုိ႔ႏွင့္ ေရာ၍သြားသည္။ ေက်ာပိုးအိတ္ႏွင့္ေက်ာျပင္ထိေနသည့္ေနရာ၌ ေခြ်းတု႔ိသည္ စိုရႊဲ၍ ေအးစက္ေနသည္။ ေစာင္ပါးတစ္ထည္ ၊ ပုခတ္တစ္လံုး၊ အ၀တ္အစားအပိုႏွစ္စံု၊ ေဆး၀ါး အခ်ဳိ႔ႏွင့္ စာအုပ္စာတမ္းအနည္းငယ္သာ ပါေသာ ေက်ာပိုအိတ္သည္ ပခံုးေပၚ၌ လြယ္ထားရ သည္မွာ ေလးလြန္းလွသည္ဟု ထင္ရသည္။ ပစ္ခ်လိုက္ခ်င္၏။ အသက္႐ႈရသည္မွာ မ၀။ ေလေတြ နည္းကုန္ၿပီဟု ထင္မိသည္။ ႏွလံုးခုန္သံကို ၾကားရသည္မွာ မီးရထားတစ္စီး ရင္ဘတ္ ေပၚ ခုတ္ေမာင္းေနသလားဟု ထင္မိသည္။ အဆုတ္သည္ ၫွစ္ရလြန္း၍ ေပါက္ကြဲထြက္ သြားမည္ကိုပင္ စိုးရိမ္မိသည္။ ပါးစပ္ကို “ဟ“ ၿပီး အသက္ရႈၾကည့္၏။ နည္းနည္းသက္သာ သလို ထင္ရသည္။ ၀ါးရုံပင္အား ကိုင္ၿပီး အေနာက္ေအာက္ဖက္သို႔ လွည့္ၾကည့္ေတာ့ ----- ဦးဗိုလ္ (ဦးဗိုလ္ေသာင္း ၊ အန္အယ္လ္ဒီယင္းမားပင္ၿမိဳ့နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စား လွယ္) သည္ ခါးေစာင္းခန္႔ရွိေသာ လမ္းေဘးရွိ သစ္ငုတ္တုိအား မီွၿပီး ပါးစပ္ကို “ဟ“၍ အသက္ကိုရႈေနသည္။ ေခြ်းတုိ႔က ရႊဲနစ္၍ေနသည္။ က်ေနာ့္အား ေခါင္းခါျပ၏။ မလြယ္ဘူး ဆုိသည့္သေဘာ----။ ေက်ာပိုးအိတ္အား နည္းနည္း ေနရာေရႊ႔ျပင္ၿပီး ဆက္တတ္၏။ လမ္းက ပို၍ေခ်ာလာသည္။ ေျခၫွပ္ဖိနပ္ျဖင့္ ေျခကုတ္မၿမဲ။ ေခ်ာေနသည္။ ေျခၫွပ္ဖိနပ္အားခႊ်တ္ၿပီး လက္ေကာက္၀တ္တြင္ စြတ္ထားလုိက္သည္။ ေျခမႏွင့္ ေျမအား ကုတ္၍ ၊ ကုတ္၍ တတ္မွ တတ္၍ရသည္။ လက္ကလည္း လမ္းေဘးအပင္မ်ားအား လက္မလႊတ္ရဲ။ တစ္ပင္ၿပီး တစ္ပင္ ဆြဲၿပီးတတ္ရသည္။ မလြယ္ -----။ ေတာင္ေၾကာေပၚသို႔ ေရာက္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔တတ္ခဲ့သည့္ လူသြားလမ္းသည္ ကားလမ္းမၾကီးႏွင့္ေပါင္းသြားသည္။ ကားလမ္းမဆိုေသာ္လည္း ေက်ာက္ ခင္းလမ္းမဟုတ္။ ေျမမာလမ္းပင္ျဖစ္သည္။ စံခရဘူရီ၊ ခေလာ့ခနီ၊ ေရးကားလမ္းျဖစ္သည္။ မိုးအခါတြင္ သံုးမရ။ ေႏြႏွင့္ေဆာင္းတြင္သာ အသံုးျပဳ၍ရေသာ ကားလမ္းျဖစ္သည္။ ေတာင္ ေၾကာေပၚမွ ၾကည့္လ်ွင္ က်ေနာ္တို႔ မနက္ကထြက္ခဲ့သည့္ `ဘလက္ဒြန္ဖုိက္`ရြာေလးအား ေတြ႔ရသည္။ ခေလာ့ခနီႏွင့္ဘလက္ဒြန္ဖုိက္ ဒုကၡသည္စခန္းက ေတာင္ေၾကာႏွစ္ခု၏အၾကားတြင္တည္ထားေသာ ရြာတန္းရွည္ရြာမ်ားျဖစ္သည္။ သက္ကယ္မိုး သဲပြတ္ကာ သဲပြတ္ခင္း ဒုကၡသည္အိမ္ကေလး မ်ားက ကားလမ္းအား ခြၿပီး အစီအရီ ျပြတ္သိပ္၍ေဆာက္ထားၾကသည္။ အခ်ဳိ႔က ေတာင္ ေစာင္း ေျမျပန္႔ျပန္႔တြင္ ကပ္၍ေဆာက္ထားၾကသည္။ ဤေနရာတြင္မူ ထုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္က ပထ၀ီသတ္မွတ္ခ်က္သိသိသာသာျဖင့္ စည္းမျခားထား။ ျမ၀တီ-မဲေဆာက္ကဲ့သို႔ ေသာင္းရင္း ျမစ္က နယ္စမ္မ်ဥ္းအျဖစ္ ရွိမေန။ ေျမေၾကာတစပ္တည္းျဖစ္ေနသည္။ ခေလာ့ခနီဒုကၡသည္ စခန္း၏ အေရွ႔ေတာင္ဖက္တြင္မူ ေတာင္တန္းၫုိၫိုစိမ္းစိမ္းမ်ားအား ေတြ႔ရသည္။ ထုိေနရာ တြင္ ဘုရားသံုးးဆူရွိသည္။ ခေလာ့ခနီဒုကၡစခန္းမွ လမ္းေလ်ွာက္၍သြားလ်ွင္ ဘုရားသံုးဆူ သည္ နာရီ၀က္ခရီးခန္႔သာရွိမည္။ ယခင္က ဘုရားသံုးဆူသည္ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ ကရင့္ အမ်ဳိးသားအစည္းအရုံးႏွွင့္ ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္တပ္ရင္းမ်ား ေျခကုတ္ထုိင္ခဲ့သည့္ နယ္စပ္စခန္းတစ္ခုျဖစ္ခဲ့သည္။ ၁၉၈၉ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ (၈)ရက္ေန႔တြင္ (၈)ေလးလံုး တစ္ႏွစ္ျပည့္အခမ္းအနားအား ဘုရားသံုးဆူစခန္း၌ က်င္းပသည္။ မြန္ျပည္သစ္ပါတီဥကၠဌ ႏိုင္ဆိတ္ႏို႔ ကိုယ္တုိင္တတ္ေရာက္ၿပီး စကားေျပာသည္။ စကားေျပာစင္ျမင့္ေပၚမွာပင္ စကားေျပာရင္း ႏို္င္ဆိတ္ႏို႔ ႏွလံုးေသြးေၾကာရပ္ၿပီး ကြယ္လြန္ခဲ့၏။ မွတ္မွတ္ရရပင္။ ယခုမူ ဘုရားသံုးဆူစခန္းအား န၀တစစ္တပ္မွ သိမ္းယူထားခဲ့ၿပီး ၿမိဳ့နယ္တစ္ခုအျဖစ္ နအဖ၏ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာက္တြင္ ေရာက္၍ေနေလၿပီ။
က်ေနာ္တုိ႔ ခဏနားၿပီး ဆက္တတ္လာခဲ့ၾကသည္။ လမ္းက ကားလမ္းျဖစ္၍ေလ်ွာက္ရသည္မွာ သက္သက္သာသာရွိသည္။ ဖိနပ္စီး၍ျပန္ေလ်ွာက္၍ရၿပီ။ လမ္းက်ယ္၍ ေျမမာအားေရြး၍ ေျခခ်လို႔ရသည္။ တတ္လ်ွင္လည္း ေျဖးေျဖးခ်င္း ေမာ့၍တတ္သြားသည္။ ဆင္းလ်ွင္လည္း ဆင္ေျခေလ်ာ ----- ။ ေျပေျပပင္ ---။ ေတာင္ေပၚကားလမ္းျဖစ္၍ ေတာင္အား ပတ္၍ေဖာက္ထားသည္။ လမ္း၏ လက္ယာဖက္တြင္က ေတာင္ကမ္းပါးအား ၿဖိဳခ်ထားသည့္ ေျမသားမ်ားအား ေတြ႔ရသည္။ အေရာင္က နီၫိုၫို-----။ ၀ါးရုံႀကီးမ်ားက ႀကီးမားလွသည္။ ၀ါးပင္မ်ားက ရွည္လည္းရွည္သည္။ ေပ ၁၀၀-၁၅၀ ထိပင္ရွိမည္။ ေကြး၍ ၫႊတ္ေနၾကသည္။ တစ္ရုံႏွင့္တစ္ရုံ ယွက္ထိုး၍ေနၾကသည္။ လမ္း၏ လက္၀ဲဖက္တြင္မူ ေတာင္ေစာင္း ေခ်ာက္ကမ္းပါး -----။ ကမ္းပါးက နက္ရႈိင္းလွသည္။ စိမ္စိမ္းအုပ္အုပ္ သစ္ပင္မ်ားႏွင့္ -----။ အေ၀းတြင္မူ ေတာင္တန္းမ်ားက အထက္လိုက္ ၊ အထက္လိုက္ ----။ အခ်ဳိ႔က စိမ္းညုိၫို --- အခ်ဳိ႔က ျပာလဲ့လဲ့----။ ျမဴလား မီးခိုလား မသိ။ အူထြက္၍ေနသည္။ ဤေတာင္တန္းမ်ားက တနသၤာရီေတာင္တန္းမ်ားေလလား။ မေျပာတတ္။ အေရွ႔မွ ႏြားအုပ္ႀကီးတစ္အုပ္ တတ္လာ သည္ကို ေတြ႔ရသည္။ နယ္စပ္ကိုျဖတ္ေက်ာ္မည့္ႏြားမ်ား။ ႏြားအေကာင္ေရ ၅၀-ခန္႔ရွိမည္။ ႏြားထီးမ်ားက အမ်ားစုျဖစ္သည္။ ေရးမွတတ္လာေသာ ႏြားမ်ားျဖစ္သည္။ အခ်ဳိ႔ႏြားမ်ားက ေျခနာ၍ ေထာ့က်ဳိးေထာ့က်ဳိးႏွင့္ သြားေနၾကသည္။ အခ်ဳိ႔ႏြားက သြားရင္းႏွင့္ ႏြားထီးအခ်င္း ခ်င္းမိတ္လိုက္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနေသးသည္။ သားသတ္ရုံသို႔ သြားေနရေသာ သူတုိ႔၏ခရီးအား မသိၾက။ ႏြားေမာင္းလာသည့္ ႏြားကုန္သည္တစ္ဦးအား ေမးၾကည့္၏။
“ ခ်မ္းတိုက္ ရြာနီးၿပီလား “
က်ေနာ္တို႔ ဒီည ခ်မ္းတုိက္တြင္ပင္ ညအိပ္ၾကမည္။ ခ်မ္းတုိက္ေရာက္ေတာ့ ညေန ၆-နာရီ ခန္႔ပင္ ရွိမည္။ တစ္ေန႔လံုးေလ်ွာက္ထားရသည့္အတြက္ ေပါင္ေတြက ေတာင့္၍ေနၿပီး၊ ေျခသလံုးၾကြက္သားမ်ားက တင္း၍ေနသည္။ မိုင္ ၃၀- ခရီးအား ေလ်ွာက္ခဲ့ရေၾကာင္း ခႏၵာ ကိုယ္က သက္ေသခံျပ၍ေနသည္။

၂၀၀၈ခုနွစ္ ေအာက္တိုဘာလ၌ မစၨ်ိမတြင္ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

“ရာဇာဓိရာဇ္ရဲ့….. ဇပ္”

(ေရႊအိမ္စည္)

(က)
ေတာင္ေပါက္ရြာက .....ၾကာအင္းဆိပ္ႀကီးၿမိဳ့နယ္အတြင္းရွိသည့္ေက်းရြာျဖစ္သည္။ ရြာႀကီးတစ္ရြာဟု ဆုိရမည္။ အိမ္ေျခ ၂၀၀-ခန္႔ရွိမည္။ ရြာက ရြာတန္းရွည္ျဖစ္သည္။ ေက်ာင္းကုန္း၊ ေပါေလာကုန္း၊ ျမင္၀ါးကုန္းရြာမ်ားႏွင့္ တဆက္တည္းရွိေန၍ တစ္ရြာတည္းကဲ့သို႔ျဖစ္ေနသည္။ မြန္လူမ်ိဳးမ်ားသာေနထုိင္ၾကသည့္ မြန္ရြာျဖစ္သည္။ရြာ၌ ...အစိုးရအလယ္တန္းေက်ာင္းရွိသည္။ ေဆးေပးခန္းရွိသည္။ ေက်းလတ္က်န္းမာေရးမွဴးတစ္ဦးထုိင္သည္။ စီးပြားေရးက လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိးေရးႏွင့္ရာဘာၿခံလုပ္ငန္း....။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဗီြဒီယုိရုံမ်ားေထာင္လာၾကသည္။ ထုိင္းႏွင့္မေလးရွားသို႔လည္း ထြက္၍အလုပ္လုပ္ၾက၏။ စီးပြားေရးအဆင္ေျပၾကသည္ဟု ဆုိရမည္။ အိမ္မ်ားက သြပ္မိုးပ်ဥ္းေထာင္အိမ္ၾကီးမ်ားက မ်ားသည္။ ေရနံေခ်းသုတ္ထားသျဖင့္ အိမ္မ်ားက မဲ၍ေနသည္။ ရြာလယ္ရွိ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းက ႏွစ္ထပ္တုိက္ေက်ာင္းႀကီးျဖစ္သည္။ ေပါေလာကုန္းရြာႏွင့္ျမင္၀ါးကုန္းရြာတို႔တြင္လည္း ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ားရွိၾက၏။ ရာဘာေစ်းေကာင္း၍ လယ္ေျမမ်ားတြင္ပင္ စပါးမစုိက္ပဲ ရာဘာစိုက္လာၾက၏။ ေတာင္ေပါက္မွ ရာဘာမ်ားအား မုဒံုသို႔ ပို႔သည္။ ၾကာအင္းဆိပ္ႀကီးသို႔ ပို႔သည္။ လမ္းပမ္းဆက္သြယ္ေရးကမူ ခက္ခဲ့၏။ ၾကာအင္းဆိပ္ႀကီးသို႔ သြားလွ်င္ ..... လွည္းႏွင့္၀ဲဇလီရြာသို႔ သြားရသည္။ ၀ဲဇလီေရာက္မွ စက္ေလွႏွင့္ ၾကာအင္းဆိပ္ႀကီးသို႔ စုန္ဆင္း၍ သြားရ၏။ မုဒံုသို႔ သြားလွ်င္လည္း ..... ေတာင္ေပါက္မွ ၀င္းေယာ္ဆိပ္ႀကီးရြာသို႔ လွည္းႏွင့္သြားရ၏။ ၿပီးလွ်င္ .... ၀င္းေယာ္ဆိပ္ႀကီးမွတဆင့္ စက္ေလွႏွင့္၀င္ေယာ္ေခ်ာင္းအတုိင္း ေခ်ာင္းႏွခြရြာသို႔ ဆင္းရသည္။ ေခ်ာင္းႏွစ္ခြေရာက္လွ်င္မူ ကားလမ္းေပါက္ၿပီ။ ထိုမွ မုဒံုသို႔ကားႏွင့္ သြားရသည္။
မြန္ျပည္သစ္ပါတီမွ အပစ္အခတ္မရပ္စဲမွီအထိ ေတာင္ေပါက္တြင္ နအဖ စစ္တပ္စခန္းထုိင္ခဲ့သည္။ ဆယ္စုႏွစ္တစ္စုနီးပါးရွိမည္။ ဆယ္ႏွစ္နီးပါး နအဖစစ္တပ္မွ စခန္းထိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း နအဖစစ္သားမ်ားႏွင့္ ေတာင္ေပါက္ရြာသူတို႔ အိမ္ေထာင္က်ခဲ့သည္ဟူ၍မရွိ.....။ ေတာင္ေပါက္ရြာသူတုိ႔က စည္းထား၏။ ဖက္ဆစ္တုိ႔ိႏွင့္ ေသြးမေႏွာ ....။ အပစ္အခတ္ မရပ္စဲမီက မြန္အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္မွ ဗိုလ္မွဴး ထား၀ရ၏ တပ္ဖြဲ႔ ေတာင္ေပါက္ရြာရွိ နအဖတပ္စခန္းသို႔ ၀င္တုိက္၏။ ၀င္တုိက္မည္ကို ရြာသားမ်ားက ႀကိဳသိၾက၏။ ဗိုလ္မွဴးထား၀ရ၏ တပ္မ်ား၀င္လာလွ်င္ ေခြးမ်ားမေဟာင္းေစရန္ ရြာသားမ်ားက ေခြးမ်ားအား ႀကိဳးခ်ည္၍ ထိန္းထားေပးၾက၏။ နအဖ စခန္းက်သြား၏။ ေနာက္ေန႔တြင္မူ .... ေနရာေျပာင္း၍ နအဖက စခန္းသစ္ျပန္ေဆာက္၏။ ရြာသားမ်ားက သစ္ခုတ္ေပးရ၏။ ႏွီးဖ်ာေပးရသည္။ သက္ကယ္ပစ္ေပးၾကရျပန္၏။
ဇမိျမစ္ႏွင့္၀င္းေယာက္ေခ်ာင္းအၾကား၌မြန္ရြာေပါင္း ၂၄ -ရြာရွိ၏။ ၂၄-ရြာအနက္ ေတာင္ေပါက္ရြာက ရြာႀကီးျဖစ္၏။ ေတာင္ေပါက္ေက်းရြာအုပ္စု၀င္ရြာမ်ားအျဖစ္ ထုိရြာ ၂၄-ရြာအား ေတာင္ေပါက္ ၂၄-ရြာဟုပင္ေခၚၾကသည္။ ေတာင္ေပါက္ ၂၄-ရြာက မြန္ျပည္သစ္ပါတီ ....မြန္ေတာ္လွန္ေရးတြင္ သမိုင္းေရးအရ အခန္းက႑ႀကီးခဲ့၏။ ႏုိင္ေအာင္ထြန္းဦးေဆာင္သည့္ မြန္တပ္ဦး .... `လက္နက္ႏွင့္ဒီမိုကေရစီ` လဲသြားခဲ့သည့္အခါ၌ ႏိုင္ေရႊက်င္သည္ ေတာင္ေပါက္ ၂၄-ရြာတြင္ပင္ က်န္ခဲ့၏။ ေတာင္ေပါက္ ၂၄-ရြာမွပင္ .... မြန္ျပည္သစ္ပါတီအား ထူေထာင္ခဲ့၏။ တျဖည္းျဖည္း ႀကီးထြားေစခဲ့၏။ ဤေဒသမွပင္ ဥကၠဌႀကီး ႏုိင္ေရႊက်င္၏ ဦးေဆာင္မႈျဖင့္ မြန္အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရး အလံသည္ ျမင့္ျမင့္မားမား လႊင့္ထူႏိုင္ခဲ့၏။ ဥကၠဌ ႏိုင္ေရႊက်င္ကြယ္လြန္ၿပီးေနာက္ .... မြန္ျပည္သစ္ပါတီအား ဦးေဆာင္မႈေပးခဲ့သည့္ ဥကၠဌ ႏိုင္ထင္သည္လည္း .... ေတာင္ေပါက္ ၂၄-ရြာ ဇာတိသားပင္ ....။ ယခုေတာ့ .....ဥကၠဌႏိုင္ထင္ သည္လည္း မရွိေတာ့ ....။ ကြယ္လြန္ေလၿပီ ။

(ခ)
မြန္အမ်ဳိးသားေန႔အခမ္းအနားျပဳလုပ္သည့္ျမက္ခင္းျပင္က ေတာင္ေပါက္ရြာအလယ္တန္းေက်ာင္း၀င္းအတြင္းတြင္ျဖစ္သည္။ အခမ္းအနားစင္ျမင့္က အေရွ႔အရပ္အား ေနာက္ခံျပဳ၍ထား၏။ ရာဇာဓိရာဇ္စ္၏ ပံုတူပန္းခ်ီကားခ်ပ္ႀကီးမ်ားက စင္ျမင့္၏တဖက္တခ်က္စီတြင္ မတ္မတ္ေထာင္လ်က္ .....။ မင္းေျမွာက္တန္ဆာမ်ားႏွင့္ ပေဒသရာဇ္ဘုရင္သည္ စင္ျမင့္ထက္၌ အိေၿႏၵႀကီးစြာႏွင့္ ရပ္၍ေနသည္။ ေက်ာက္စီလက္သံုံးေတာ္ဓါးက ခါး၌ လြယ္လ်က္....။ လက္၀ဲဘက္္လက္က ေက်ာက္စီဓါးအိမ္အား ဆုတ္ကိုင္ထားၿပီး လက္ယာဘက္လက္ကိုမူ ဓါးရိုးေပၚ၌ တင္၍ထား၏။ စူးရွေသာ မ်က္၀န္းမ်ားက အေရ့ႈသို႔ စူးစုိက္၍ၾကည့္ေနသည္။ စင္ျမင့္အထက္ေနာက္ခံအျပာေရာင္ပိတ္ကားေပၚ၌ မြန္ဘာသာႏွင့္စာတန္းမ်ား ေရးထား၏။ မြန္အမ်ဳိးသားေန႔အခမ္းအနားဟူ၍ျဖစ္မည္။ မြန္အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးအလံမ်ားက စင္ျမင့္ထက္အလံတုိင္မ်ားအေပၚ၌ နီနီရဲရဲ.....။ ေျမာက္ေလ အေမြ႔၌ ဟသာၤတုိ႔က ပ်ံၾကြေတာ့မည္ႏွယ္ ....။ စင္ျမင့္၏၀ဲယာတြင္က မြန္ရဟန္းသံဃာမ်ား....။ခံုတန္းရွည္မ်ားထက္၌ စံပယ္၍ေနၾကသည္။ အပါး ၅၀-ေက်ာ္ခန္႔ရွိမည္။ လူပရိတ္သတ္ကမူ စင္ျမင့္၏အေရွ႔ျမက္ခင္းျပင္၌ ....။ ေတာင္ေပါက္ ၂၄-ရြာမွ မြန္အမ်ဳိးသား ႏွစ္ေထာင္ခန္႔ရွိမည္။ ၀ကၤပါ မြန္အမ်ဳိးသား အထက္တန္းေက်ာင္းမွ ဆရာ၊ ဆရာမမ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းသားမ်ားအား ေတြ႔ရ၏။ သူတုိ႔က စင္ျမင့္၏အေရွ႔၌.....။ အနီေရာင္ ခ်ိတ္အဆင္ထမီ၊အျဖဴေရာင္ရင္ဖံုးအင္က်ီႏွင့္ မြန္အမ်ဳိးသမီးတုိ႔က .... ယဥ္သည္ဟု ထင္မိ၏။မြန္အမ်ဳိးသားတုိ႔ကမူ အျဖဴေရာင္တုိက္ပံုအင္က်ီ၊ အနီေရာင္အကြက္စိပ့္ လံုခ်ည္မ်ားႏွင့္....။အေရွ႔ဆီမွ ပတၱျမားရည္္မ်ားလ်ံက်၍ လာၿပီ.....။ အခမ္းအနားအစီအစဥ္မ်ားအား ဖတ္ၾကား၍သြားသည္။ မြန္ဘာသာႏွင့္ဖတ္ၾကားသြားျခင္းျဖစ္၍ .....မသိလုိက္။ အနားမွသူအား ေမးရသည္။ အခမ္းအနားအစီအစဥ္ႏွင့္ က်င္းပပံုမ်ားအား ၾကည့္ၿပီး က်ေနာ့္စိတ္၌ ပေဒသရာဇ္္အေငြ႔အသက္အခ်ဳိ႔အား ခံစားရသလိုျဖစ္မိ၏။
ပတၱျမားေသြးရည္မ်ားက ေဖ်ာ့၍ ....ေဖ်ာ့၍ လာၿပီ။ ပထမ .... ပန္းရင့္ေရာင္ .... ေနာက္ေသာ္ ..... လိေမၼာ္ေရာင္ .....။ အေရာင္မ်ားေျပာင္း၍သြား၏။ အေႏြးဓါတ္သည္ ျမက္ခင္းျပင္အတြင္းသို႔ တုိး၀င္စျပဳလာၿပီ ။ စကားေျပာသည့္ စင္ျမင့္ေရွ႔၌ သံလြင္ေရာင္ မြန္အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးတပ္မေတာ္ စစ္၀တ္စံုႏွင့္ မြန္အမ်ဳိးသားတပ္မေတာ္မွ စစ္ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦး စကားေျပာ၍ေနသည္။ သူ႔၏အေနာက္၌က ဟံသာ၀တီျပည့္ရွင္ ရာဇာဓိရာဇ္........။ ရာဇာဓိရာဇ္၏ မ်က္လံုးမ်ားက သူ၏အေရွ႔မွ စကားေျပာေနေသာ “သူရဲ” ကိို ေက်ာ္၍ မြန္အမ်ဳိးသားထုအားၾကည့္၍ ေနသည္။ ရာဇာဓိရာဇ္ ၏မ်က္လံုးမ်ားက က်ေနာ့္ထံသို႔လည္းေရာက္၏။ သူ႔မ်က္လံုးမ်ားကား သူ႔ဘ၀အား ေျပာျပေနသည္ဟု ခံစားရ၏။
ဗညားႏြဲ႔ က ဟံသာ၀တီထီးနန္းအား လြယ္လြယ္ႏွင့္ရလာခဲ့သူ မဟုတ္ .....။ ပုန္ကန္ခဲ့ရသည္။ မြန္သူရဲ သံုးက်ိပ္ႏွင့္ ဗညားႏြဲ႔သည္ ဟံသာ၀တီပဲခူးအား ဒဂုန္မွေန၍ ေတာ္လွန္ခဲ့ရသည္။ ေတာ္လွန္ေရးသမား ဗညားႏြဲ႔....။ ဒဂုန္တြင္ ေတာ္လွန္ေရးသမား ဗညားႏြဲ႔၏ ပထမဦးဆံုးတုိက္ပြဲက ..... ဟံသာ၀တီျပည့္ရွင္ မဟာေဒ၀ီ၏သစၥာခံမ်ားအား သုတ္သင္သည့္ပြဲျဖစ္သည္။ ဗညာႏြဲ႔က သူ႔ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္အား ႀကိဳ၍မွာထားသည္။
“ ငါတုိ႔ ဒဂုန္သို႔ေရာက္လွ်င္ မဟာေဒ၀ီ၏ ကၽြန္ (၁၈)ေယာက္ကို ေခၚမည္၊ အားလံုးေရာက္လွ်င္ `ဇပ္` ဟု ငါဆုိမည္။ ထုိအခါ မင္းတုိ႔အား လံုး ထခုတ္ၾက ”
ဒဂုန္သို႔ေရာက္ေသာ္ ဇညားႏြဲ႔သည္ မဟာေဒ၀ီ၏သစၥာခံ ကၽြန္ (၁၈)ေယာက္တုိ႔အား ေခၚ၏။ ၿမိဳ့၀မ္းသား လူႀကီးမ်ားကိုလည္း ဖိတ္၏။ ၿမိဳ့၀မ္းသား၊ ၿမိဳ့မ်က္ႏွာဖံုးလူႀကီးမ်ားႏွင့္ ရဟန္းသံဃာမ်ားအသီးသီးေရာက္လာၾက၏။ မဟာေဒ၀ီ၏ကၽြန္မ်ားလည္း ေရာက္လာၾက၏။
ဗညားႏြဲ႔က ....
” ယခုအင္း၀ စစ္ခ်ီလာသည္မွာ ဆင္းျမင္းစစ္သည္ဗိုလ္ပါမ်ားႏွင့္တကြ သာယာ၀တီသို႔ ေရာက္ေနၿပီဟု သတင္းရ၍ ငါ့ကုိ ဒဂုန္သို႔ ဆင္းလာရန္ သုုရွင္အမိန္႔ရိွလိုက္၏။ ၿမိဳ့ျပက်ဳံးေျမာင္း မေကာင္းသည္ကိုျပင္၍ ျပလက္ရန္း စီးရန္ကိစၥအတြက္ မင္းတုိ႔ကို ေခၚျခင္းျဖစ္သည္” ဟု ဆုိသည္။
ဗညားႏြဲ႔၏ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္က ဓါးကိုယ္စီႏွင့္ ဗညားႏြဲ႔အား ၾကည့္ေနၾက၏။
ထိုအခိုက္..... ဗညားႏြဲ႔က ”ဇပ္” ဟု ဆိုလုိက္၏။
ဗညားႏြဲ႔၏ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္က ထ၍ မဟာေဒ၀ီ၏ ကၽြန္ (၁၈)ဦးအား ဓါးႏွင့္ခုတ္္ၾက၏။ အားလံုးေသဆံုးကုန္ၾက၏။
ဗညားႏြဲ႔က ၿမိဳ့၀မ္းသား ၿမိဳ့မ်က္ႏွာဖံုးမ်ားအား ေမး၏။
“မင္းတုိ႔ ငါ့ဘက္ေနမည္လား၊ သူ႔ဘက္ေနမည္လား”
“ အရွင္သားဘက္ ေနပါမည္ဟု ” ေျပာၾက၏။ ထုိအထဲမွ ႏွစ္ေယာက္ကမူ ....
“ ပဲခူးစစ္ကို အရွင့္သားေတာ္ မႏိုင္ေခ်ေသာ္ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔အားလံုး ပ်က္စီးျခင္းသို႔မေရာက္ၿပီေလာ ” ဟု ဆုိ၏။ ထုိအခါ ဗညားႏြ႔ဲက ....
“ဇပ္” ဟု ဆုိျပန္၏။
ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္က ထုိ ၂-ဦးအား ထ၍ဓါးႏွင့္ခုတ္ျပန္၏။
ရာဇာဓိရာဇ္ထံမွ အၾကည့္အားလႊဲဖယ္၍ စင္ျမင့္ဆီသို႔ေရာက္၏။
မြန္ျပည္သစ္ပါတီမွ စစ္ေခါင္းေဆာင္သည္ မြန္ရဟန္းသံဃာမ်ားႏွင့္ မြန္လူထုအား အပစ္အခတ္ရပ္စဲသည့္အေျခအေနမ်ားအေပၚ တင္ျပအစီရင္ခံ၍ ေနသည္။ မြန္ျပည္သစ္ပါတီႏွင့္ နအဖ အပစ္အခတ္မရပ္စဲမွီႏွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲၿပီး မြန္လူထု၏ဘ၀အေျခအေနမ်ားအား ယွဥ္ထုိး၍ ျပသည္။ ဘာသာ၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ အေျခအေနမ်ားက မထူးျခား .....။ မြန္အမ်ဳိးသားထုက စစ္အုပ္စု၏ ဖိႏွိပ္မႈေအာက္၌ ခံေနရဆဲ ....။ လြတ္ေျမာက္မႈ ဟူ၍က မရွိ။
ဤအေျခအေနေအာက္၌ ..... ဘာလုပ္မလဲ....။ မြန္လူထုအား အေျဖေပးခိုင္၍ ေနသည္။ မြန္ျပည္သစ္ပါတီက မြန္အမ်ဳိးသားထုႏွင့္ မကင္းကြာ .....။ ၁၉၉၅ခုႏွစ္ နအဖႏွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲရန္ စဥ္းစားသည့္အခ်ိန္အခါတြင္လည္း ဤသို႔ပင္ .... ေရးေခ်ာင္းဖ်ား၌ ရဟန္းသံဃာမ်ား မြန္အမ်ဳိးသားမ်ားအား ေတြ႔ဆံု၍ ခ်ျပၿပီး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးအား ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။ ယခုလည္း မြန္အမ်ဳိးသားအေပါင္းအား ေမးခြန္းထုတ္၍ေနေလၿပီ .....။ မြန္အမ်ဳိးသားထုက မည္သို႔ အေျဖေပးလုိက္သည္မသိ.....။ က်ေနာ္နားထဲတြင္မူ .....။
“ဇပ္” .......
ဟုၾကားလိုက္မိ၏။

၀န္ခံခ်က္ .......
ရာဇာဓိရာဇ္၏ အတၱဳပတၱိႏွင့္ပါတ္သတ္၍ ေဒါက္တာ ႏုိင္ပန္းလွ၏ ရာဇာဓိရာဇ္ အေရးေတာ္ပံုက်မ္းမွ ေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ျပပါသည္။


၂၀၀၈ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ၌ မစၨ်ိမတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ဟသၤာတုိ႔ရဲ့ ……ေန႔

(ေရႊအိမ္စည္)

(က)

“က်ေနာ္တို႔တတ္လို႔ ျဖစ္ပါ့မလား”
`မြန္အမ်ဳိးသားေန႔` အခမ္းအနားဖိတ္ၾကားစာအား ကိုင္ရင္း က်ေနာ္က မြန္ျပည္သစ္ပါတီမွ ေက်ာင္းဆရာအားေမး၏။ ေက်ာင္းဆရာဟု က်ေနာ္တို႔က ေခၚေသာ သူသည္ ယခုအခါတြင္မူ သင္ၾကားပို႔ခ်မႈအား မျပဳလုပ္ေတာ့ .....။ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ၏ပညာေရးဌာနတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး တာ၀န္အား ထမ္းေဆာင္၍ ေနၿပီ .....။ သို႔ေသာ္ ..... က်ေနာ္တို႔ကမူ သူ႔အား ယခုတုိင္ ေက်ာင္းဆရာဟုပင္ ေခၚ၍ေနဆဲ ......။
“ အရင္တုန္းကလို ....သ၀ဏ္လႊာ ေပးပို႔တာတို႔ ဘာတုိ႔ေတာ့ မျဖစ္ဖူးေပါ့ .... ။ ဒါေပမယ့္ ..... အခမ္းအနားတတ္ေရာက္တာကေတာ့ ျဖစ္ပါတယ္ ”
ေက်ာင္းဆရာ၏စကားသံတြင္ က်ေနာ္တို႔အား အခမ္းအနားသိုိ႔တတ္ေရာက္ေစခ်င္သည့္ ဆႏၵကေပၚ၍ေနသည္ဟု ထင္မိသည္။ တတ္ျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားမည္ဟုလည္း စိတ္၌ ဆံုးျဖတ္လိုက္မိ၏။ အခမ္းအနားက်င္းပမည့္ေနရာအား ဖိတ္စာတြင္ျပန္၍ၾကည့္မိသည္။
ေတာင္ေပါက္ရြာ ......။
(ခ)
ဘုရားသံုးဆူမွစုန္ဆင္းလာမည့္ေလွအား က်ေနာ္တုိ႔ေစာင့္၍စီးရမည္။ က်ေနာ္တို႔ေလွေစာင့္၍စီးသည့္ေနရာက ဘုရားသံုးဆူ ၊ သံျဖဴဇရပ္ကားလမ္း၏ အေရွ႔ဖက္အျခမ္းတြင္ျဖစ္သည္။ ဤေနရာတြင္ ကားလမ္းႏွင့္ ဇမိျမစ္သည္ ယွဥ္၍ဘုရားသံုးဆူသို႔ ၀င္သြားၾကသည္။ ကားႏွင့္သြားလွ်င္ ၁၅-မိနစ္ခန္႔ပင္ မသြားရ ....။ ဇမိျမစ္က ဘုရားသံုးဆူၿမိဳ့အား၀ိုက္၍ စီးလာေသာ ေခ်ာင္းငယ္ႏွစ္ခုမွ ေပါင္းဆံုျမစ္ဖ်ားခံလာေသာ ျမစ္ငယ္တစ္ခုျဖစ္သည္။ က်ဳိက္မေရာၿမဳ့ိ အထက္နားတြင္ ၀င္းေယာ္ေခ်ာင္းႏွင့္ေပါင္း၍ အတၱရံျမစ္အျဖစ္ျဖစ္တည္၏။ အတၱရံက သံလြင္ျမစ္အတြင္းသို႔ စီး၀င္ေသာ ျမစ္တစ္စင္း ......။ က်ေနာ္တုိ႔ေလွေစာင့္စီးသည့္ေနရာက ဇမိျမစ္၏ျမစ္ဖ်ားခံရာ ေခ်ာင္းသြယ္နွစ္ခုေပါင္းစံုသည့္ ေခ်ာင္းဆံု၏ေအာက္ဖက္တြင္ျဖစ္သည္။ ဤေနရာတြင္မြန္ျပည္သစ္ပါတီတပ္ခြဲစခန္းထုိင္သည္။ အေကာက္ခြန္ဂိတ္လည္းရွိ၏။ ေစ်းဆုိင္မ်ားႏွင့္စည္ကားသည္။ ထိုင္းဘတ္ေငြႏွင့္ပင္ အေရာင္းအ၀ယ္ျပဳၾက၏။ ထမင္းဆုိင္မ်ားက ညအိမ္တည္းခိုႏုိင္ရန္ပင္ ေနရာမ်ားရွိ၏။ သက္ကယ္မိုး၊ သဲပြတ္ခင္း၊ သဲပြတ္ကာ တဲတန္းလ်ားမ်ား .....။ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ၏ဟသၤာအလံက ကမ္းပါးထက္ရွိ အလံတုိင္၏ထိပ္တြင္ လႊင့္၍ေနသည္။ ဘုရားသံုးဆူမွ ၾကာအင္းဆိပ္ႀကီးသို႔ ဆင္းမည့္ေလွမ်ားက ဘုရားသံုးဆူတြင္ အခြန္အတုတ္အမ်ဳိးမ်ဳိးအား အာဏာပိုင္တုိ႔ထံေဆာင္က်ဥ္း၍ ၿပီးစီးမွ ထြက္ၾကရသည္။ အေစာဆံုးက နံနက္ ၈-နာရီ။ က်ေနာ္တို႔ဆီေရာက္ေတာ့... ၈-နာရီခြဲခန္႔ရွိၿပီ။ ေလွမ်ားက တရုတ္အင္ဂ်င္တပ္ေလွမ်ား။ ခရီးသည္ ၁၅-ဦးခန္႔ အနည္းဆံုးစီး၍ရသည္။ ေလွ၀မ္းအတြင္း ၂-ေယာက္ယွဥ္တြဲထုိင္၍ရသည္။ ေလွဦးက ေစာက္မနက္ ...။ ေရစူးကလည္းနည္းသည္။ မာနယ္ပေလာ၊ သူမြဲထ၊ ေဒါင္းဂြင္တုိ႔၌ ေျပးဆြဲသည့္ေလွမ်ားႏွင့္မတူ .....။ ထုိေလွတုိ႔က သံလြင္၊ ေသာင္းရင္းအတြင္း ေမာင္းႏွင္ရသည္ျဖစ္၍ TE 11 ....။ တုိယိုတာ ဟုိင္လက္အင္ဂ်င္မ်ားအား သံုးရသည္။ ေလွ၀မ္းဗ်က္မွာလည္း က်ယ္သည္။ ေလွဦးေစာက္ကနက္ၿပီး ေရစူးကလည္းနက္သည္။ ေျပးလွ်င္ ေလွဦးက ေမာ့၍ ပ်ံတတ္ေတာ့မည့္အလား ထင္ရသည္။ ေရစီးၾကမ္းသည့္သံလြင္အတြင္း အင္ဂ်င္အားေကာင္းသည့္စက္အား အသံုးျပဳမွသာျဖစ္မည္။ ဇမိကမူ သံလြင္ႏွင့္ယွဥ္ေသာ္ ေရစီးက ညင္းသာသည္ဟု ဆိုရမည္။
က်ေနာ္တို႔ေလွက .... က်ေနာ္တို႔ ၃-ေယာက္အပါအ၀င္မွ ခရီးသည္ ၁၁-ေယာက္သာရွိသည္။ ေလွဦးဖက္တြင္မူ ကုန္ပစၥည္းအခ်ဳိ႔တင္ထားသည္ကို ေတြ႔ရ၏။ ဆင္ၾကယ္၊ ျမင္းၾကယ္ဖိနပ္မ်ားႏွင့္ အခ်ဳိမႈန္႔မ်ားျဖစ္သည္။ ဇမိျမစ္က ဘုရားသံုးဆူ ေတာင္ၾကားမ်ားမွ ျမစ္ဖ်ားခံၿပီး အေရွ႔ေတာင္အရပ္မွ အေနာက္ေျမာက္အရပ္သို႔ စီးဆင္းေသာ ျမစ္ျဖစ္သည္။ အေကြ႔အေကာက္နည္းသည္။ ေက်ာက္ေဆာင္ ....ေက်ာက္ဆုိင္မ်ားမရွိ။ ျမစ္ျပင္က်ယ္ၿပီး ေရစီးညင္သာသည္။ ျမစ္ေရကမူ စိမ္း၍ေနသည္။ က်ေနာ္တို႔ေလွစထြက္ေတာ့ ..... ၉-နာရီခြဲခန္႔ရွိၿပီ.....။ ၅-ဂါလံ၀င္ေလာင္စာဆီႏွစ္ပံုးအား တင္လာ၏။ လမ္းတြင္ ေလာင္စာဆီ၀ယ္၍မရ.....။ ဤမွပင္ အစုန္ခရီးအတြက္ ဆီ၀ယ္ခဲ့ရသည္။ ကမ္းပါးတစ္ေလွ်ာက္ ၀ါးရုံမ်ားအား ေတြ႔ရသည္။ ထူထူထပ္ထပ္.....။ နာရီ၀က္ခန္႔ စုန္ဆင္းခဲ့ၿပီးေနာက္ .... ေသမင္းတမန္ရထားလမ္းေဟာင္း ျမစ္ကူးတံတားႀကီး၏ေအာက္သို႔ ေရာက္သည္။ တံတားက သံေဘာင္ႀကီး ၂-ခုသာက်န္ေတာ့၏။ သံေၾကးမ်ားႏွင့္ မဲညစ္၍ေနသည္။ အုတ္တုိင္ႀကီးမ်ားက ျမစ္အတြင္းမွ မတ္မတ္ေထာင္၍သံေဘာင္ႀကီး ၂-ခုအား ထမ္း၍ထားေနဆဲ ....။ တံတားအရွည္က ေပ ၂၀၀-ခန္႔ရွိမည္။ အုတ္တုိင္ႀကီး ၂-ခုၾကားမွ စက္ေလွသည္ ျဖတ္၍ေမာင္းခဲ့၏။ စက္သံက အုတ္တုိင္ ၂-ခုၾကား ပဲ့တင္ထပ္၍ `လႈိင္` သံေပါက္ေနသည္။ စူးစူး၀ါး၀ါး .....။ ဤအုတ္တုိင္ႀကီးမ်ားအား ေဆာက္လုပ္ခဲ့ၾကစဥ္က ....ေခၽြးတပ္သား ....မည္မွ်၏လုပ္အား ၊ ေခၽြး၊ ေသြး။ အသက္ခႏၵာတို႔ကို အရင္းျပဳခဲ့ၾကရမည္နည္း။ အေျဖမေပးႏုိင္သည့္ေမးခြန္းအား အေတြးျဖင့္ေမးမိ၏။ မသိႏုိင္ ....။ ရင္ေမာစြာျဖင့္ေမာ့ၾကည့္မိ၏။ သံေဘာင္ႀကီး ၂-ခုအၾကားမွ ေကာင္းကင္သည္ ၫုိပုတ္ပုတ္ ......။
ကမ္းေဘး၀ဲယာတြင္က ထူထပ္ပိန္းပိတ္ေသာ ၀ါးေတာမ်ား....။ တခ်ိန္က ဤေနရာတြင္ .....။ ဒါမွမဟုတ္..... ထုိေနရာတြင္ .....။ ၀ါးတဲရွည္ႀကီးမ်ားရွိမည္။ ထိုတဲတန္းလ်ားႀကီး၌ .....ေခၽြးတပ္သားတုိ႔ အိပ္စက္ၾ႕ကမည္။ အခ်ဳိ႔က ငွက္ဖ်ားေရာဂါေၾကာင့္ ဤ၀ါးတဲႀကီးအတြင္း လူးလိမ့္၍ေနမည္......။ ၿငီးတြား၍ေနမည္.....။ အဟာရက မရွိ .....။ ေဆး၀ါးကုသမႈနတၱိ.....။ ေနာက္ဆံုး ......ဤဇမိျမစ္၏ ကမ္းပါးယံနံေဘးတြင္ပင္ သူတုိ႔အား ျမဳပ္ႏွံထားလုိက္မည္......။ တစ္ေယာက္ .....ႏွစ္ေယာက္....။ ........။ အေတြးမ်ားက အတိတ္ႏွင့္ပစၥဳပန္လြန္းထိုး၍ေနသည္။ ေလွငယ္ကမူ ..... ဇမိျမစ္အတုိင္း စုန္ဆင္း၍ေန၏။ ကမ္းပါး၀ဲယာ၏ ျမင္ကြင္းကေျပာင္း၍ လာၿပီ။ မိုးမခပင္မ်ားအား ေရအစပ္ ကမ္းပါးတြင္ အုပ္လိုက္ေတြ႔လာရသည္။ ေလွမွ ျဖန္႔ထြက္သြားေသာ လႈိင္းလံုးမ်ားကး မိုးမခပင္တုိ႔အား တုိးေ၀ွ႔၍ တုိက္သည္။ မိုးမခပင္တုိ႔က ယိမ္းႏြဲ႔၍ .....။ ျမဳပ္ခ်ီ .... ေပၚ ခ်ီ.....။
တခါ ....တခါ တြင္ ဟုိနားတစ္စု .... ဒီနားတစ္စု ။ တဲငယ္ေလးမ်ားအား ကမ္းပါးထက္တြင္ ေတြ႔ရ၏။ အခ်ဳိ႔တဲမ်ား၌ လူေနသည္ကို ေတြ႔ရ၏။ အခ်ဳိ႔တဲမ်ားက လူမရွိသည့္တဲမ်ား ။ မြန္းတည့္ေနက ပူလြန္းလွ၏။ ျမစ္ျပင္အား ျဖတ္တိုက္လာသည့္ ေလေၾကာင့္ အပူဒဏ္က ခံသာ၏။ အေရွ႔ဖက္ကမ္းပါးတေလွ်ာက္ ကြမ္းသီးပင္အုပ္အုပ္မ်ားအား ေတြ႔ရသည္။ ကြမ္းသီးပင္မ်ားအၾကား၌ အုန္းပင္တုိ႔က ....ေရာေရာယွက္ယွက္ ......။
“ အဲ့ဒါ .... ကၽြန္းေခ်ာင္းရြာေပါ့ .....”
ကၽြန္ေခ်ာင္းရြာလြန္လွ်င္ ..... ႀကိမ္းေခ်ာင္း၊ ေရႊပိုးဟပ္၊ ေက်ာက္ဖ်ား။ ထုိရြာမ်ားက ကရင္ရြာမ်ား .....။ အိမ္ေျခက သိပ္မမ်ားလွ ....။ ၄၀-၅၀ ခန္႔ ပင္ရွိၾကမည္။ ရြာမ်ားက ကမ္းပါးေဘး ေမးတင္ထားသည့္ရြာမ်ားမဟုတ္ၾက ....။ ကမ္းပါးႏွင့္ရြာအၾကား၌ လယ္ကြင္းမ်ားက ၾကားခံ၍ေနသည္။ ရြာအား ျမစ္တြင္းက ၾကည့္လွ်င္ .... ကြမ္းသီးပင္ ၊ အုန္းပင္အုပ္အုပ္မ်ားကိုသာ ေတြ႔ရ၏။ ေႏြအခါတြင္မူ ကၽြန္းေခ်ာင္းမွ ဘုရားသံုးဆူသို႔ ကားလမ္းေပါက္သည္။ ကားလမ္းဟုဆုိေသာ္လည္း ေျမမာလမ္းၾကမ္းမွ်သာ .....။ (န.အ.ဖ) စစ္ေၾကာင္းမ်ားအသံုးျပဳသည္က မ်ားသည္။
ႀကိမ္းေခ်ာင္းကိုလြန္လာၿပီ။ ျမစ္ကမ္းပါးတြင္ ၀ါးေဖာင္းတန္းႀကီးအား ေတြ႔ရသည္။ ဆိပ္ခံေဘာတံတာႀကီးကဲ့သို႔ .....။ အမိုး မိုးထား၏။ အရွည္က ေပ ၈၀-၁၀၀ခန္႔ရွိမည္။ အစားအေသာက္ေရာင္းသည့္ ကမ္းပါးေစ်းဆုိင္မ်ား .....။ ထမင္းဟင္းေရာင္းသည္။ လဖက္ရည္၊ေကာ္ဖီေရာင္းသည္။ အေဖ်ာ္ယမကာက အမ်ဳိးစံုရ၏။ ထုိင္းႏို္င္ငံထုတ္ `မဲေခါင္` မွသည္ ျမန္မာျပည္ျဖစ္ လိမ္ေမာ္ျဖဴ ၊ ဒရိုင္းဂ်င္၊ ၀ီစကီ အထိ .....။ ဘီယာအမ်ဳိးကလည္း စံုသည္။ ညအိပ္တည္း၍ရေသာ ေရေပၚေစ်းဆုိင္မ်ား ....။
ေက်ာက္ဖ်ာရြာဆိပ္သို႔ေရာက္ေတာ့ ..... ညေန ၅-နာရီခန္႔ရွိၿပီ။ ေက်ာက္ဖ်ာရြာ ေရဆိပ္သည္လည္း ၀ါးေဖာင္ေရေပၚေစ်းဆုိင္တန္းႀကီးႏွင့္ ။ ၀ါးေဖာင္တစ္ခုတြင္ ေလွဦးကပ္၍ ဆုိက္လုိက္သည္။ လိႈင္းလံုးမ်ားေၾကာင့္ ေလွက ေရွ႔ေနာက္တြန္းထိုး၍ေနသည္။ ေလွက မၿငိမ္ .....။ လူး၍ေန၏။ ေလွမွ ၀ါးေဖာင္ေပၚသို႔ ခ်က္ခ်င္းတတ္၍ မရ ......။ `ေလွအဆင္း` မို႔ ခက္၍ေနသည္။ အမ်ဳိးသမီးခရီးသည္မ်ားက ေလွလူး၍ ေလွေပၚတြင္ မတ္မတ္ပင္ မရပ္ႏုိင္။ေလွၿငိမ္မွ ေဖာင္ေပၚသို႔ တတ္၍ရသည္။ ဤေဖာင္၌ပင္ ညအိပ္ၾကမည္။ ၾကာအင္းဆိပ္ႀကီးမွ ဆန္တတ္လာေသာေလွ ႏွစ္စီး....သံုးစီး....လည္းရွိသည္။ ခရီးသည္ ၄၀-၅၀ခန္႔ႏွင့္ ေရေပၚေစ်းဆုိင္တန္းက စီညံ၍ေနသည္။ ျမစ္ေရက စိမ္း၍ၾကည္ေနသည္။ ေအးေသာ္လည္း စိမ့္၍မေအး .....။ ျမစ္အတြင္းကူးခတ္၍ ေရခ်ဳိးလုိက္မွ ေညာင္းညာကိုက္ခဲမႈမ်ားအား ေျပေလ်ာ့၍သြားသည္။
ဟင္းလ်ားမ်ားက စံု၏။ ေတာ၀က္သား၊ ေမ်ာက္ခ်ီးခါး၊ ျဖဴသား၊ ေတာၾကက္သား .....။ ပုဇြန္ ၊ငါး ..... စံုသည္။
လိေမၼာ္္ျဖဴက .... ၀မ္းမီးအား ေတာက္ေစ၏။ ပုဇြန္ဆီေရာင္အေသြးက ေဖ်ာ့၍ .... ေဖ်ာ့၍ ....။ အေမွာင္ထုက ျမစ္ျပင္အတြင္းသို႔ ျဖန္႔က်က္၍၀င္လာၿပီ။ ဖေယာင္းတုိင္မီးေရာင္မ်ားက ၀ါးေဖာင္ေပၚတြင္ တလက္လက္ .....။ လိႈင္းပုတ္၍ ၀ါးေဖာင္သည္ သိပ့္သိပ့္လႈပ္ေနသည္။ ေျမာက္ျပန္ေလက ညင္းညင္းသြဲ႔သြဲ႔ တုိးေ၀ွ႔တုိက္ခတ္၏။ ပုဇင္းရင္ကြဲသံတုိ႔က ညံ၍ေနသည္။ ကမ္းပါးထက္မွ တစ္တီတူးငွက္၏ေအာ္သံအား တခါတရံ ၾကားရ၏။ ၾကယ္စင္တုိ႔ကား.... ျမစ္တြင္းသို႔ ငုတ္ဆင္း၍ ေနၾကၿပီ။ ညသည္ တိတ္ဆိပ္၍ေနသည္။ ဇမိသည္ ညင္သာစြာ စီးေမ်ာရင္း အိပ္ေမာက်၍ ေနေလၿပီလားမသိ ....။
ေနာက္တေန႔ .....နံနက္ေစာေစာပင္ ေက်ာက္ဖ်ာမွ ထြက္ခဲ့ၾက၏။ ျမစ္ျပင္အား `ျမဴ` တုိ႔က ဖံုးအုပ္၍ထား၏။ ပါးပါးလွ်လွ် ....။ ျဖဴလႊလႊ ဇာပ၀ါအား လႊမ္းၿခံဳထားသကဲ့သို႔ .....။ ျမစ္ေရက ေအး၍မေန ..... ေႏြး၍ေန၏။ ေလွဦးျဖင့္ ထုိးခြဲ၍ ဖြားထြက္လႊင့္စင္လာသည့္ ေရမႈန္တုိ႔က ၀ဲယာျဖန္႔၍ `ျမဴ` တုိ႔အား တြန္းဖယ္၏။ ကမ္းစပ္ကိုင္းပင္မ်ား၌ ဗ်ဳိင္းေအာက္္တုိ႔ နား၍ေနၾကသည္။ ကိုင္းပင္တုိ႔က ေလးကိုင္းသဖြယ္ ညႊတ္ေကြး၍ေနသည္။ ျမစ္တြင္းမွ စူးစူး၀ါး၀ါး အင္ဂ်င္စက္သံေၾကာင့္ ငိုက္ျမည္းေနေသာ `ဗ်ဳိင္း` တုိ႔ လန္႔၍ထပ်ံၾက၏။ ေကြးညႊတ္ေနေသာ ကိုင္းပင္တုိ႔ မတ္၍သြား၏။ ေရလႊာျပင္အား ျဖတ္၍ထုိးဆင္းသြားေသာ တင္ႀကီးငွက္အား ေတြ႔ရ၏။ ခဏငယ္အတြင္ `ဗြား` ခနဲ ျပန္ေပၚလာ၏။ ႏုတ္သီးတြင္မူ ငါးႏုတ္ကေလးတစ္ေကာင္အား ကိုက္ခ်ီ၍သြား၏။ တင္ႀကီးငွက္၏အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းမႈ အတတ္ပညာ .....။
ျမစ္၏အေရွ႔ဖက္ကမ္းနဖူးတြင္ ေမးတင္၍ေဆာက္ထားေသာ တဲအိမ္မ်ားအား ေတြ႔ရသည္။ ဘုရားငုတ္တိုရြာ .....။ ဗမာရြာျဖစ္သည္။ အိမ္ေျခက ၂၀-၂၅ ခန္႔ပင္ ရွိမည္။ ဘုရားငုတ္တုိအား လြန္ေသာ္ ..... အေနာက္ဖက္ကမ္း၌ တဲအိမ္စုစုမ်ားအား ေတြ႔ရျပန္သည္။ ေရလည္းရြာသစ္ .....ျဖစ္သည္။ ေရလည္းရြာသစ္က ရွမ္းရြာျဖစ္သည္။ ဘုရားငုတ္တုိႏွင့္မူ ဓါးလြယ္ခုတ္ ......။ ေရလည္း္ရြာႀကီးက ကမ္းနဖူးေဘးတြင္ မဟုတ္ ....။ အတြင္းပိုင္းတြင္ရွိသည္။ အိမ္ေျခ ၁၀၀-ခန္႔ရွိသည္။ စက္ေလွက ေရလယ္ရြာ ၀ါးေဖာင္တန္းမ်ားတြင္ မရပ္ ....။ ေရလည္းရြာႀကီးအား လြန္လွ်င္ ..... အေရွ႔၌ ၀ဲဇလီ္သို႔ေရာက္ၿပီ။ ေရလည္းႏွင့္ ၀ဲဇလီက မီနစ္ ၂၀-ခန္႔ စက္ေလွႏွင့္စုန္ဆင္းရ၏။ ေနက ကမ္းပါးရွိ ကြမ္းသီးပင္မ်ား၏အၾကား မွ ေခါင္းျပဴ၍ ေနေလၿပီ။ ၀ဲဇလီတြင္ က်ေနာ္တုိ႔ ဆင္းၾကမည္။ က်ေနာ္တို႔၏ခရီးက ၀ဲဇလီအထိပင္။ ၀ဲဇလီအား လြန္လွ်င္..... ၾကာအင္းဆိပ္ႀကီးသို႔ေရာက္ၿပီ။ ၀ဲဇလီႏွင့္ၾကာအင္းဆိပ္ႀကီးခရီးက မီနစ္ ၃၀-ခန္႔ပင္ရွိမည္။ ၀ဲဇလီေလွဆိပ္ ၀ါးေဖာင္ဆီသို႔ ေလွဦးက ထုိး၍ကပ္လုိက္သည္။ ေလွႀကိဳးအား ၀ါးေဖာင္တြင္ခ်ည္လုိက္၏။ စက္ေလွက ၀ဲဇလီဆိပ္၌ စက္သတ္၍ရပ္လုိက္ၿပီ .....။ ျမစ္ေရတုိ႔ကမူ စီးဆင္း၍ေနဆဲ ....။ သူ႔ေၾကာေပၚမွ က်ေနာ္တို႔ ဆင္းသြားသည္ကိုပင္ ဇမိက သတိျပဳမိဟန္ မတူ .....။ စဥ္ဆက္မျပတ္ ..... စီးဆင္း၍သာ သြား၏။ မၾကာမီ ..... ၾကာအင္းဆိပ္ႀကီးသို႔ေရာက္မည္။ ထုိေနာက္ .... ေခ်ာင္းႏွစ္ခြ၌ ၀င္းေယာ္ေခ်ာင္းႏွင့္ ေပါင္းဆံုမည္။ ၿပီးလွ်င္ .... အတၱရံျမစ္အျဖစ္ႏွင့္ သံလြင္တြင္းသို႔ တုိး၀င္၍သြားၾကမည္။ ဇမိျမစ္ေရတုိ႔က စီးဆင္းျမဲ....။ ေဖာင္ေပၚမွတဆင့္ ကမ္းပါးေပၚသို႔ တတ္ခဲ့၏။ ၀ဲဇလီရြာသို႔ ....။
က်ေနာ္တုိ႔ခရီးကား ..... ၀ဲဇလီမွ ေတာင္ေပါက္သို႔ .....။ ေျခလ်င္သြားရမည္။ လွည္းလမ္းေၾကာင္းအတုိင္း....။ လယ္ကြင္းမ်ားအား ျဖတ္ရမည္။ ၾကက္ေပါင္ေစးၿခံမ်ားအတြင္းမွ သြားရမည္။ ၃-နာရီခန္႔ ခရီး......။ က်ေနာ္တို႔ ၀ဲဇလီရြာမွ ထြက္ခဲ့၏။ ေနလံုးႀကီးအား ေက်ာပိုး၍ .....။

၂၀၀၈ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ၌ မစၨ်ိမတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။